Σε συνθήκες οικονομικής και ρυθμιστικής αβεβαιότητας βρίσκεται εδώ και μεγάλο χρονικό διάστημα ο ΑΔΜΗΕ, σε μια περίοδο μάλιστα που το ηλεκτρικό σύστημα αντιμετωπίζει σοβαρά προβλήματα που απαιτούν την άμεση αντιμετώπισή τους από το διαχειριστή. Έτσι την ίδια στιγμή που ο ΑΔΜΗΕ καλείται να επιταχύνει το επενδυτικό πρόγραμμα ύψους 5 δισ. έως το 2030, ακόμη δεν έχει εκδοθεί η απόφαση της
Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας για το έσοδο της περιόδου 2022-2025. Και όχι μόνον αυτό αλλά επιπλέον διαφαίνεται ο κίνδυνος να μη ληφθούν υπόψη οι συνθήκες για τον υπολογισμό του WACC αλλά και να περισταλούν λειτουργικές δαπάνες που έχει εισηγηθεί ο ΑΔΜΗΕ αντί να αυξηθούν, όπως απαιτεί η αναπτυξιακή της εταιρείας.Ένα τέτοιο ενδεχόμενο θα δοκίμαζε ακόμη περισσότερο τις αντοχές του Διαχειριστή, ο οποίος λειτουργεί ήδη επί μήνες χωρίς να γνωρίζει το ύψος του ρυθμιζόμενου εσόδου και των εγκεκριμένων δαπανών του για τα επόμενα έτη, και με υπαρκτό τον κίνδυνο να περικοπούν δαπάνες που έχει ήδη πραγματοποιήσει.
Σημειώνεται ότι το έσοδο που λαμβάνει έως σήμερα ο ΑΔΜΗΕ δεν έχει αναπροσαρμοστεί κατάλληλα από τη ΡΑΕ ώστε ο Διαχειριστής να εισπράττει τα προβλεπόμενα, τόσο για τα έργα που έχει ήδη ολοκληρώσει και ηλεκτρίσει, όσο και για τις αυξημένες λειτουργικές του δαπάνες.
Όπως αναφέρουν πηγές του διαχειριστή αποτελεί μεγάλη ανάγκη να διατηρηθεί το εύλογο έσοδο του ΑΔΜΗΕ για την περίοδο 2022 – 2025. Ο ΑΔΜΗΕ έχει εισηγηθεί προς τη ΡΑΕ το wacc να ανέλθει στο 7,5%, ποσοστό που σύμφωνα με κάποιες εκτιμήσεις του διαχειριστή θα πρέπει να αυξηθεί ακόμη περισσότερο ώστε να ανταποκρίνεται πλήρως στη ραγδαία μεταβολή των μακροοικονομικών συνθηκών, καθώς το ύψος του καθορίζεται σε μεγάλο βαθμό από παράγοντες όπως η εξέλιξη των επιτοκίων και των κρατικών και εταιρικών ομολόγων.
Πρέπει να σημειωθεί ότι ενώ το ύψος του WACC είναι κρίσιμο για την οικονομική βιωσιμότητα του Διαχειριστή, η επίπτωση που προκαλείται στον λογαριασμό του τελικού καταναλωτή είναι ελάχιστη. Είναι χαρακτηριστικό ότι 1% χαμηλότερο WACC του ΑΔΜΗΕ μεταφράζεται σε ετήσιο όφελος μόλις 1,70 ευρώ για έναν οικιακό καταναλωτή, δηλαδή 0,2% με 0,3% του ετήσιου λογαριασμού, ανάλογα με τις τιμές της χονδρεμπορικής αγοράς ηλεκτρικού ρεύματος.
Πηγές του Διαχειριστή τονίζουν την ανάγκη για ένα σταθερό και προβλέψιμο ρυθμιστικό περιβάλλον και καθιστούν σαφές ότι ενδεχόμενη απόφαση για WACC μικρότερο από το προτεινόμενο θα προκαλούσε ερωτήματα σχετικά με τη λειτουργία του ρυθμιστικού πλαισίου και θα ήταν επιζήμια για την προσπάθεια δημιουργίας ευνοϊκού επενδυτικού κλίματος στη χώρα.
Δεν υπάρχουν περιθώρια για μειώσεις
Σε κάθε περίπτωση όπως τονίζουν πηγές του Διαχειριστή, το οικονομικό περιβάλλον είναι τέτοιο που δεν αφήνει περιθώρια για μείωση των λειτουργικών δαπανών του ΑΔΜΗΕ. Η εκτίναξη του κόστους του χρήματος οδηγεί, μεταξύ άλλων, σε ένα όλο και πιο δυσμενές πιστωτικό περιβάλλον και οι ανατιμήσεις στις πρώτες ύλες είναι πλέον καθημερινό φαινόμενο, με ό,τι αυτό μπορεί να συνεπάγεται για την υλοποίηση κρίσιμων ενεργειακών έργων, που είναι απολύτως αναγκαία για την ασφάλεια εφοδιασμού και την ενεργειακή θωράκιση της χώρας σε βάθος χρόνου.
