Σε μια εποχή που η ευρυζωνικότητα έχει γίνει βασικό αγαθό, ακριβώς όπως το ρεύμα, δημιουργείται μια σημαντική πρόκληση: Ποιος θα δημιουργήσει τα δίκτυα οπτικών ινών που είναι απαραίτητα ώστε το σύνολο της χώρας να έχει γρήγορη πρόσβαση στο Ιnternet; Η λύση αυτού του γρίφου δημιουργεί ευκαιρίες στις εταιρείες που διαχειρίζονται συστήματα μεταφοράς και διανομής ενέργειας, με τους ΑΔΜΗΕ και ΔΕΗ-ΔΕΔΔΗΕ να ετοιμάζονται να τις εκμεταλλευτούν ακολουθώντας το παράδειγμα αντίστοιχων εταιρειών του εξωτερικού.
Αξιοποιώντας τα ενεργειακά δίκτυα, τα οποία φτάνουν σε κάθε γωνιά της χώρας, οι ενεργειακές εταιρείες μπορούν να μεταφέρουν παντού την οπτική ίνα, η οποία, σε αντίθεση με τα παραδοσιακά καλώδια χαλκού, μπορεί να συνυπάρξει με τα καλώδια μεταφοράς ηλεκτρικού ρεύματος. Έτσι, μπορούν να λειτουργούν ως διαχειριστές υποδομών και στις τηλεπικοινωνίες, δημιουργώντας "δίκτυα ανοιχτής πρόσβασης", τα οποία οι εταιρείες παροχής τηλεπικοινωνιακών υπηρεσιών μπορούν να μισθώνουν.
Σύμφωνα με αναλυτές της αγοράς, τα "δίκτυα ανοιχτής πρόσβασης", όπως αυτά που δημιουργούν η Gride Telecom και η ΔΕΗ, έρχονται με πολλαπλά οφέλη, τόσο για την κοινωνία όσο και για τις ίδιες της εταιρείες. Σύμφωνα με τη συμβουλευτική εταιρεία Analysys Mason, οι υποδομές ηλεκτρικής ενέργειας επιτρέπουν την ανάπτυξη δικτύων οπτικών ινών πιο οικονομικά και πιο γρήγορα από την παραδοσιακή μέθοδο της υπόγειας όδευσης. Μάλιστα, η εξοικονόμηση χρημάτων είναι πολύ υψηλότερη σε ημιαστικές και αγροτικές περιοχές, όπου το κόστος των έργων πολιτικού μηχανικού είναι ιδιαίτερα υψηλό.
Tα δίκτυα ανοιχτής πρόσβασης επιτρέπουν τόσο στους βασικούς τηλεπικοινωνιακούς παρόχους όσο και σε εναλλακτικούς να προσφέρουν πιο ανταγωνιστικά πακέτα υπηρεσιών, καθώς μειώνεται σημαντικά το κόστος τους για να φτάσουν στον τελικό πελάτη.
Τέλος, όπως αναφέρει μελέτη της αμερικανικής συμβουλευτικής εταιρείας Arthur D. Little, τα δίκτυα ανοικτής πρόσβασης προσελκύουν επενδύσεις από μη παραδοσιακούς επενδυτές στον χώρο των τηλεπικοινωνιών, όπως επιχειρήσεις ιδιωτικών συμμετοχών, funds υποδομών κ.ά. Έτσι, τοποθετούνται στις τηλεπικοινωνιακές υποδομές νέες κεφάλαια.
Οι εγχώριες πρωτοβουλίες
Στο "παιχνίδι" της οπτικής ίνας έχει μπει ο ΑΔΜΗΕ μέσω της θυγατρικής του Grid Telecom, με στόχο να δραστηριοποιηθεί ενεργά στη χονδρεμπορική αγορά των τηλεπικοινωνιών. Η Grid Telecom διαχειρίζεται ένα εκτεταμένο δίκτυο οπτικών ινών, περίπου 4.000 χιλιομέτρων, στην ηπειρωτική και νησιωτική Ελλάδα. Αξιοποιώντας τα καλώδια οπτικών ινών που έχει περάσει στους πυλώνες υψηλής τάσης αλλά και στις υποθαλάσσιες διασυνδέσεις (Κρήτης, Κυκλάδων), παρέχει ήδη υπηρεσίες "σκοτεινής οπτικής ίνας" (dark fiber) σε τηλεπικοινωνιακούς παρόχους, δίνοντάς τους τη δυνατότητα να αναπτύξουν το δικό τους δίκτυο μέσω εναλλακτικών διαδρομών. Ακόμα, μέχρι το τέλος του έτους διαθέτει και υπηρεσίες χωρητικότητας (10-100 Gbps) σε μεγάλους πελάτες.
