Γ. Αδαμίδης: «Φιάσκο» της κυβέρνησης, δεν «βγαίνει» η απολιγνιτοποίηση το 2023

Συνέντευξη στην Αντιγόνη Ζούντα

* Πριν από περίπου μια εβδομάδα η κυβέρνηση επιχείρησε να βαφτίσει διάλογο για τη δίκαιη μετάβαση στην επόμενη μέρα, των περιοχών που απειλούνται από το πρόωρο σβήσιμο των λιγνιτικών μονάδων μια εκδήλωση στη Δυτική Μακεδονία, που οργάνωσε βιαστικά, προσχηματικά με προχειρότητα και χωρίς την κοινωνία τελικά. Τι ακριβώς συνέβη εκεί; Πώς αξιολογείτε τα περίφημα 12 μέτρα που ανακοινώθηκαν από τον Κ. Χατζηδάκη;

Αυτό που επιχειρήθηκε το περασμένο Σάββατο στη Δυτική Μακεδονία ήταν ένα φιάσκο της κυβέρνησης.

Αναφέρω ενδεικτικά ότι εγώ, όπως και οι πέντε δήμαρχοι των ενεργειακών δήμων, που αποχωρήσαμε, ήμασταν εισηγητές σε μια ημερίδα για το μέλλον της περιοχής και δεν το γνωρίζαμε…
Λάβαμε ένα e-mail 24 ώρες πριν την εκδήλωση που ενημέρωνε ότι είμαστε εισηγητές, με χρόνο ομιλίας που δεν θα ξεπερνούσε τα τέσσερα λεπτά, για τα τεράστια προβλήματα που θα αντιμετωπίσουν η Δ. Μακεδονία και η Αρκαδία μετά την επιλογή της κυβέρνησης Μητσοτάκη…

Από την πρώτη στιγμή έχουμε πει ότι πρόκειται για έναν ξαφνικό θάνατο, μια βίαιη απολιγνιτοποίηση.

Με πολύ σαφήνεια λοιπόν λέω ότι επιχειρείται να επαναληφθεί μια αντίστοιχη απανθρακοποίηση όπως αυτή της Αγγλίας τη δεκαετία του ’80 που γίνεται απολύτως για οικονομικά συμφέροντα και όχι επειδή έχει οικολογικές ευαισθησίες ο πολιτικός “εγγονός” της κυρίας Θάτσερ, ο κ. Μητσοτάκης…

Η κυβέρνηση επέλεξε το φυσικό αέριο για τη μετάβαση σε οικονομία μηδενικού άνθρακα, όμως δεν πρόκειται για κάποιο “αθώο” καύσιμο, συμμετέχει και αυτό στο παγκόσμιο κλίμα, εκλύει και αυτό διοξείδιο του άνθρακα, ενώ τίθεται και ζήτημα ενεργειακής ασφάλειας της χώρας.

Η χώρα μας σε τρία χρόνια θα φτάσει να είναι απολύτως ενεργειακά εξαρτημένη από εισαγωγές από τις διασυνδέσεις από βόρεια ή ανατολικά. Το οξύμωρο είναι ότι η Ελλάδα θα εισάγει ηλεκτρική ενέργεια που παράγεται από το κάρβουνο της Βόρειας Μακεδονίας, από μονάδες που σε ευθεία απόσταση βρίσκονται λιγότερο από 4 χλμ. μακριά από τη Φλώρινα – με παμπάλαιες εγκαταστάσεις και κακής ποιότητας λιγνίτη… Δηλαδή λες, εγώ κλείνω την πλέον σύγχρονη μονάδα της ΔΕΗ στη Μελίτη Φλώρινας και εισάγω από… απέναντι”…

Ήδη αυτή τη στιγμή η εξάρτησή μας από εξαγωγές ξεπερνά το 70% και εμείς επιλέξαμε να ανέλθει σε τρία χρόνια στο 100%! Η δε παραγωγή ενέργειας από ΑΠΕ, μια προφανώς “πράσινη” πολιτική, δεν είναι, τουλάχιστον ακόμα, αυτάρκης και αυτόνομη, οπότε χρειάζονται αυτές που λέμε μονάδες βάσης. Αυτές οι μονάδες η κυβέρνηση Μητσοτάκη επέλεξε να είναι από ιδιώτες που δραστηριοποιούνται στη χώρα. Όπως έχω ξαναπεί, η κυβέρνηση είναι υπηρέτης πέντε οικογενειών της χώρας και άλλων πέντε που θα κουβαλούν το αέριο.

