ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΜΠΑΡΟΤΣΙ - www.energymag.gr
Μια ηλεκτρική λεωφόρος, θα διασυνδέσει πρώτα την Κω με την Κόρινθο και σταδιακά και τα υπόλοιπα νησιά με το ηπειρωτικό σύστημα, ρίχνοντας τίτλους τέλους σε μια ενεργειακή «εξορία» πολλών δεκαετιών για πολλά μικρά, αυτόνομα ενεργειακά συστήματα. Της Ρόδου, της Καρπάθου, της Κω - Καλύμνου (Ψέριμος, Τέλενδος, Νίσυρος, Τήλος, Λέρος, Λειψοί, Γυαλί), της Πάτμου και των Αρκιών.
Kοιτάζοντας κάνεις παλαιότερες εκτιμήσεις για το περιθώριο επενδύσεων σε ανανεώσιμες πήγες ενέργειας στα Δωδεκάνησα και το Βόρειο Αιγαίο, διαπιστώνει ότι μπορούν να σηκώσουν κοντά στο 1 GW.
Και είναι λογικό όταν στην Ρόδο, η μέση ηλιοφάνεια ξεπερνά τις 3.100 ώρες το χρόνο και η ταχύτητα του ανέμου κινείται με πάνω από οκτώ μέτρα το δευτερόλεπτο, όπως και στην Κω.
Εφόσον τηρηθούν οι σχεδιασμοί του ΑΔΜΗΕ και τα Δωδεκάνησα βγουν επιτέλους από την ενεργειακή του απομόνωση, προς τα τέλη της δεκαετίας το «εν υπνώσει» αυτό πράσινο δυναμικό θα μπει και αυτό στο παιχνίδι, αναζητώντας θέση σε έναν υπερκορεσμένο ηλεκτρικό χώρο.
Μια ηλεκτρική λεωφόρος, θα διασυνδέσει πρώτα την Κω με την Κόρινθο και σταδιακά και τα υπόλοιπα νησιά με το ηπειρωτικό σύστημα, ρίχνοντας τίτλους τέλους σε μια ενεργειακή «εξορία» πολλών δεκαετιών για πολλά μικρά, αυτόνομα ενεργειακά συστήματα. Της Ρόδου, της Καρπάθου, της Κω - Καλύμνου (Ψέριμος, Τέλενδος, Νίσυρος, Τήλος, Λέρος, Λειψοί, Γυαλί), της Πάτμου και των Αρκιών.
Ένα έργο προϋπολογισμού λίγο πάνω από 2 δισ ευρώ, με πολλά και διαφορετικά υποβρύχια καλώδια, με συνέχεια που θα αφορά την ακτινική διασύνδεση των φορτίων μεταξύ Δωδεκανήσων - Β.Αιγαίου (Κώς- Σάμος) και με αλλαγή σελίδας για την εκμετάλλευση του πλούσιου δυναμικού ΑΠΕ της περιοχής, συμπεριλαμβανομένου και του θαλάσσιου.
Τι περιθώριο ανάπτυξης έχουν οι επενδύσεις ΑΠΕ σε Δωδεκάνησα και Β.Αιγαίο; Σύμφωνα με στοιχεία από το δεκαετές πρόγραμμα ανάπτυξης συστήματος μεταφοράς του ΑΔΜΗΕ (2022-2031), η Κως, η Ρόδος και η Κάρπαθος μπορούν να σηκώσουν 570 MW, ενώ η Σάμος, η Χίος, η Λέσβος και η Λήμνος επιπλέον 360 MW. Σύνολο 930 MW.
Και όσο θα παίρνουν σάρκα και οστά τα σχέδια του ΑΔΜΗΕ για την διασύνδεση των Δωδεκανήσων, την οποία θα ακολουθήσει εκείνη για το Β.Αιγαίο, τόσο θα αφυπνίζεται και το επενδυτικό ενδιαφέρον. Η αγορά, τόσο οι εγχώριοι, όσο και οι ξένοι παίκτες που σκανάρουν για ευκαιρίες και αναζητούν διαθέσιμο ηλεκτρικό χώρο, παρακολουθούν από κοντά τις εξελίξεις και περιμένουν.
Η πρόοδος των διαγωνισμών του ΑΔΜΗΕ θα ξεδιπλώσει επιχειρηματικές κινήσεις και θα προκαλέσει συνεργασίες σηματοδοτώντας νέες μεγάλες επενδύσεις και σε αυτές τις ακριτικές νησιωτικές περιοχές, που για την ώρα έχουν μείνει έξω από την «πράσινη» φρενίτιδα.
Ο χώρος που θα δημιουργηθεί στα Δωδεκάνησα και στο Β.Αιγαίο θα είναι ο τελευταίος διαθέσιμος πανελλαδικά σε ό,τι αφορά την χερσαία ανάπτυξη ΑΠΕ, προτού πάρουν για τα καλά μπροστά τα θαλάσσια αιολικά, κάποια από τα οποία συζητείται να χωροθετηθούν στα Δωδεκάνησα.
