Την ώρα που οι ηλεκτροπαραγωγοί επιχειρούν να ζυγίσουν τις επιπτώσεις από την επιβολή του φόρου τον Αύγουστο στις μονάδες φυσικού αέριου, τα σινιάλα που στέλνει η πορεία των τιμών του TTF πυροδοτούν ανησυχία.
Στη σκιά των γεωπολιτικών εξελίξεων στη Μ.Ανατολή και ενώ όλοι αναμένουν τα αντίποινα στις ισραηλινές επιχειρήσεις εξόντωσης κορυφαίων στελεχών των Χαμάς και Χεζμπολάχ, οι τιμές του ευρωπαικού φυσικού αερίου κατέγραψαν χθες νέο υψηλό επτά εβδομάδων.
Επειτα από ένα ανοδικό σερί επτά ημερών, ο δείκτης στο ολλανδικό χρηματιστήριο έκλεισε μια ανάσα από τα 37 ευρώ/ MWh, το υψηλότερο επίπεδο από τις 13 Ιουνίου, τόσο λόγω των θερμοκρασιών (40 βαθμών) των τελευταίων ημερών και την αύξηση της ζήτησης για φυσικό αέριο στην Κ. Ευρώπη, όσο κυρίως λόγω Μ.Ανατολής. Επειτα από ακριβώς 300 μέρες πολέμου στη Γάζα, η σύγκρουση όχι μόνο συνεχίζεται αλλά και διευρύνεται αποκτώντας ολοένα πιο έντονες περιφερειακές διαστάσεις, χωρίς βέβαια ακόμη να έχει καταστεί περιφερειακός πόλεμος.
Τα μπινταρίσματα
Το μίνι αυτό ράλι στο φυσικό αέριο βρίσκει την ελληνική αγορά μπροστά σε ένα καινούργιο δεδομένο: Την επιβολή φόρου 10 ευρώ / MWh τον Αύγουστο στις μονάδες φυσικού αερίου. Ενός φόρου, που όπως εκτιμούν άνθρωποι του χώρου, θα μετακυλιστεί αναπόδραστα στα μεταβλητά κόστη των σταθμών και μάλιστα θα μεταφραστεί σε αύξηση 20%, καθώς για να να παραχθεί μια ηλεκτρική μεγαβατώρα, χρειάζονται δύο μεγαβατώρες αερίου.
Τα «μπινταρίσματα» των μονάδων θα είναι ακριβότερα, όπως λέει η αγορά, με κίνδυνο βέβαια κάποιες εξ αυτών να μείνουν εκτός παιχνιδιού, αν έχουμε αθρόες και φθηνότερες εισαγωγές από το Βορρά, όπως συνέβαινε στη καρδιά της ενεργειακής κρίσης. Εφόσον υπάρξει μεγάλη ζήτηση για ηλεκτρική ενέργεια στη Βαλκανική, όπως και τον προηγούμενο μήνα, δεν θα υπάρξει πρόβλημα, ειδάλλως το διασυνοριακό εμπόριο θα υποστεί στρέβλωση, εκτιμούν οι συνομιλητές μας.
Ο Σεπτέμβριος
Το κρίσιμο είναι, όπως λένε, η στρέβλωση αυτή να περιοριστεί στον Αύγουστο και να μην διαχυθεί και στον Σεπτέμβριο. Και αυτό, καθώς τα παραπάνω συμβαίνουν σε μια συγκυρία ανοδικών τιμών στο φυσικό αέριο, που ως γνωστόν περνούν σε εμάς με ένα μήνα καθυστέρηση. Το κακό σενάριο είναι να διατηρηθεί το TTF σε υψηλά επίπεδα όλο τον Αύγουστο και αυτό να αποτυπωθεί στα μεταβλητά κόστη παραγωγής των μονάδων φυσικού αερίου το Σεπτέμβριο, τα οποία θα έχουν ήδη επιβαρυνθεί από τον φόρο.