Στο δε επιχείρημα της κυβέρνησης ότι ο λιγνίτης είναι σκουπίδι η απάντηση είναι ότι η συγκεκριμένη κυβέρνηση τον κατάντησε σκουπίδι. Το 2013 η κυβέρνηση Σαμαρά – Βενιζέλου απεμπόλησε τη δυνατότητα λήψης δωρεάν δικαιωμάτων ρύπων για τις σύγχρονες λιγνιτικές μονάδες, τα ΑΔΙ για την Πτολεμαΐδα 5, γιατί είτε λειτουργούσε ενδεχομένως το success story Σαμαρά είτε από τότε τα συμφέροντα του φυσικού αερίου ήθελαν πιο έντονη παρουσία και συμμετοχή στο ενεργειακό μίγμα. Αλλιώς δεν εξηγείται. Αυτή δεν ήταν μια εθνική στάση, δεν διασφάλιζε τα συμφέροντα της Ελλάδας, κάτι που έχουν κάνει Βουλγαρία, Πολωνία,Τσεχία, Ουγγαρία κ.λπ.

Όσο για τα υποτιθέμενα 12 μέτρα που ανακοίνωσαν, το μόνο που φαίνεται ως καινούργιο, αν και γνώριμο, είναι το αίτημα προς την Κομισιόν να δώσει τη δυνατότητα να δημιουργηθεί Ειδική Οικονομική Ζώνη με φορολογικά κίνητρα για τη διευκόλυνση επενδύσεων, που πάντως δεν αφορά τη ΔΕΗ, αλλά ιδιωτικές επιχειρήσεις και ομίλους, όπως το project για το γιγαντιαίο φωτοβολταϊκό πάρκο των 2,5 γιγαβάτ, που ανακοινώθηκε. Έργο που, σημειωτέον, αφορά “καθρέπτες” σε 50.000 στρέμματα σε αστικό ιστό, με ό,τι συνεπάγεται αυτό, που αντίστοιχό του δεν υπάρχει παγκοσμίως, ενώ δεν θα δημιουργήσει υπεραξία για την περιοχή, απασχολώντας περί τους 40 εργαζόμενους…

Το δε περίφημο σχέδιο αποχώρησης εργαζομένων (εθελούσια) βρίσκεται σήμερα στον αέρα. Η τελευταία ενημέρωση που έχουμε από τη διοίκηση της ΔΕΗ είναι ότι δεν υπάρχει απολύτως τίποτε, ούτε στα χαρτιά… ούτε για τους 500 εργαζόμενους των μονάδων που θα κλείσουν σε δύο μήνες.

Δεν μιλάμε καν για τον ειδικό πόρο και τις αποκαταστάσεις εδαφών που αποτελούν υποχρεώσεις της ΔΕΗ εδώ και δεκαετίες κι ανακοινώνονται ως… μέτρα από τον κ. Χατζηδάκη.

Επειδή ακριβώς δεν υπήρχε κανένας σχεδιασμός για τη Δ. Μακεδονία, οι πρόσφατα εκλεγμένοι δήμαρχοι και οι εργαζόμενοι αποχωρήσαμε, αφήνοντας τους υπουργούς να προχωρήσουν, συζητώντας μεταξύ τους και χειροκροτώντας ο ένας τον άλλον…

Άλλωστε έξω ήταν εκατοντάδες πολίτες, εργαζόμενοι και φορείς που διαδήλωναν όταν πραγματοποιούνταν μια ημερίδα που για να διαβείς το κατώφλι της έπρεπε να περάσεις face control… Αυτό δεν είναι δημοκρατική διαδικασία, δεν θέλουν τον διάλογο.

