του Κώστα Δεληγιάννη
Μία ακόμη ιστορική επίδοση κατέγραψε η «καθαρή» ενέργεια στο εγχώριο μίγμα, καθώς σύμφωνα με ανάλυση του The Green Tank για το πρώτο 9μηνο του έτους, για πρώτη φορά ΑΠΕ μαζί με τα υδροηλεκτρικά έσπασαν το φράγμα του 50% ως προς το μερίδιο τους στην κάλυψη της ζήτησης.
Για την ακρίβεια το ποσοστό τους διαμορφώθηκε στο 50.2%, με συνέπεια η ανανεώσιμη ενέργεια για πρώτη φορά να ξεπεράσει τα ορυκτά καύσιμα και τις καθαρές εισαγωγές αθροιστικά. Ακόμη πάντως κι αν δεν ληφθούν υπόψη τα υδροηλεκτρικά, το ποσοστό των ΑΠΕ παραμένει σε υψηλά επίπεδα, και διαμορφώνεται στο 42.7%. Ως συνέπεια, οι ανανεώσιμες πηγές ξεπέρασαν κατά περισσότερο από 5 ποσοστιαίες μονάδες το προηγούμενο υψηλό του 2022 (37.4%).
Σύμφωνα με το The Green Tank, ακόμα πιο μεγάλη ήταν η αύξηση της συνεισφοράς τους στην εγχώρια ηλεκτροπαραγωγή, αφού ΑΠΕ μαζί με μεγάλα υδροηλεκτρικά είχαν μερίδιο 56.8%, υπερβαίνοντας την αντίστοιχη επίδοση του 2022 κατά σχεδόν 8 ποσοστιαίες μονάδες (49.1%). Αποκλειστικά οι ΑΠΕ είχαν ποσοστό 42.7%, ενώ την υπόλοιπη ζήτηση κατά το εννιάμηνο κάλυψαν το ορυκτό αέριο με μερίδιο 29.5% (το χαμηλότερο από το 2019), οι καθαρές εισαγωγές με 11.6%, ο λιγνίτης με 8.9% και τα μεγάλα υδροηλεκτρικά με 7.5%.
Ιστορικό χαμηλό του λιγνίτη
Ανάλογη είναι η εικόνα σε απόλυτους αριθμούς, με τις ΑΠΕ να διατηρούν την πρωτοκαθεδρία στην ηλεκτροπαραγωγή κατά τους πρώτους εννιά μήνες του 2023 αθροιστικά (16161 GWh), ξεπερνώντας κατά 1.7 TWh το ορυκτό αέριο και τον λιγνίτη μαζί (14448 GWh). Ακολουθώντας μια διαρκώς αυξητική πορεία τα τελευταία 10 χρόνια οι ΑΠΕ είχαν βρεθεί στην πρώτη θέση και τους πρώτους εννιά μήνες του 2022, αλλά με πολύ μικρότερη διαφορά από το δεύτερο ορυκτό αέριο (+413 GWh το 2022 σε σχέση με τις +5002 GWh το 2023), ενώ ήταν αρκετά πίσω από την αθροιστική συνεισφορά του ορυκτού αερίου και του λιγνίτη (-3976 GWh).
Επίσης τους πρώτους εννιά μήνες του 2023 και παρά τη «βουτιά» του 2023 σε σχέση με το 2022, το ορυκτό αέριο παρέμεινε στη δεύτερη θέση (11159 GWh), ενώ οι καθαρές εισαγωγές βρέθηκαν στην τρίτη θέση με 4397 GWh. Ακολούθησαν ο λιγνίτης (3289 GWh) και τα μεγάλα υδροηλεκτρικά (2819 GWh). Ο λιγνίτης ειδικότερα σημείωσε ιστορικό χαμηλό όσον αφορά τη συνεισφορά του κατά τους πρώτους εννιά μήνες του έτους, συγκριτικά με την αντίστοιχη περίοδο των προηγούμενων ετών.
Η μεγάλη μείωση της συνεισφοράς του αερίου στην ηλεκτροπαραγωγή το εννιάμηνο συγκριτικά με την αντίστοιχη περίοδο του 2022 (-3241 GWh), καθώς και η μικρότερη, αλλά σημαντική, μείωση στη συνεισφορά από τον λιγνίτη (-1100 GWh) και τα μεγάλα υδροηλεκτρικά (-474 GWh), αντισταθμίστηκαν πρωτίστως από τη μεγάλη αύξηση στις καθαρές εισαγωγές (+2039 GWh), δευτερευόντως από τον περιορισμό στη ζήτηση ηλεκτρικής ενέργειας (-1436 GWh) και τέλος από την αυξημένη συνεισφορά των ΑΠΕ (+1348 GWh). Η παραπάνω ιεράρχηση αποτελεί μια μερική ανατροπή της κατάστασης που ίσχυε μέχρι και τον Ιούνιο του 2023, όπου η μείωση στην ηλεκτροπαραγωγή από αέριο και υδροηλεκτρικά αντισταθμιζόταν πρωτίστως από τη μείωση της ζήτησης. Ωστόσο, η πολύ σημαντική αύξηση της ζήτησης τους μήνες του Ιουλίου και του Αυγούστου του 2023 ανέτρεψε την παραπάνω τάση αθροιστικά για ολόκληρο το εννιάμηνο.
Η εικόνα του Σεπτεμβρίου
Η ζήτηση μειώθηκε κατά 2% τον Σεπτέμβριο του 2023 σε σχέση με τον Σεπτέμβριο του 2022, σημειώνοντας χαμηλό πενταετίας για τον ίδιο μήνα. Αθροιστικά για τους πρώτους εννιά μήνες του 2023 η κατανάλωση (37837 GWh) μειώθηκε κατά 3.7% σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του προηγούμενου έτους και κατά 3.3% σε σχέση με τον μέσο όρο των τελευταίων πέντε ετών. Ωστόσο η πτωτική τάση της ζήτησης αμβλύνεται συνεχώς από μήνα σε μήνα.
Η λιγνιτική παραγωγή ήταν η δεύτερη χαμηλότερη ιστορικά (187 GWh), με διαφορά μόλις 11 GWh από την πρώτη χαμηλότερη τον Απρίλιο του 2022 (176 GWh). Αξιοσημείωτο είναι ότι σχεδόν τα τρία τέταρτα (74.5%) της λιγνιτικής ηλεκτροπαραγωγής προήλθαν από τη νέα λιγνιτική μονάδα της ΔΕΗ «Πτολεμαΐδα 5» (139 GWh).
Η παραγωγή από ΑΠΕ (1914 GWh) ήταν η δεύτερη υψηλότερη για το 2023 και η τρίτη υψηλότερη ιστορικά. Μάλιστα το μερίδιο των ΑΠΕ στην κάλυψη της ζήτησης τον Σεπτέμβριο 2023 (49.9%) ήταν το δεύτερο υψηλότερο μηνιαία μετά από αυτό του Οκτωβρίου 2022 (51.8%).
Ήταν ο πρώτος καθαρά εξαγωγικός μήνας για το 2023, με καθαρές εξαγωγές 133 GWh. Η ζήτηση ηλεκτρικής ενέργειας (3837GWh) ήταν η τρίτη χαμηλότερη για το 2023 και εμφανίστηκε μειωμένη σε σχέση με τον ίδιο μήνα του 2022 αντιστρέφοντας την αυξητική τάση του Ιουλίου και του Αυγούστου.