Παράλληλα, την ώρα που υπάρχει αυξημένη ζήτηση στελεχών για να προχωρήσουν οι μεγάλες ενεργειακές επενδύσεις που έχει δρομολογήσει ο Διαχειριστής, παρατηρούνται αυξανόμενες τάσεις "φυγής" καταρτισμένου προσωπικού κυρίως προς τον κλάδο των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας, αλλά και προς άλλες εταιρείες του ενεργειακού κλάδου που προσφέρουν ιδιαίτερα ικανοποιητικές παροχές και προοπτικές επαγγελματικής εξέλιξης.
Όπως επισημαίνεται από αρμόδιες πηγές, η δημιουργία νέων ελκυστικών θέσεων απασχόλησης που θα επιτρέψουν στον Διαχειριστή να προσελκύσει υψηλού επιπέδου κατάρτισης επιστημονικό και τεχνικό προσωπικό, προκειμένου να τρέξει αποτελεσματικά το φιλόδοξο επενδυτικό του πρόγραμμα αλλά και να διασφαλίσει την εύρυθμη λειτουργία και συντήρηση του ηλεκτρικού Συστήματος, αναδεικνύεται σε υψηλή προτεραιότητα για τα επόμενα χρόνια. Άλλωστε και η η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας γνωρίζει το πρόβλημα από πρώτο χέρι καθώς αντιμετωπίζει αντίστοιχες καταστάσεις με το δικό της προσωπικό και έχει υποβάλει αίτημα προς την Πολιτεία για αύξηση των δικών της λειτουργικών δαπανών.
Με αυτά τα δεδομένα είναι σαφές, σύμφωνα με τις ίδιες πηγές του Διαχειριστή, ότι επιβάλλεται η αύξηση των Λειτουργικών Δαπανών του Διαχειριστή για την περίοδο 2022-2025, ανάλογα με τον ρυθμό αύξησης των δραστηριοτήτων, των έργων και των αναγκών του, όπως έχει εισηγηθεί.
Σημειώνεται ότι στην αναλυτική εισήγηση που υπέβαλε ο Διαχειριστής στη ΡΑΕ -ήδη από τον Οκτώβριο του 2021- σχετικά με τις προβλεπόμενες λειτουργικές δαπάνες της περιόδου 2022-2025, το σημαντικότερο έξοδο προκύπτει από την επιτακτική ανάγκη για στελέχωση.
Κατά την τελευταία δεκαετία, το ανθρώπινο δυναμικό του Διαχειριστή ήταν σε χαμηλότερα από τα αναγκαία επίπεδα, λόγω της εφαρμογής μνημονιακών δεσμεύσεων, οι οποίες επέβαλλαν συγκεκριμένη αναλογία αποχωρήσεων – προσλήψεων. Σήμερα ωστόσο, επισημαίνουν πηγές του διαχειριστή, είναι απολύτως αναγκαίο να πραγματοποιηθούν προσλήψεις, ώστε να ενισχυθεί το υπάρχον ανθρώπινο δυναμικό με προσωπικό νεότερης ηλικίας και υψηλών προοπτικών επαγγελματικής εξέλιξης, που θα απασχοληθεί στα μεγάλα ενεργειακά έργα σε όλη την Ελλάδα.
Παράλληλα, το νεοεισερχόμενο προσωπικό θα καλύψει και θέσεις εργασίας με κύριες αρμοδιότητες τη διασφάλιση της αδιάλειπτης ηλεκτροδότησης της χώρας, και τη συντήρηση του εξοπλισμού και των εγκαταστάσεων του δικτύου ώστε να μειωθούν πιθανότητες βλαβών και διακοπών, και να αντιμετωπιστούν οι αυξημένες προκλήσεις της κλιματικής αλλαγής. Σε περίπτωση που η στελέχωση του Διαχειριστή εξαιτίας περικοπών δεν είναι ικανοποιητική, είναι δεδομένο ότι το επίπεδο ποιότητας παροχής υπηρεσιών ηλεκτροδότησης θα είναι χαμηλότερο στο μέλλον.
Τέλος, ο Διαχειριστής όπως έχει ήδη προτείνει στη ΡΑΕ, θα μπορούσε να περιορίσει το μισθολογικό του κόστος υπό την προϋπόθεση έγκρισης από την Αρχή εκτεταμένων προγραμμάτων οικειοθελούς αποχώρησης, σε αναλογία με τις πρακτικές αντίστοιχων προγραμμάτων που έχουν εφαρμοστεί σε μεγάλες επιχειρήσεις διαφόρων κλάδων, ώστε τα προγράμματα να θεωρούνται ελκυστικά και να επιτύχουν εν τέλει τα επιθυμητά αποτελέσματα.
Του Χάρη Φλουδόπουλου
