Στα χνάρια της Τήλου, του πρώτου ελληνικού νησιού που
θα μετατραπεί σε ενεργειακά αυτόνομο, βαδίζουν η Σύμη, το Καστελλόριζο
και τα Αστυπάλαια, σύμφωνα με τις πληροφορίες του "Energypress".
Σχετική εισήγηση του ΔΕΔΔΗΕ για τις προδιαγραφές των τριών
πρώτων έξυπνων νησιών μετά την Τήλο, βρίσκεται από το Μάιο στα χέρια της
ΡΑΕ, που την εξετάζει, με προτεινόμενα τη Σύμη, το Καστελλόριζο και τα
Αστυπάλαια, και βασικό κριτήριο το ελάχιστο δυνατό κόστος.
Το εγχείρημα δεν είναι απλό, αφού για να δοθεί το πράσινο
φως της Αρχής, θα πρέπει τα προτεινόμενα έργα να αποδείξουν μέσω
κατάλληλων ασκήσεων
προσομείωσης ότι επιτυγχάνουν να καλύψουν τις
ανάγκες του κάθε νησιού, αλλά και τους στόχους διείσδυσης ΑΠΕ.
Δουλειά στην ουσία της ΡΑΕ, είναι να προετοιμάσει το
διαγωνιστικό πλαίσιο με τις προδιαγραφές για τα έργα που θα υλοποιηθούν
από εταιρείες στα επιλεγέντα νησιά, με το μοντέλο των δημοπρασιών, και
με μέγιστο τίμημα το θερμικό κόστος καθενός εξ αυτών. Τέτοιες
προδιαγραφές θα μπορούσαν για παράδειγμα να είναι, κατ’ ελάχιστο, τα 2
MW για τα αιολικά, το 1 MW για τα φωτοβολταικά, καθώς και χρήση
συσσωρευτών με δυνατότητα αποθήκευσης 1,5 MW για τέσσερις-έξι ώρες. Και
όλα αυτά, προκειμένου να καλυφθεί μια αιχμή ζήτησης της τάξης των 2,5
MW, με ανώτατο κόστος τα 250 ευρώ / MWh.
Τα πρώτα πάντως μηνύματα μετατροπής μικρών νησιών του
Αιγαίου σε ενεργειακά αυτόνομα, είναι σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, αρκετά
αισιόδοξα. Σε μια στιγμή που ανάλογα πειράματα πολλαπλασιάζονται
διεθνώς, η Τήλος ολοκληρώνει με επιτυχία το στάδιο δοκιμαστικής
λειτουργίας των εκεί έργων. Εδώ και καιρό η ΡΑΕ έχει χορηγήσει στο
ακριτικό νησί, άδεια παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας για τον πρώτο στην
Ελλάδα υβριδικό σταθμό, με τη συμμετοχή συσσωρευτών.
Συγκεκριμένα ο σταθμός αποτελείται από μια μικρή
ανεμογεννήτρια 800 kW και από φωτοβολταϊκά πάνελ 200 kW., ενώ
χρησιμοποιούνται συσσωρευτές με αποθηκευτική ικανότητα 2,4 MWh. Είναι η
πρώτη φορά που χρησιμοποιείται στην Ελλάδα η τεχνολογία των συσσωρευτών
("μπαταρίες" ειδικού τύπου) για την αποθήκευση της παραγόμενης από ΑΠΕ
ενέργειας. Εως πρότινος χρησιμοποιούνταν η τεχνολογία των
αντλιοταμιευτήρων νερού. Ετερη καινοτομία αφορά στον εξοπλισμό του
συστήματος με "έξυπνο δίκτυο", δηλαδή με την εγκατάσταση σε κάθε σπίτι
και χώρο εργασίας "έξυπνων μετρητών", οι οποίοι θα προειδοποιούν για
πιθανή πτώση στα φορτία ενέργειας, περιορίζοντας ανάλογα τη χρήση των
ηλεκτρικών συσκευών.
Το έργο αποτελεί μέρος του προγράμματος "TILOS", που
αποσκοπεί στο να αναδείξει την Τήλο στο πρώτο ενεργειακά αυτόνομο νησί
στην Ελλάδα, καλύπτοντας το 85% των αναγκών της με ανανεώσιμες πηγές
ενέργειας. Το πρωτοποριακό ευρωπαικό έργο "TILOS" (Technology Innovation
for the Local Scale Optimum Integration of Battery Energy Storage),
συντονίζει το Εργαστήρι Ηπιων Μορφών Ενέργειας και Προστασίας του
Περιβάλλοντος του ΑΕΙ Πειραιά Τ.Τ. (πρώην ΤΕΙ Πειραιά), με τη συμβολή
κοινοπραξίας 15 εταίρων από επτά ευρωπαϊκές χώρες.
Τα οφέλη της ενεργειακής αυτονομίας στα μικρά νησιά είναι
πολλά, και έχουν σαν βασική αρχή, το συνδυασμό σταθμών ΑΠΕ με ένα
σύστημα αποθήκευσης, δηλαδή διάταξη μπαταρίας (συσσωρευτή) ή και
αντλησιοταμίευσης.
Συνδυασμός, που ονομάζεται υβριδικός σταθμός, και
εμπεριέχει πολλαπλά οφέλη. Καταρχήν, μέσω της αποθήκευσης, αποτρέπονται
οι περικοπές αιολικών σταθμών, σε ώρες που το χαμηλό φορτίο δεν μπορεί
να απορροφήσει την παραγωγή τους. Έτσι, η ενέργεια παύει να χάνεται. Και
μπορεί να υπόκειται σε απώλειες, ωστόσο αποθηκεύεται και αποδίδεται σε
επόμενη φάση, κατά τρόπο ελεγχόμενο και μη στοχαστικό. Επιπρόσθετα,
περιορίζεται η συμφόρηση του δικτύου και είναι εφικτή η περαιτέρω
διείσδυση ΑΠΕ.
Επειτα, λόγω της δυνατότητας αποθήκευσης και ελεγχόμενης
ανάκτησης της ενέργειας, η ένταξη του υβριδικού σταθμού σε ένα αυτόνομο
νησιωτικό σύστημα μπορεί να αντικαταστήσει παραγωγή από πετρελαϊκές
μονάδες, συμβάλλοντας στη διασφάλιση της επάρκειας ισχύος με τρόπο
οικονομικό και περιβαλλοντικά φιλικό.
Τα παραπάνω συνοδεύονται από δίκτυα “έξυπνης” διαχείρισης,
που επιτρέπουν την πιο αποτελεσματική κατανομή της ενέργειας, αλλά και
τη δυνατότητα των καταναλωτών να αναπροσαρμόζουν τη ζήτησή τους ανάλογα
με τις συνθήκες.
Τέτοιες λύσεις, θα μπορούσαν υπό προϋποθέσεις, να
υιοθετηθούν όχι μόνο σε άλλα νησιά, ως βέλτιστες πρακτικές, αλλά και στο
ηπειρωτικό σύστημα, υπό κατάλληλες προσαρμογές.
Επειτα από το πιλοτικό έργο της Τήλου, αναμένεται να ακολουθήσει η Κύθνος.