Αν και πρόκειται για σεναριολογία, αυτό με τη σειρά του θα μπορούσε να διατηρήσει ψηλά την DAM και να συντηρήσει την ανάγκη για επιδοτήσεις και τον επόμενο μήνα. Αρα να απαιτήσει την επιβολή ξανά μιας έκτακτης εισφοράς στο φυσικό αέριο (άλλωστε η διάταξη μιλά για φόρο διάρκειας έως και 3 μηνών), η οποία με τη σειρά της θα μετακυλιστεί στην αγορά χονδρικής, ανεβάζοντας ξανά τη τιμή και συντηρώντας έτσι ένα φαύλο κύκλο δίχως ορατό τέλος.
Σενάρια διακοπής παραγωγής στο Ισραήλ
Τα παραπάνω φυσικά δεν είναι παρά εικασίες και τυχόν αναζοπύρωση της κρίσης στη Μ.Ανατολή θα σκεπάσει από μόνη της τα πάντα. Αναλυτές και άνθρωποι της αγοράς κάνουν ήδη σενάρια, όπως γράφει το έγκυρο Montel, ως προς το βαθμό που μια κλιμάκωση της κρίσης μπορεί να διαταράξει τις ροές φυσικού αερίου του Ισραήλ προς Αίγυπτο και Ιορδανία, οδηγώντας σε νέα σύσφιξη την παγκόσμια αγορά LNG.
Τυχόν δηλαδή έστω και προληπτική διακοπή της παραγωγής φυσικού αερίου του Ισραήλ υπό τον φόβο τρομοκρατικών επιθέσεων, θα ανάγκαζε την αραβική χώρα των 100 και πλέον εκατομμυρίων κατοίκων, που έχει τεράστιες ενεργειακές ανάγκες, να στραφεί στις διεθνείς αγορές LNG, απορροφώντας ποσότητες που θα λείψουν από αλλού. Σημειωτέον ότι η Αίγυπτος και η Ιορδανία εισήγαγαν πέρυσι περισσότερα από 11,5 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα ισραηλινό αέριο, παρά την προληπτική διακοπή ενός μηνός στο κοίτασμα Ταμάρ του Ισραήλ, όταν ξεκίνησε ο πόλεμος στη Γάζα.
Αν και πρόκειται για σεναριολογία, εντούτοις οι αναλυτές δεν μπορούν να το αποκλείσουν. «Ο κίνδυνος διακοπών ή προληπτικού τερματισμού λειτουργίας των ισραηλινών υπεράκτιων κοιτασμάτων, καθώς και των χερσαίων υποδομών έχει αυξηθεί τις τελευταίες ημέρες», ανέφερε προ ημέρων στο Montel ο Jacopo Casadei, αναλυτής φυσικού αερίου στην Energy Aspects, χωρίς να αποκλείει μια «πιθανή διακοπή» των εξαγωγών προς Αίγυπτο και Ιορδανία.
Οι τιμές και ο χειμώνας
Υπάρχει και ένας δεύτερος λόγος που ανεβαίνει τις τελευταίες ημέρες το TTF, ανεξάρτητος από γεωπολιτικούς παράγοντες. Είναι επειδή οι traders θεωρούν ότι είναι πιο δύσκολο να αυξηθούν τα αποθέματα της Ευρώπης ενόψει του χειμώνα. Μερικές μέρες πριν, κατά την τηλεδιάσκεψη με τους αναλυτές για τα αποτελέσματα εξαμήνου της Metlen, ο Ευάγγελος Mυτιληναίος, ερωτηθείς για την εκτίμησή του ως προς την πορεία των τιμών στο φυσικό αέριο, είχε πει ότι «πολλά θα κριθούν από το αν ο χειμώνας 2024-2025 θα είναι το ίδιο ήπιος με τους δύο προηγούμενους.
Αν έχουμε έναν πιο σκληρό χειμώνα από τον προηγούμενο, τότε θα δούμε μετά βεβαιότητας άνοδο των τιμών στο φυσικό αέριο», είχε αναφέρει, επισημαίνοντας ότι διεθνώς το ισοζύγιο προσφοράς και ζήτησης στο συγκεκριμένο καύσιμο έχει ισορροπήσει. Και για να προσθέσει πως όταν αυτό συμβαίνει, η εμπειρία έχει δείξει πως οι πιθανότητες για τις τιμές είναι να κινηθούν ανοδικά.
