ΣΕΠΗΔ/ΔΕΗ: Επιστολή στον κύριο Υπουργό Οικονομικών

Προς: κ. Γιάνη Bαρουφάκη
Υπουργό Οικονομικών
Κοινοποίηση: κ. Παναγιώτη Λαφαζάνη
Υπουργό Παραγωγικής Ανασυγκρότησης,
Περιβάλλοντος και Ενέργειας

Αξιότιμε κύριε Υπουργέ Οικονομικών,

μετά από πρόταση που διατυπώθηκε από τον κύριο Στέφανο Μάνο, μέσω κοινωνικών δικτύων και απευθυνόταν σε εσάς, σχετικά με την ιδιωτικοποίηση της «μικρής ΔΕΗ» και την ετήσια «επιχορήγηση» που δίνεται στα ταμεία ασφάλισης του προσωπικού της, επικοινωνώ μαζί σας με σκοπό την ενημέρωσή σας και την αποκατάσταση της αλήθειας.

Καταρχάς πρέπει να αναφέρω ότι - σύμφωνα με το νόμο..

4491/1966 - οι εργαζόμενοι της ΔΕΗ ήταν ασφαλισμένοι στον εργοδότη τους. Στη ΔΕΗ λοιπόν λειτουργούσε η Διεύθυνση Ασφάλισης Προσωπικού και ασφαλιστικός φορέας ήταν η ίδια η επιχείρηση.

Επειδή λοιπόν εκφράζονται διάφορες απόψεις, νομίζω πρέπει να διευκρινιστεί γιατί έγινε αυτό, ποια ήταν τα πλεονεκτήματα και ποιοι τελικά ωφελήθηκαν.

Η ΔΕΗ ιδρύθηκε πριν από 65 χρόνια για να λειτουργήσει "χάριν του δημοσίου συμφέροντος" και να αναλάβει το έργο του εξηλεκτρισμού της χώρας. Όμως το τεράστιο αυτό έργο και η αξιοποίηση των εγχώριων πλουτοπαραγωγικών πόρων απαιτούσε τεράστιες επενδύσεις.

Η ΔΕΗ είχε τρεις κύριες δυνατότητες άντλησης κεφαλαίων:

1. Εσωτερικό δανεισμό από Έλληνες πολίτες (ομολογίες ΔΕΗ, μάλιστα χωρίς να υποθηκεύονται εγκαταστάσεις, όπως άλλωστε όριζε ο ιδρυτικός της νόμος).

2. Την επένδυση των κερδών της (όπως και πάλι όριζε ο ιδρυτικός της νόμος).

3. Τις ασφαλιστικές εισφορές εργοδότη και εργαζομένων.

Το μοντέλο που επιλέχθηκε βοηθούσε την επιχείρηση όχι μόνο να μην καταβάλει εργοδοτικές εισφορές αλλά να επενδύει και τις ασφαλιστικές εισφορές που οι εργαζόμενοι φυσικά κατέβαλλαν κανονικά.

Έτσι οι ασφαλιστικές εισφορές - εργοδοτικές και εργαζομένων - παρακρατούνταν από τη ΔΕΗ σαν δικά της κεφάλαια τα οποία διαχειριζόταν κατά την κρίση της η εκάστοτε, διορισμένη από το κράτος διοίκηση της ΔΕΗ, χωρίς καμία παρέμβαση ή έλεγχο από τους εργαζομένους.

Είναι ευνόητο ότι το 1966 η ηλικία του προσωπικού στη ΔΕΗ ήταν μικρή και η ωρίμανση των ασφαλιστικών δικαιωμάτων (συντάξεις και εφάπαξ) θα έφτανε τουλάχιστον μετά από 30 χρόνια - όπως και έγινε. Στο διάστημα αυτό οι δαπάνες για τη λειτουργία της ασφάλισης ήταν σαφώς πολύ μικρότερες, σε σχέση με τα έσοδα, αφού η νεοσύστατη επιχείρηση δεν κατέβαλε συντάξεις, γιατί απλά δεν υπήρχαν ακόμα συνταξιούχοι. Έτσι το ασφαλιστικό κεφάλαιο, σχεδόν αυτούσιο, ενσωματωνόταν στην περιουσία της επιχείρησης.

Με αυτό λοιπόν το μοντέλο η επιχείρηση είχε βρει έναν τρόπο άντλησης φθηνών κεφαλαίων σε σχέση με αυτά που θα μπορούσε να αντλήσει απ’ το τραπεζικό σύστημα.

Τι σημαίνει άντληση κεφαλαίων απ’ το τραπεζικό σύστημα το βιώνουμε όλοι μας σήμερα και δεν χρειάζεται περαιτέρω ανάλυση.

Όταν λοιπόν κάποιοι εκμεταλλεύονταν σχεδόν το σύνολο των ασφαλιστικών κεφαλαίων,

των κατατεθέντων με μηδενικό επιτόκιο, η ΔΕΗ ως φορέας ασφάλισης, επένδυε σε

πραγματικό κεφάλαιο, που ήταν υποδομές και εργοστάσια ηλεκτροπαραγωγής.

