Η Ρυθμιστική Αρχή βάζει στο τραπέζι την προοπτική για προσωρινή αναστολή στην έκδοση όρων σύνδεσης από τους δύο Διαχειριστές για καινούρια έργα ΑΠΕ, σύμφωνα με πηγές της αγοράς. Πιο συγκεκριμένα, η ΡΑΑΕΥ θέτει στο επίκεντρο τη φόρμουλα του overbooking, υπό την οποία γίνεται η κατακύρωση ηλεκτρικού «χώρου» από νέα έργα, θέτοντας ζήτημα για το κατά πόσο πρέπει να συνεχιστεί η χορήγηση ΟΠΣ υπό το συγκεκριμένο καθεστώς.
Για το θέμα έχει ενημερωθεί το ΥΠΕΝ, το οποίο εξετάζει. Με βάση τις ίδιες πηγές από την αγορά, για αυτό τον λόγο έχει συγκαλέσει ευρεία σύσκεψη στα μέσα Μαΐου, με τη συμμετοχή της Ρυθμιστικής Αρχής, του ΑΔΜΗΕ και του ΔΕΔΔΗΕ. Αν και η σύγκληση της σύσκεψης σημαίνει ότι το υπουργείο «βλέπει» πως χρήζει διερεύνησης το ενδεχόμενο ενός πρόσκαιρου «πάγου» στη χορήγηση νέων όρων σύνδεσης, το γεγονός αυτό βέβαια δεν προδικάζει ποια θα είναι η τελική στάση του.
Υπενθυμίζεται ότι η λύση του overbooking προκρίθηκε από την πολιτεία ώστε να συνεχιστεί η κατακύρωση ηλεκτρικού «χώρου», παρά το γεγονός ότι η δυναμικότητα που προβλέπεται για το 2030 (σε συνάφεια με τις εκτιμήσεις για τη ζήτηση τότε) έχει ήδη καλυφθεί από τα εν λειτουργία έργα, σε συνδυασμό με τους σταθμούς που έχουν ήδη λάβει όρους σύνδεσης και τη δυναμικότητα που έχει δεσμευθεί για «στοχευμένες» εφαρμογές. Ήδη στο τέλος του 2024, το χαρτοφυλάκιο αυτό άθροιζε περί τα 32 Γιγαβάτ, όταν το ΕΣΕΚ προβλέπει πως το 2030 θα λειτουργούν «πράσινοι» σταθμοί όλων των τεχνολογιών (πλην υπεράκτιων αιολικών και μεγάλων υδροηλεκτρικών) συνολικής ισχύος 22,8 Γιγαβάτ.
Όπως είναι φυσικό, η υπερδέσμευση δυναμικότητας «ανοίγει την πόρτα» ώστε μεσοπρόθεσμα να κάνουν την εμφάνισή τους και περικοπές για λόγους τοπικού κορεσμού δικτύων. Υπενθυμίζεται πως έως αυτή τη στιγμή το «ψαλίδι» οφείλεται αποκλειστικά στην υπέρμετρη «πράσινη» παραγωγή έναντι της ζήτησης.
Ωστόσο, αυτή τη στιγμή απουσιάζει το θεσμικό πλαίσιο που θα περιορίσει την αβεβαιότητα για τα έργα που θα υλοποιούνται εφεξής σε καθεστώς υπερδέσμευσης δυναμικότητας. Ως αποτέλεσμα, προστίθεται μία επιπλέον σημαντική άγνωστη παράμετρος για το ύψος στο οποίο θα διαμορφώνεται τα επόμενα χρόνια η παραγωγή που θα εγχέουν στο σύστημα – και επομένως τα έσοδά τους.