Κρήτη
Των παραπάνω θα έχει προηγηθεί η Κρήτη, η μεγάλη διασύνδεση της οποίας με την Αττική αναμένεται να τεθεί σε εμπορική λειτουργία στα μέσα του 2025, όπως είπε προ ημερών ο CEΟ του ΑΔΜΗΕ, Μ.Μανουσάκης κατά τη συνάντηση του με τον περιφερειάρχη του νησιού, Στ. Αρναουτάκη.
Σε περίπου μια διετία, το σύνολο των αναγκών του 5ου μεγαλύτερου νησιού στην Μεσόγειο, ειδικά κατά την τουριστική περίοδο, θα καλύπτεται από το ηπειρωτικό σύστημα.
Τότε θα μπουν στο παιχνίδι και τα μεγάλα επενδυτικά σχέδια για πράσινες επενδύσεις στα κρητικά βουνά, όπου η μέση ταχύτητα του ανέμου ξεπερνά τα 8,5 μέτρα ανά δευτερόλεπτο και αποτελεί μια από τις καλύτερες αιολικές επιδόσεις στον κόσμο.
Δίχως να είναι σαφές σε ποιο βαθμό παραμένουν ενεργά τα επενδυτικά πλάνα των ομίλων ΤΕΡΝΑ και Κοπελούζου, το περιθώριο ισχύος έργων ΑΠΕ για την Κρήτη μετά την ολοκλήρωση της μεγάλης διασύνδεσης έχει προσδιοριστεί από την ΡΑΑΕΥ στα 2,15 GW. Η Αρχή είχε μάλιστα κρίνει σκόπιμο, το περιθώριο εγκατάστασης σταθμών ΑΠΕ να προσαυξάνεται με αναλογία 1,5 προς 1 για κάθε MW εγκατεστημένης ισχύος αποθήκευσης στο νησί.
Σύμφωνα με το υπό επεξεργασία νέο Χωροταξικό των ΑΠΕ, στην Κρήτη περιλαμβάνονται για πρώτη φορά 13 δημοτικές ενότητες αιολικής προτεραιότητας στο Ηράκλειο, 2 στο Λασίθι, 3 στο Ρέθυμνο και 4 στα Χανιά. Σαν μια μεγάλη «μπαταρία» με πράσινη ενέργεια, η Μεσαρά, τα κεντρικά και νότια δηλαδή της Περιφερειακής Ενότητας Ηρακλείου, περιλαμβάνει πληθώρα από δημοτικές ενότητες με περιοχές αιολικής προτεραιότητας.
Στην Κρήτη πάντα, παρ’ ότι είναι ένα σχέδιο που αφορά το τέλος της δεκαετίας, προβλέπονται οι περισσότερες δυνητικές θέσεις για θαλάσσια αιολικά πάρκα, με το εθνικό πρόγραμμα να προβλέπει ότι οι τρεις από τις δέκα υποψήφιες περιοχές που έχει συνολικά συμπεριλάβει για να αναπτυχθούν offshore, να αφορούν την Αν.Κρήτη. Είναι και ένας λόγος που έχουν προκληθεί αντιδράσεις στο νομό Λασιθίου παρ' ότι έχει εξηγηθεί επίμονα στην τοπική κοινωνία ότι τελικά θα επιλεγεί μια από τις τρεις υποψήφιες θέσεις και όχι όλες.
Τα νέα πράσινα μεγαβάτ των Δωδεκανήσων και του Β.Αιγαίου και τα θαλάσσια αιολικά που θα αναπτυχθούν εκεί, μαζί με εκείνα της Κρήτης, θα έρθουν να προστεθούν από το 2025 και μετά στην συνεχώς διογκούμενη δεξαμενή των έργων ΑΠΕ και στην ουσία θα επιδεινώσουν το πρόβλημα του ηλεκτρικού χώρου.
Αθροίζοντας τα τελευταία στοιχεία του ΑΔΜΗΕ για τα υπό ανάπτυξη πράσινα έργα και όσα βρίσκονται σε λειτουργία, βγαίνει ένα νούμερο περίπου 70 GW, όταν το νέο ΕΣΕΚ, βάζει στόχο 54,4 GW αλλά για το 2050. Η εγκατεστημένη δηλαδή ισχύς που προβλέπεται μέχρι το 2030 έχει ξεπεραστεί κατά πολύ.
Ακόμη και πολύ λιγότερα από τα παραπάνω να γίνουν, εντούτοις το ερώτημα για το πώς θα βρουν διέξοδο όλες αυτές οι ποσότητες που σκοπεύουμε να παράξουμε, όσο και οι τεράστιοι όγκοι ενέργειας που φιλοδοξούμε να περάσουν μελλοντικά από Μ. Ανατολή και Β. Αφρική με κατεύθυνση την Ευρώπη, παραμένει.
Και η αγορά θεωρεί ότι η αύξηση του ηλεκτρικού χώρου, για την οποία παλεύει να βρει λύση ο υπ. ΠΕΝ Θ. Σκυλακάκης, θα δώσει ανάσα στο πρόβλημα, αλλά μόνο μερικώς. Οι περικοπές της πράσινης παραγόμενης ενέργειας με ποσοστά 40% και 50% θα δίνουν τα επόμενα χρόνια όλο και περισσότερο τον τόνο στο χώρο των ΑΠΕ, ο οποίος φουσκώνει με αμείωτο ρυθμό.