Εκεί όμως που ο ΑΔΜΗΕ ενώνει πολλές περιοχές της χώρας με μεγάλα data centers και ανταλλακτήρια δεδομένων, η ΔΕΗ μέσω του δικτύου του ΔΕΔΔΗΕ μπορεί να επιτελέσει έναν διαφορετικό ρόλο. Αυτόν της διασύνδεσης των σπιτιών και των κτιρίων της χώρας με τα δίκτυα οπτικών ινών, το λεγόμενο Fiber To The Home (FTTH). Οι συνδέσεις αυτές θα γίνονται εναέρια, μέσω του υπάρχοντος δικτύου της ΔΕΗ, και η ανάπτυξή τους θα είναι αρκετά πιο οικονομική και γρήγορη σε σχέση με τις υπόγειες συνδέσεις, καθώς δεν απαιτούνται σκαψίματα και ειδικές άδειες.
Οι πρώτες συμφωνίες
Grid Telecom και Vodafone ανακοίνωσαν την περασμένη Τρίτη μια 20ετή συμφωνία-πλαίσιο με αντικείμενο την αμοιβαία ανταλλαγή και παραχώρηση της χρήσης των δικτύων οπτικών ινών που διαθέτουν. Πρόκειται, όπως εξηγούν παράγοντες της αγοράς, για μια συμφωνία που έχει οφέλη και για τις δύο πλευρές. Από τη μια η Vodafone αποκτά πρόσβαση στο δίκτυο οπτικών ινών άνω των 4.000 χλμ. του ΑΔΜΗΕ που περνάνε μέσα από το καλώδιο γείωσης, στην κορυφή των πυλώνων ηλεκτρικής ενέργειας, αλλά και στις δέσμες οπτικών ινών που εκτείνει στις διασυνδέσεις της ηπειρωτικής χώρας με την Κρήτη και τις Κυκλάδες. Με αυτόν τον τρόπο, σημειώνουν οι ίδιες πηγές, η Vodafone θα μπορεί να αναπτύξει πιο γρήγορα τα δίκτυα οπτικών ινών μέχρι το σπίτι, αλλά και τo δίκτυo κινητής 5G, στο πλαίσιο του επενδυτικού πλάνου ύψους 600 εκατ. ευρώ που έχει ανακοινώσει. Από την άλλη, η Grid Telecom αποκτά πρόσβαση σε δίκτυο οπτικών ινών εντός των μεγάλων αστικών κέντρων της χώρας, στο οποίο το δικό της δίκτυο δεν φτάνει.
Όπως όλα δείχνουν, η επόμενη συνεργασία εταιρείας του κλάδου της ενέργειας με εταιρεία του κλάδου των τηλεπικοινωνιών θα είναι αυτή των ΔΕΗ-Forthnet. Σύμφωνα με πληροφορίες, οι διαπραγματεύσεις μεταξύ των δύο πλευρών βρίσκονται στο τελικό στάδιο και οι επίσημες ανακοινώσεις αναμένονται μετά τις καλοκαιρινές διακοπές. Σε αντίθεση με τη συμφωνία Vodafone-Grid Telecom, που αφορά "δίκτυο κορμού", η συμφωνία ΔΕΗ-Forthnet θα αφορά την τελική σύνδεση, δηλαδή μέχρι το σπίτι του πελάτη.
Και σε αυτή την περίπτωση η συμφωνία δεν είναι αποκλειστική. Χωρίς να μπει στο κομμάτι της λιανικής πώλησης υπηρεσιών τηλεπικοινωνιών, όπως είχε επιχειρήσει την προηγούμενη δεκαετία με την Tellas, η ΔΕΗ, και ειδικότερα ο ΔΕΔΔΗΕ, θα λειτουργεί ως διαχειριστής τηλεπικοινωνιακής υποδομής, την οποία θα εκμισθώνει σε οποιονδήποτε τηλεπικοινωνιακό πάροχο.
Τα ευρωπαϊκά παραδείγματα
Οι ΑΔΜΗΕ και ΔΕΔΔΗΕ ακολουθούν τα βήματα των μεγάλων Ευρωπαίων Διαχειριστών Μεταφοράς Ενέργειας, που δημιουργούν δίκτυα ανοιχτής πρόσβασης (open access fiber). Δύο πετυχημένα παραδείγματα είναι αυτά τις SIRO στην Ιρλανδία και της Open Fiber στην Ιταλία. Η SIRO είναι κοινοπραξία της κρατικής εταιρείας ηλεκτρισμού ESB και της Vodafone, που συστάθηκε το 2015 με στόχο την ανάπτυξη δικτύων οπτικών ινών, αξιοποιώντας τις ενεργειακές υποδομές της πρώτης. Αντίστοιχα, η ιταλική Enel δημιούργησε πριν από μία πενταετία την Open Fiber και ανέπτυξε το δικό της δίκτυο οπτικών ινών, το οποίο μισθώνει στους τηλεπικοινωνιακούς παρόχους.
(του Κώστα Κετσιετζή, capital.gr)