«Απάντηση» σε αυτή την αβεβαιότητα προορίζεται να δώσει κατ΄ αρχάς το πλαίσιο των ευέλικτων όρων σύνδεσης, μέσω του οποίου οι διαχειριστές θα εγγυώνται ένα ελάχιστο ποσοστό απορρόφησης, το οποίο προοδευτικά μπορεί να αυξάνεται αν προγραμματίζονται τοπικά έργα αναβάθμισης του συστήματος. Επομένως, όπως έχει γράψει το energypress, ένας προσωρινός αδειοδοτικός «πάγος» θα έδινε τη δυνατότητα να διαμορφωθεί ευρεία συναίνεση για το νέο πλαίσιο κατακύρωσης ηλεκτρικού «χώρου».
Παράλληλα, η διαμόρφωση κανόνων για τις αποζημιώσεις λόγω περικοπών για τοπική συμφόρηση, όταν υπερβαίνεται το ελάχιστο όριο απορρόφησης, αποτελεί προϋπόθεση ώστε να αποσαφηνιστεί σε ποιες περιπτώσεις μπορεί όντως να αξιοποιηθεί το overbooking. Υπενθυμίζεται ότι η Ομάδα Διοίκησης Έργου έχει στα σκαριά προτάσεις για τις αρχές ανακατανομής για τη διαχείριση της τοπικής συμφόρησης των δικτύων.
Την ίδια στιγμή, όπως είναι φυσικό, η ολοένα μεγαλύτερη αύξηση της «δεξαμενής» ώριμων έργων ΑΠΕ, μέσω του overbooking, ενισχύει τις τάσεις ανόδου και των περικοπών λόγω αγοράς τα επόμενα χρόνια – με δεδομένο ότι δύσκολα θα υπάρξει κάποια θετική ανατροπή στις προβλέψεις του ΕΣΕΚ για την εξέλιξη της ζήτησης μέχρι το τέλος της 10ετίας. Σύμφωνα με παράγοντες της αγοράς, οι εκτιμήσεις ήδη ανεβάζουν τις περικοπές στο 10% για φέτος, όταν το 2024 έκλεισε με απορρίψεις της τάξης του 10%.
Επομένως, η αναστολή στην έκδοση νέων όρων σύνδεσης θα έδινε τη δυνατότητα στους Διαχειριστές να επικεντρωθούν αποκλειστικά στη χορήγηση ΟΠΣ σε μπαταρίες – που αποτελούν το πρώτο επικείμενο «αντίδοτο» στην υψηλή διείσδυση των ΑΠΕ. Όπως έχει γράψει το energypress, στη δεδομένη συγκυρία ο ΑΔΜΗΕ προχωρά στην έκδοση όρων σύνδεσης σε έργα ΑΠΕ που προορίζονται για βιομηχανικά PPAs, οι αιτήσεις των οποίων εξετάζονται κατά απόλυτη προτεραιότητα. Επίσης, η συγκεκριμένη κατηγορία «πράσινων» σταθμών δεν θα υφίστανται στατικούς περιορισμούς έγχυσης, ενώ απαλλάσσονται από δυναμικούς περιορισμούς έγχυσης λόγω τοπικής συμφόρησης.
Άλλα στελέχη του κλάδου, όπως έχει γράψει το energypress, επισημαίνουν πως ένα μορατόριουμ στη χορήγηση ΟΠΣ θα αποτελούσε επίσης ευκαιρία για ευρύτερη αναδιάρθρωση του πλαισίου αδειοδότησης, η οποία είναι απαραίτητη καθώς αυτό απηχεί πλέον ξεπερασμένα δεδομένα, όταν ζητούμενο ήταν η επιτάχυνση του κλάδου. Μάλιστα οι υψηλές εγγυητικές, που θεσπίστηκαν στην πορεία, έχει αποδειχθεί στην πράξη πως δεν έφεραν εξορθολογισμό των αιτήσεων.
Θα πρέπει για παράδειγμα να γίνει
παρέμβαση και στις αιτήσεις για Βεβαίωση Παραγωγού, ώστε αυτές να
συνοδεύονται με κάποιου είδους εχέγγυα ότι ο φορέας της υποψήφιας
επένδυσης μπορεί όντως να την υλοποιήσει.