* Παράλληλα, ανακοινώθηκαν διάφορα νούμερα, υψηλά ποσά για τη χρηματοδότηση της δίκαιης μετάβασης. Κατά πόσο ισχύουν;

Η κυβέρνηση λέει τώρα ότι δήθεν δίνει μάχη στην Ευρώπη. Πριν από περίπου ένα μήνα συζητήθηκε στην Κομισιόν το θέμα του Ταμείου Δίκαιης Μετάβασης και αποφασίστηκε για τις 42 Περιφέρειες της Ε.Ε. να διατεθούν πόροι 7 δισ. ευρώ, συνολικά. Τα χρήματα που αντιστοιχούν στην Ελλάδα είναι πάρα πολύ λίγα, υπολογίζουμε λιγότερα από 300 εκατ. ευρώ, και μιλάμε για ένα project που αφορά την περίοδο 2021-2027 και τελειώνει. Γίνεται έκκληση για περισσότερα κονδύλια, γιατί είναι πολύ εμπροσθοβαρής η δική μας απόφαση, κάτι που όμως δεν έγινε αποδεκτό από κανέναν στην Ε.Ε.

Τι θα συμβεί λοιπόν; Οι Γερμανοί, οι Πολωνοί κ.λπ. θα πάρουν από τα 7 δισ. περισσότερα από ό,τι εμείς, αναλογικά, μόνο που εμείς θα κλείσουμε τις μονάδες 15 χρόνια νωρίτερα, ενώ εκείνοι θα συνεχίσουν να τις δουλεύουν. Εμείς θα τις κλείσουμε το 2023, οι Γερμανοί το 2038 και οι υπόλοιποι δεν έχουν καν ανακοινώσει ημερομηνία.

Άρα και σε αυτό το σημείο έχουμε μια λάθος συμφωνία στη διαπραγμάτευση σε επίπεδο Ε.Ε.

Αποδεικνύεται και πάλι ότι πρόκειται για απόφαση χωρίς καμία στρατηγική, κανένα απολύτως σχέδιο για τις περιοχές, με αποτελέσματα καταστροφικά για τις τοπικές κοινωνίες, ενώ δεν υπάρχει κι αντίστοιχο παράδειγμα σε κάποια χώρα που να έχει υλοποιήσει κάτι ανάλογο. Δεν βγαίνει.

* Σας κατηγόρησαν ως ΓΕΝΟΠ ότι αποχωρήσατε από την εκδήλωση γιατί δεν έχετε συγκεκριμένη πρόταση. Τι απαντάτε σε αυτό;

Μια χαρά προτάσεις έχουμε και τις έχουμε καταθέσει στη διαβούλευση, που είναι και ρεαλιστικές και μέσα στον στόχο της χώρας για τη μείωση των εκπομπών CO2, με βάση το σχέδιο (ΕΣΕΚ) της προηγούμενης κυβέρνησης, που ήταν ισορροπημένο.

Εμείς λέμε, ας κάνουν όσες δράσεις θέλουν, αλλά με μονάδες και ορυχεία ανοιχτά. Όχι όλα, πρακτικά έτσι κι αλλιώς δεν γίνεται. Αλλά για μονάδες που θα μπορεί σταδιακά να κλείνει, κάνοντας αποκαταστάσεις εδαφών και ομαλή διαχείριση των εργαζομένων, δηλαδή να δουλεύεις και παράλληλα να μπορέσεις να υποκαταστήσεις εγκαίρως τη δραστηριότητα. Αυτές οι μέριμνες συνιστούν τη δίκαιη μετάβαση.

Τώρα δουλεύουν 12 λιγνιτικές μονάδες συν μία, η υπό κατασκευή Πτολεμαΐδα 5, με συνολικά 5.000 άτομα, τακτικό προσωπικό. Λέμε λοιπόν να δουλέψουν από τις 12 οι τρεις (από μία σε Άγιο Δημήτριο, Μελίτη και Μεγαλόπολη) και η καινούργια της Πτολεμαΐδας.