Το καθεστώς αυτό συνεχίστηκε επί 33 χρόνια, μέχρι το 1999. Τότε, μετά από απαίτηση

για εναρμόνιση με την πολιτική της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η τότε κυβέρνηση κατήργησε

το σύστημα ασφάλισης στον εργοδότη, προκειμένου η ΔΕΗ απαλλαγμένη από το βάρος

των ασφαλιστικών δικαιωμάτων των εργαζομένων της, να μετατραπεί σε Α.Ε. και να

εισαχθεί στο Χρηματιστήριο.

Αφού όμως η εταιρεία είχε ενσωματωμένο κεφάλαιο των εργαζομένων της, έπρεπε

πρώτα να απαλλαγεί από τις υποχρεώσεις που είχε στους ασφαλισμένους της και μετά να

μετοχοποιηθεί. Έτσι η μετοχοποίηση της ΔΕΗ σηματοδοτούσε και τον διαχωρισμό του

ασφαλιστικού φορέα από την εταιρεία.

Με την υπ’ αριθμό 98/96 απόφαση του ΔΣ της ΔΕΗ, μετά από αναλογιστική μελέτη δύο

εξειδικευμένων εταιριών (WYATT και PRUDENTIAL), υπολογίστηκε και αναγνωρίστηκε

ότι η ενσωματωμένη περιουσία των ασφαλισμένων (εργαζομένων και συνταξιούχων) στη

ΔΕΗ στις 31/12/1992 ήταν της τάξης των 1,538 τρις δρχ. και το 2004 10,891 δις ευρώ.

Ασφαλιστικές εισφορές εργαζομένων και εργοδοτικές που επί 33 χρόνια

ενσωματώνονταν στην περιουσία της ΔΕΗ. Αυτό το τεράστιο ποσό εκμεταλλεύτηκε η

ΔΕΗ για να πετύχει τον εξηλεκτρισμό της χώρας, δηλαδή την κατασκευή εργοστασίων,

φραγμάτων, εγκαταστάσεων και δικτύων.

Το ποσό ήταν τεράστιο για να καταβληθεί εφάπαξ. Η ΔΕΗ φυσικά, αδυνατούσε να

καταβάλλει το παραπάνω ποσό στον νέο φορέα ασφάλισης ΟΑΠ-ΔΕΗ και ανέλαβε το

Ελληνικό κράτος, μέσω του Ν.2773/1999 άρθρο 34 να υποκαταστήσει τη ΔΕΗ σε όλες

τις ασφαλιστικές υποχρεώσεις προς τους ασφαλισμένους, εργαζόμενους και

συνταξιούχους, του ΟΑΠ-ΔΕΗ. Συγκεκριμένα ο νόμος προέβλεπε τα εξής:

1. Δημιουργείται Νομικό Πρόσωπο Δημοσίου Δικαίου (ΟΑΠ - ΔΕΗ) στο οποίο εφεξής

θα συνεχίζεται η ασφάλιση του προσωπικού της ΔΕΗ με τους ίδιους όρους

ασφάλισης που προέβλεπε ο νόμος του 1966.

2. Η ΔΕΗ απεμπλέκεται από τις υποχρεώσεις ασφάλισης του προσωπικού της, όπως

αυτές καθορίζονταν από το νόμο του 1966.

3. Το κράτος αναλαμβάνει την υποχρέωση να καλύπτει το ετήσιο έλλειμμα εσόδων -

εξόδων του ΟΑΠ-ΔΕΗ από τον προϋπολογισμό του έναντι του πιο πάνω χρέους

της ΔΕΗ προς τους ασφαλισμένους της.

Η κοινή γνώμη φυσικά ποτέ δεν έμαθε ότι τα κεφάλαια που προέκυπταν από τις

ασφαλιστικές εισφορές των εργαζομένων και τις αντίστοιχες εργοδοτικές εισφορές, η

ΔΕΗ τα χρησιμοποιούσε για τις επενδύσεις της άτοκα - σαν δικά της κεφάλαια. Δηλαδή,

δεν επιβάρυνε, όπως θα έπρεπε, το κόστος του παραγόμενου ηλεκτρικού ρεύματος και

κατ’ επέκταση τα τιμολόγια πώλησής του στους καταναλωτές με τους τόκους των

κεφαλαίων τής περιουσίας των εργαζομένων της, όπως έκανε για τους τόκους των

τραπεζικών της δανείων.

Έτσι λοιπόν ενώ οι εργαζόμενοι, αποδεδειγμένα, αφενός χρηματοδοτούσαν τον

εξηλεκτρισμό της χώρας και αφετέρου επιδοτούσαν την τιμή του ηλεκτρικού ρεύματος

με την περιουσία τους για 33 χρόνια, στο τέλος η προπαγάνδα κατάφερε να στρέψει και

τη κοινή γνώμη εναντίων τους.

