Οι βασικές προτεραιότητες της ενεργειακής πολιτικής για το 2020

Άρθρο του υφυπουργού Γεράσιμου Θωμά

energypress.gr

Αν επιχειρούσα με λίγες λέξεις να συμπυκνώσω τις βασικές προτεραιότητες της ενεργειακής πολιτικής για το 2020, θα έλεγα ότι η χρονιά που έρχεται θα χαρακτηριστεί από την εδραίωση της μετάβασης σε μια πιο πράσινη και πιο απελευθερωμένη αγορά ενέργειας, με ενισχυμένο τον ρόλο της Ελλάδας ως ενεργειακού κόμβου στη Νοτιοανατολική Ευρώπη.

Μάλιστα, ο  Δεκέμβριος ήταν ένας  «πλούσιος» μήνας προς την κατεύθυνση αυτή,  αφού τέθηκε σε δοκιμαστική λειτουργία στην Ελλάδα ο αγωγός φυσικού αερίου TAP, ανακοινώθηκε η υπογραφή στις 2 Ιανουαρίου της Διακρατικής Συμφωνίας μεταξύ Ελλάδας, Κύπρου και Ισραήλ για τον αγωγό EastMed. Παράλληλα, προχωρά το project του τερματικού σταθμού LNG στην Αλεξανδρούπουλη (FSRU) με το market test να τοποθετείται στις αρχές του 2020.   Τέλος, με πρόσφατη νομοθετική ρύθμιση άνοιξε ο δρόμος για να προχωρήσει και η υπόγεια αποθήκη Φυσικού Αερίου στην Καβάλα.
  Εάν σε αυτά προστεθεί και ο υπό κατασκευή ελληνο-βουλγαρικός αγωγός IGB, μιλάμε για ένα κουιντέτο έργων Κοινού Ευρωπαϊκού Ενδιαφέροντος (PCI) που εξυπηρετούν τον στόχο όχι μόνο της Ελλάδας αλλά και της ΕΕ για διαφοροποίηση των οδεύσεων και των πηγών ενέργειας και αναβαθμίζουν τον γεωστρατηγικό ρόλο της χώρας.
Το 2020 θα είναι όμως και το πρώτο έτος εφαρμογής του ΕΣΕΚ, δηλαδή της νέας εθνικής ενεργειακής και κλιματικής στρατηγικής έως το 2030. Στο επίκεντρό της βρίσκονται δυο εμβληματικοί, αλληλένδετοι στόχοι: Αφενός η πλήρης απολιγνιτοποίηση της χώρας έως το 2028  με απόσυρση όλων των εν λειτουργία λιγνιτικών μονάδων έως το 2023, αφετέρου  η ταχεία διείσδυση των ΑΠΕ στο ενεργειακό μείγμα.  Κατά την επόμενη χρονιά θα δώσουμε απτά δείγματα γραφής προς την επίτευξη αμφοτέρων, με το κλείσιμο των λιγνιτικών μονάδων της Καρδιάς και του Αμύνταιου, αλλά και την ψήφιση ειδικού νομοσχεδίου που θα επιλύει χρόνια προβλήματα των αδειοδοτικών διαδικασιών για τα έργα ΑΠΕ. Επιδίωξή μας είναι να καταγράψουμε μεγάλη πρόοδο για τον περιορισμό του απαιτούμενου χρόνου για την αδειοδότηση των έργων ΑΠΕ στα δυο έτη που είναι το ευρωπαϊκό benchmark, από πάνω από 7 χρόνια -κατά μέσο όρο-   που είναι σήμερα. Θέλουμε επίσης να ενθαρρύνουμε την ταχεία υλοποίηση μεγάλων project, κυρίως αιολικών και φωτοβολταϊκών στην παρούσα φάση, με αιχμή του δόρατος τη ΔΕΗ.