Δεν λέμε να μείνει ανοιχτό το σύνολο των μονάδων, αλλά οι πλέον ανταγωνιστικές που έχουν υψηλό βαθμό απόδοσης και μπορούν να δουλέψουν. Δεν θα έρθει η καταστροφή αν συνεχιστεί η λειτουργία, στην ουσία, δύο μονάδων μετά το 2030 και μίας μονάδας μετά το 2035.

Γιατί ο λιγνίτης έχει προβλέψιμο κόστος, δεν έχει διακυμάνσεις, με εξαίρεση το κόστος CO2, που αφορά και το φυσικό αέριο, το οποίο, ωστόσο, δεν έχει προβλέψιμο κόστος.

Το σχέδιο για το 2023 δεν βγαίνει και επειδή υπάρχει και το θέμα της επάρκειας ισχύος. Ο καθ’ ύλην αρμόδιος ΑΔΜΗΕ λέει “ναι” αλλά με αστερίσκο, δηλαδή με την προϋπόθεση ότι θα κατασκευαστούν νέες μονάδες αερίου. Κάτι που δεν είναι στο χέρι της ΔΕΗ… τις μονάδες αυτές τις φτιάχνουν συγκεκριμένοι ιδιώτες.

Άρα η όλη απόφαση πρέπει να μετατοπιστεί χρονικά και το σχέδιο και οι τηλεθερμάνσεις στις πόλεις κ.λπ.

Να σταθώ εδώ στη μονάδα Πτολεμαΐδα 5, γιατί θεωρώ πως είναι ένα πολύ μεγάλο σκάνδαλο. Η μονάδα, όπως έχει σχεδιαστεί ως επένδυση με μακροχρόνιες αποσβέσεις, με κόστος που θα φτάσει το 1,5 δισ. ευρώ, θα κάνει απόσβεση σε 25 χρόνια. Η μονάδα εκτιμώ ότι θα τεθεί σε εμπορική λειτουργία το πρώτο τρίμηνο του 2022 – και θα κλείσει το 2028.

Πέραν αυτού, η ΔΕΗ έχει ήδη πληρώσει κι άλλα 200 εκατ. για να γίνει αναγκαστική μετεγκατάσταση ενός οικισμού, της Ποντοκώμης. Με βάση όμως τον νέο σχεδιασμό δεν θα χρειαστούν ούτε τα χωράφια ούτε το χωριό. Εφόσον σταματήσει η μονάδα το 2028, δεν θα φτάσει ούτε στις παρυφές του οικισμού για να εκμεταλλευτεί τον λιγνίτη που βρίσκεται από κάτω και έχει αποζημιώσει…

* Παράλληλα, μετά και τον Νόμο Χατζηδάκη, αλλάζουν άρδην οι εργασιακές σχέσεις στον όμιλο της ΔΕΗ, κάτι που ονομάστηκε “αναδιάρθρωση και εκσυγχρονισμός” από την κυβέρνηση. Τι σηματοδοτούν οι νέες ρυθμίσεις για τους εργαζόμενους και την επιχείρηση;

Ο νόμος του κ. Χατζηδάκη (4643) προφανώς δημιουργεί εργαζομένους, αλλά και στελέχη, δύο ταχυτήτων και στην ουσία καταργείται η συλλογική σύμβαση εργασίας. Η απαγόρευση οι νεοεισερχόμενοι να εντάσσονται στις συλλογικές συμβάσεις αποδεικνύει και τον ισχυρισμό μας.

Η επιτροπή προσλήψεων και αμοιβών που δημιουργείται στην ουσία είναι η επαναφορά του ρουσφετιού, γυρίζουμε σε εποχές προ 1994 και μάλλον θα φτάσουμε… στην πλατεία Κλαυθμώνος…

Μάλιστα η επιτροπή αυτή θα προσλαμβάνει και με συνέντευξη… Και μόνο που εισάγει την συνέντευξη, δεν υπάρχει ΑΣΕΠ.