Έτσι, όταν ξεκινάει η καταβολή των οφειλόμενων και συμφωνημένων με νόμο αρχίζει

παράλληλα και μια εκστρατεία παραπληροφόρησης η οποία προσπαθεί να κάνει το άσπρο

μαύρο. Η κοινή γνώμη συχνά διαβάζει δημοσιεύματα που μιλούν για «Αφαίμαξη της

εθνικής μας οικονομίας» και ακόμα για «Επιχορηγήσεις στους ασφαλισμένους της ΔΕΗ».

Σήμερα δυστυχώς, φτάσαμε στο έσχατο σημείο να εκφράζεται ευθέως πρόταση

δήμευσης ασφαλιστικής περιουσίας εργαζομένων. Όμως αυτό δεν είναι το χειρότερο.

Το χειρότερο είναι ότι δεν είναι τυχαίο που σ’ ένα κείμενο μίας σελίδας, η επιστροφή των

οφειλόμενων αναφέρεται τρείς φορές ως «επιχορήγηση». Το χειρότερο είναι ότι δεν είναι

τυχαίο που η πρόταση είναι εντέχνως συνδεδεμένη με την καταβολή του ΕΚΑΣ. Το

χειρότερο είναι ότι δεν είναι τυχαία η αναφορά και ο διαχωρισμός των φορολογούμενων

του ιδιωτικού τομέα. Το χειρότερο είναι ότι δεν είναι τυχαία η αναφορά σε

χαμηλοσυνταξιούχους σε αντιπαραβολή με τους εργαζόμενους στη ΔΕΗ.

Όμως ακόμα πιο χειρότερο είναι ότι οι επενδυτές, τελικά επενδύουν μόνο στον κοινωνικό

αυτοματισμό ...οι υποστηρικτές των δανειστών, δεν αναγνωρίζουν κανένα δικαίωμα αν οι

δανειστές είναι εργαζόμενοι ...οι φανατικοί οπαδοί της ελευθερίας των κεφαλαίων,

ονειρεύονται δημεύσεις, αν τα κεφάλαια είναι των εργαζομένων ...οι θιασώτες της

ελεύθερης οικονομίας, ονειρεύονται ιδιωτικά μονοπώλια.

Φυσικά μέσα σε ένα περιβάλλον παραπληροφόρησης και διαστρέβλωσης της αλήθειας

είναι δεδομένο ότι δεν υπάρχουν όρια και ηθικοί φραγμοί, όταν μάλιστα κάποιοι βλέπουν

σαν λεία τα ασφαλιστικά κεφάλαια που έχουν συγκεντρώσει οι εργαζόμενοι, όπως επίσης

τις υποδομές της χώρας και τις κοινωφελείς επιχειρήσεις παραγωγής αγαθών

απαραίτητων για την επιβίωση του λαού.

Κύριε Υπουργέ,

είναι αναμφισβήτητο ότι η ΔΕΗ, από την ίδρυσή της, κατάφερε να υποστηρίξει την

ανάπτυξη ολόκληρης της οικονομίας με την παροχή φθηνής ενέργειας και ταυτόχρονα με

την εύκολη δυνατότητα χρησιμοποίησης (εύκολη πρόσβαση, επάρκεια, ποιότητα).

Είναι βέβαιο ότι, όπως η ΔΕΗ βοήθησε στο παρελθόν στην ανασυγκρότηση της χώρας,

μπορεί και σήμερα να βοηθήσει ουσιαστικά. Άλλωστε, τηρουμένων των αναλογιών, η

χώρα μας έχει και πάλι την ανάγκη ανασυγκρότησης και ανόρθωσης και φυσικά

χρειάζεται να χρησιμοποιηθούν κάποια «εργαλεία» τα οποία να επιδρούν σ’ ολόκληρη

την κοινωνία, την οικονομία και ευρύτερα στη χώρα. Η ΔΕΗ στο παρελθόν

χρησιμοποιήθηκε ως τέτοιο εργαλείο και το ιστορικό προηγούμενο είναι απόλυτα

επιτυχημένο.

Σήμερα όμως που οι «αγορές», μαζί με τους εγχώριους υπεργολάβους τους, προσπαθούν

να επιβάλουν στην κυβέρνηση να παραδώσει όλες τις υποδομές της χώρας, ουσιαστικά

κάθε «εργαλείο» που θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει για να βγάλει τη χώρα από την

κρίση, στόχος και επιδίωξη όλων μας θα πρέπει να είναι οι φράσεις από τον ιδρυτικό

νόμο της ΔΕΗ: «Χάριν του δημοσίου συμφέροντος» και «Στην ευθυνοτέραν

δυνατή τιμή»

Με εκτίμηση

Δημήτρης Βουλγαρίδης
Πρόεδρος ΣΕΠΗΔ - Μέλος της ΓΕΝΟΠ