Ψηλά στην λίστα των «πράσινων» προτεραιοτήτων του 2020 είναι η κατάθεση του νομοσχεδίου που θα…. ενεργοποιήσει την ηλεκτροκίνηση στο πρώτο εξάμηνο του έτους, αλλά και η εκκίνηση νέων προγραμμάτων ενεργειακής αναβάθμισης των ιδιωτικών κτιρίων, των δημόσιων κτιρίων (πρόγραμμα ΗΛΕΚΤΡΑ) και της βιομηχανίας.  Πρόκειται για δέσμη μέτρων κρίσιμης σημασίας για την επίτευξη των στόχων του ΕΣΕΚ για την ενεργειακή απόδοση, καθώς έχουμε δεσμευτεί το 2030 η κατανάλωση ενέργειας να είναι μικρότερη από ότι ήταν το 2017.
Έτος-ορόσημο, όμως, θα είναι το 2020 και για την απελευθέρωση της αγοράς ενέργειας, για δυο λόγους: Πρώτον, λόγω της λειτουργίας του target model και δεύτερον λόγω του περαιτέρω ανοίγματος των αγορών φυσικού αερίου και ηλεκτρισμού.
Πράγματι, μετά από αλλεπάλληλες καθυστερήσεις, το target model θα λειτουργεί πλήρως το β’ εξάμηνο του 2020 και θα εισάγει συν τω χρόνω μεγαλύτερη διαφάνεια στην αγορά, αίροντας  εν πολλοίς τις υφιστάμενες στρεβλώσεις. Θα επιτρέψει επίσης σε σύντομο χρονικό διάστημα τη σύζευξη με την κοινή Ευρωπαϊκή Αγορά Ενέργειας. Πρώτο βήμα προς την κατεύθυνση αυτή είναι η ίδρυση του Περιφερειακού Κέντρου Ελέγχου Ενέργειας (RSC) της Νοτιοανατολικής Ευρώπης στη Θεσσαλονίκη, που θα διασφαλίσει τον συντονισμό των αγορών Ηλεκτρικής Ενέργειας της Ελλάδας, της Βουλγαρίας, της Ρουμανίας και της Ιταλίας.
Την ίδια στιγμή, δρομολογούμε την ενίσχυση του ανταγωνισμού στον κλάδο εμπορίας φυσικού αερίου μέσω της ιδιωτικοποίησης της ΔΕΠΑ Εμπορίας (που θα ξεκινήσει στο τέλος Ιανουαρίου)  και προσελκύουμε ιδιωτικά κεφάλαια για την επέκταση και τον εκσυγχρονισμό των δικτύων διανομής φυσικού αερίου και ηλεκτρισμού. Η πρόσκληση εκδήλωσης ενδιαφέροντος για τη ΔΕΠΑ Υποδομών ήδη «τρέχει» .
Το πρώτο τρίμηνο του 2020 θα ληφθούν οι αποφάσεις για την περαιτέρω ιδιωτικοποίηση του ΑΔΜΗΕ και μέχρι το καλοκαίρι οι αποφάσεις  για την ιδιωτικοποίηση του 49% του ΔΕΔΔΗΕ.  Σε όλες τις  περιπτώσεις έχουμε ενδείξεις για ζωηρό ενδιαφέρον. Είναι ανάγκη τα δίκτυα μας να ψηφιοποιηθούν και να αξιοποιηθούν οι νέες τεχνολογίες προκειμένου να ενισχυθεί ο ανταγωνισμός και να αναβαθμιστούν οι υπηρεσίες που παρέχουν οι χρήστες των δικτύων προς όφελος των καταναλωτών και της βιομηχανίας.
Όλα αυτά που περιέγραψα συνθέτουν το ενεργειακό αφήγημά μας για το 2020. Έχουμε θέσει ψηλά το πήχη, αλλά είμαστε βέβαιοι ότι του χρόνου θα θέσουμε τις βάσεις για το νέο μας ενεργειακό μοντέλο, δημιουργώντας σημαντικές  επενδυτικές ευκαιρίες και νέες θέσεις εργασίας στην πορεία.
-------------------------
Το άρθρο του κ. Γεράσιμου Θωμά περιλαμβάνεται στο αφιέρωμα του energypress για το 2020.