Ρένα Γαλιώτου - www.energymag.gr
Ο σχεδιασμός της Ελλάδας προβλέπει την αύξηση της εγκατεστημένης ισχύος από ΑΠΕ κατά 1,9 φορές σε σχέση με τα τρέχοντα επίπεδα έως το 2030, στα 23 GW από 12 GW περίπου που είναι σήμερα.
Μεταξύ των φιλόδοξων χωρών της Ευρώπης -λαμβάνοντας υπόψη το μέγεθός της- κατατάσσει η Διεθνής Υπηρεσία Ενέργειας (ΙΕΑ) την Ελλάδα και τον οδικό της χάρτη για αύξηση των ΑΠΕ στο ενεργειακό της μείγμα για να πετύχει όχι μόνο τους στόχους του REPOWER EU, αλλά και τον στόχο που έβαλαν πάνω από 200 χώρες του κόσμου στην COP 28 για τριπλασιασμό της πράσινης εγκατεστημένης ενέργειας έως το τέλος της δεκαετίας.
Σύμφωνα με την ΙΕΑ, ο σχεδιασμός της Ελλάδας -όπως αποτυπώνεται στο Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα που αναμένεται σύντομα να δοθεί σε δημόσια διαβούλευση- προβλέπει την αύξηση της εγκατεστημένης ισχύος από ΑΠΕ κατά 1,9 φορές σε σχέση με τα τρέχοντα επίπεδα έως το 2030, στα 23 GW από 12 GW περίπου που είναι σήμερα. Το «βάρος» της αύξησης πέφτει στα φωτοβολταϊκά, κάτι που παρατηρείται σε όλη την Ευρώπη και δεν είναι ασύνδετο με τα φαινόμενα των μηδενικών/αρνητικών χονδρεμπορικών τιμών και των περικοπών κατά τις ώρες της υπερπαραγωγής των φωτοβολταϊκών, που επίσης δεν αποτελεί ελληνική πρωτοτυπία.
Η συνδυασμένη φιλοδοξία των χωρών της Ευρώπης (όπου η ΙΕΑ περιλαμβάνει και το Ηνωμένο Βασίλειο και την Τουρκία) «δείχνει» διπλασιασμό της εγκατεστημένης ισχύος στα 1600 GW στο τέλος της δεκαετίας (από 800 GW σήμερα). Πρόκειται για τη δεύτερη μεγαλύτερη συνεισφορά στον «πράσινο» παγκόσμιο στόχο μετά από αυτό της Κίνας, με το 70% αυτής της πρόσθετης ισχύος των 800 GW να αντιστοιχεί σε επτά χώρες: Γερμανία, Ισπανία, Ιταλία, Γαλλία Ολλανδία, Ηνωμένο Βασίλειο και Τουρκία. Προβλέπεται τριπλασιασμός της εγκατεστημένης ισχύος από φωτοβολταϊκά σε σχέση τα επίπεδα του 2022, κάτι που σημαίνει ότι τα επόμενα χρόνια η εν λόγω τεχνολογία θα ξεπεράσει τα αιολικά και θα αναδειχθεί στην κυρίαρχη πράσινη τεχνολογία της Ευρώπης. Κατά την ΙΕΑ, είναι αξιοσημείωτο ότι παρά τη σημασία των κατανεμόμενων πράσινων τεχνολογιών (υδροηλεκτρικά, αντλησιοταμίευση) που προσφέρουν ευελιξία στα συστήματα ηλεκτρισμού, εντούτοις τα εθνικά σχέδια παραπέμπουν σε μικρότερο ρόλο για αυτές σε σχέση με τις στοχαστικές τεχνολογίες (φωτοβολταϊκά, αιολικά).
Οι χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης στοχεύουν να αυξήσουν την πράσινη εγκατεστημένη ισχύ τους στα 1291 GW έως το τέλος της δεκαετίας σύμφωνα με τα ΕΣΕΚ τους όπως είναι σήμερα, όμως εκτιμάται ότι ο πήχης μπορεί να ανέβει περισσότερο στα τελικά Σχέδια που θα πρέπει να κατατεθούν στις Βρυξέλλες έως το τέλος Ιουνίου. Και τούτο διότι σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, εάν δεν αυξηθεί η φιλοδοξία στα Εθνικά Σχέδια, τότε το ποσοστό των ΑΠΕ στην τελική κατανάλωση ενέργειας το 2030 θα ανέλθει στο 38,6-39,3%, έναντι του δεσμευτικού στόχου 42,5% που έχει θέσει η Κομισιόν. Στο πλαίσιο αυτό, η ΙΕΑ εκτιμά ότι ορισμένες χώρες ίσως αυξήσουν τον στόχο για την διείσδυση των ΑΠΕ, λαμβάνοντας υπόψη ότι ο κλάδος στον οποίο η απανθρακοποίηση τρέχει με ταχύτερους ρυθμούς είναι η ηλεκτροπαραγωγή, όπου το μερίδιο των καθαρών πηγών αυξήθηκε κατά 18 ποσοστιαίες μονάδες, στο 41% το 2022 από 23% το 2011. Την ίδια περίοδος, η αύξηση του μεριδίου των ΑΠΕ στις μεταφορές αυξήθηκε κατά μόλις 5 ποσοστιαίες μονάδες και στην θέρμανση κατά 7 ποσοστιαίες μονάδες.
Η πρόβλεψη για την αύξηση της εγκατεστημένης ισχύος από φωτοβολταϊκά στις χώρες της ΕΕ (660 GW) υπερβαίνει κατά 70 GW τον στόχο του REPower EU, με το 70% της αύξησης να αναλογεί σε πέντε χώρες: Γερμανία, Ιταλία, Ισπανία, Ολλανδία και Γαλλία. Στον αντίποδα, η προβλεπόμενη αύξηση της εγκατεστημένης ισχύος των αιολικών (443 GW) υπολείπεται κατά 15% του στόχου του REPOWER EU για 510 GW, κάτι που υπονοεί ανισορροπία στις αναπτυξιακές διαδρομές των δυο τεχνολογιών. Τα φωτοβολταϊκά είναι η προτιμώμενη πράσινη τεχνολογία για 17 από τις 27 χώρες της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένης και της Ελλάδας, τα αιολικά για επτά χώρες και τα υδροηλεκτρικά για τρεις χώρες. Η υπεράκτια αιολική ενέργεια διαδραματίζει μεγαλύτερο ρόλο από τα χερσαία αιολικά σε Ολλανδία και Δανία. Ισπανία, Ιταλία και Πορτογαλία έχουν θέσει συγκεκριμένους στόχους για τους ηλιακούς σταθμούς με συγκεντρωτικά κάτοπτρα (concentrated solar power- CSP), η βιοενέργεια καταλαμβάνει εξέχουσα θέση στα ΕΣΕΚ της Σουηδίας και της Φινλανδίας, ενώ γεωθερμικές φιλοδοξίες έχουν ανακοινώσει η Ιταλία, η Κροατία, η Πορτογαλία, η Ισπανία και η Σλοβακία.