Συγχρόνως, με την αλλαγή του καταστατικού, μπορούν να δώσουν μεγάλα ποσά σε πάρα πολλά στελέχη. Δηλαδή γυρίσαμε στις εποχές που δέναν τα σκυλιά με τα λουκάνικα…

Επίσης τώρα, ενώ έχουμε στελέχη στο ίδιο ύψος της ιεραρχίας, οι μεν αμείβονται με ιλιγγιώδη ποσά για την εποχή και οι άλλοι είναι στα όρια του πλαφόν. Αυτό σημαίνει ότι τους εξωθούν σε παραιτήσεις για να μπορέσουν να φέρουν δικούς τους από την αγορά με σημαντικά υψηλότερες αμοιβές και bonus.

* Το φθινόπωρο θα υλοποιηθεί και η ειλημμένη απόφαση της κυβέρνησης για την ιδιωτικοποίηση των δικτύων διανομής, του ΔΕΔΔΗΕ, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για τον όμιλο ΔΕΗ, ενώ “έρχεται” και περαιτέρω ιδιωτικοποίηση του ΑΔΜΗΕ. Πώς αντιμετωπίζουν οι εργαζόμενοι αυτή την προοπτική;

Τη θέση της κυβέρνησης Μητσοτάκη την ξέραμε και προεκλογικά, οπότε αυτό θα είναι το επιστέγασμα μιας νεοφιλελεύθερης πολιτικής και προφανώς είμαστε αντίθετοι.

Η πραγματική αξία, αυτή τη στιγμή, της ΔΕΗ -αφού ανακοίνωσε ότι κλείνει “τα σκουπίδια”, δηλαδή τις λιγνιτικές μονάδες, σε δύο – τρία χρόνια- και αντικειμενικά πλέον είναι το δίκτυό της, ΔΕΔΔΗΕ αλλά και ΑΔΜΗΕ. Το δίκτυο διανομής που διαχειρίζεται ο ΔΕΔΔΗΕ ανήκει στη ΔΕΗ, επομένως η ΔΕΗ ολόκληρη θα γίνει … “σκουπίδι” αν η κυβέρνηση Ν.Δ. πάρει τα πάγια, ένα asset που σε αξία ξεπερνά τα 3,5 δισ. ευρώ και είναι ενσωματωμένο στην περιουσία του ομίλου.

Ανακοινώθηκε ότι θα ιδιωτικοποιηθεί το 49% με αυξημένες αρμοδιότητες του επενδυτή. Να σημειωθεί ότι θα δώσει το 49% του 51% που κατέχει το Δημόσιο, αφού σήμερα ο όμιλος ΔΕΗ είναι 51% Δημόσιο και 49% πολυμετοχικό. Άρα θα δώσουν το 49% σε έναν επενδυτή, που θα κόβει και θα ράβει, θα κάνει ό,τι θέλει και θεωρώ ότι αν αυτό υλοποιηθεί πραγματικά, η ΔΕΗ δεν θα παίζει κανέναν απολύτως ρόλο.

Μιλάμε για μια απολύτως μονοπωλιακή δραστηριότητα με ξεκάθαρα κέρδη και στο όνομα του δήθεν δεν μπορούμε να βρούμε χρήματα για να πάρουμε π.χ. υλικά, την πουλάμε. Αυτά είναι αστεία πράγματα. Δεν μπορεί να μιλάμε για χώρα που πλέον δανείζεται με σχεδόν αρνητικά επιτόκια, αφού έχουμε επιστρέψει στην κανονικότητα, και να εκποιούμε μια τέτοια δραστηριότητα. Άρα είναι πολιτικό το ζήτημα: να εκχωρήσουμε δομές και ειδικά στρατηγικής σημασίας, όπως είναι τα ενεργειακά δίκτυα, του ΔΕΔΔΗΕ αλλά και του ΑΔΜΗΕ.

(Συνέντευξη στην Αντιγόνη Ζούντα, avgi.gr)