Στη δημοσιότητα έδωσε σήμερα ο ΣΥΡΙΖΑ το κυβερνητικό του
πρόγραμμα, το οποίο περιέχει, όπως είναι φυσικό, ξεχωριστό κεφάλαιο και
για τον ενεργειακό τομέα. Ολόκληρο το αρχείο μπορείτε να το βρείτε στα
επισυναπτόμενα.
Πιο αναλυτικά, το πρόγραμμα του ΣΥΡΙΖΑ αναφέρει τα εξής σχετικά με τον κλάδο της ενέργειας:
Η κρίση του προηγούμενου αναπτυξιακού προτύπου, που οδήγησε και στη κρίση χρέους, παροξύνθηκε την πενταετία του Μνημονίου οδηγώντας στη μείωση της κατανάλωσης και της ενεργειακής ζήτησης. Μέσα σε αυτό το κλίμα, μεθοδεύθηκαν πολιτικές ..
ιδιωτικοποίησης με επίκεντρο την ΔΕΗ και το δίκτυο μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας.
Το προηγούμενο πολιτικό σύστημα, με βάση τις ιδιοτελείς δεσμεύσεις και εξαρτήσεις του, δεν μπόρεσε να προσεγγίσει τις σύγχρονες τεχνολογικές εξελίξεις, να επεξεργαστεί και να υλοποιήσει ένα σύγχρονο μακρόπνοο ενεργειακό σχεδιασμό. Η ανεξέλεγκτη και αγοραία ανάπτυξη της παραγωγικής υποδομής της ηλεκτρικής ενέργειας δημιούργησε τη σημερινή υπερεπάρκεια ισχύος παραγωγής και διαμόρφωσε μια ψευδεπίγραφη εγχώρια αγορά ενέργειας. Ενεργοποιήθηκαν ποικίλοι μηχανισμοί αποζημιώσεων, ενισχύσεων και εν τέλει εγγυημένων κερδών για ένα κρατικοδίαιτο ιδιωτικό τομέα παραγωγής και διάθεσης στην αγορά ενέργειας.
Η ενίσχυση του μεριδίου Φυσικού Αερίου στο ενεργειακό μίγμα αντί να διοχετευτεί στην άμεση καύση, στη βιομηχανία και στα νοικοκυριά, χρησιμοποιήθηκε στην παραγωγή ηλεκτρισμού στις μονάδες ΦΑ των Ιδιωτών παραγωγών επιβαρύνοντας το ενεργειακό κόστος με τις αντίστοιχες κοινωνικές συνέπειες. Ταυτόχρονα ο τρόπος που αναπτύχθηκαν οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας (ΑΠΕ), που αποτέλεσαν μία ακόμη αναπτυξιακή «μεγάλη ιδέα», τις μετέτρεψε σε παράγοντα επιβάρυνσης του γενικού ενεργειακού κόστους και ιδιωτικής χειραγώγησης της αγοράς.
Η χώρα λοιπόν παραμένει μέχρι σήμερα σε συνθήκες ενός αντιφατικού, και αβέβαιου ενεργειακού τοπίου, με ένα ασταθές και μεταβαλλόμενο ενεργειακό μίγμα καυσίμου, χωρίς κανέναν απολύτως ενεργειακό σχεδιασμό. H προσαρμογή του εγχώριου ενεργειακού συστήματος στα ευρωπαϊκά δεδομένα δεν έχει γίνει δυνατή μέχρι σήμερα, με ευθύνη του παλιού πολιτικού συστήματος. Η όποια εναρμόνιση της εγχώριας αγοράς στα ευρωπαϊκά πρότυπα, όπως αυτά έχουν ορισθεί από την ευρωπαϊκή πολιτική της τρίτης δέσμης μέτρων και του Target model παραμένει υπό την ομηρία ιδιοτελών ιδιωτικών συμφερόντων της κρατικοδίαιτης επιχειρηματικότητας.
Ο στρατηγικός προσανατολισμός του ΣΥΡΙΖΑ
Ø Στρατηγικός στόχος του ΣΥΡΙΖΑ στον ενεργειακό τομέα είναι ένα νέο δημοκρατικό ενεργειακό μοντέλο με προτεραιότητα στις κοινωνικές και περιβαλλοντικές ανάγκες σε τοπικό, περιφερειακό και εθνικό επίπεδο. Στην κατεύθυνση αυτή προκρίνεται η σταδιακή απεξάρτηση από τα ορυκτά καύσιμα, η αύξηση της ενεργειακής αποδοτικότητας και ο κοινωνικά προσανατολισμένος σχεδιασμός της αύξησης της διείσδυσης των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας.
Ø Η κυβερνητική πολιτική πρόταση του ΣΥΡΙΖΑ αναγνωρίζει τη δυνατότητα του ενεργειακού τομέα να αποτελέσει κομβικό εθνικό τομέα παραγωγής, ανάπτυξης και καινοτομίας συμβάλλοντας στη προοπτική του κοινωνικού και οικολογικού μετασχηματισμό του παραγωγικού υποδείγματος. Στο πλαίσιο αυτό στόχος είναι συγκρότηση ενός νέου μοντέλου δημόσιας και κοινωνικής διαχείρισης και ιδιοκτησίας μέσα από σύνθετες μορφές οργάνωσης του δημοσίου, του κοινωνικού και του ιδιωτικού του ενεργειακού δυναμικού της χώρας.
Ø Η ενεργειακή πολιτική του ΣΥΡΙΖΑ στοχεύει στην αδήριτη ανάγκη της μείωσης του ενεργειακού κόστους για οικιακούς καταναλωτές, επαγγελματικές και βιομηχανικές δραστηριότητες σε συνδυασμό με την προστασία του περιβάλλοντος, ως απαραίτητες προϋποθέσεις για την επανεκκίνηση της ελληνικής οικονομίας, την παραγωγική ανασυγκρότηση στη κατεύθυνση ενός νέου αναπτυξιακού υποδείγματος με κοινωνικό πρόσημο. Θα εξαντλήσουμε όλα τα περιθώρια ώστε να ενταχθούν σ’ αυτή τη στρατηγική, οι σχετικές δεσμεύσεις του μνημονίου με την κατάλληλη εφαρμογή τους και την εξεύρεση εναλλακτικών λύσεων και επιλογών.
Η πρώτη κυβέρνηση της Αριστεράς
ü Παρά τις προαναφερθείσες δυσκολίες, την έλλειψη ρευστότητας και την υπερχρέωση της ενεργειακής αγοράς , πάρθηκαν μέτρα αντιμετώπισης των ελλειμμάτων και ρυθμίστηκαν οφειλές οικιακών καταναλωτών και επιχειρήσεων προς τη Δημόσια Επιχείρηση Ηλεκτρισμού.
ü Επανατροφοδοτήθηκαν με ηλεκτρικό ρεύμα εκατοντάδες χιλιάδες άποροι πολίτες. Χορηγήθηκαν γενναίες ρυθμίσεις οφειλών από τη νέα Διοίκηση της ΔΕΗ σε εκατοντάδες χιλιάδες νοικοκυριά και επιχειρήσεις, καθώς και σημαντικές εκπτώσεις τιμολογίων.
ü Ακυρώθηκαν οι αυξήσεις στα τιμολόγια του ηλεκτρικού ρεύματος, που είχαν προωθηθεί εν κρυπτώ από την απελθούσα συγκυβέρνηση, μέσω της απόφασης της Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας για αύξηση του Ειδικού Τέλους Μείωσης Εκπομπών Αερίων Ρύπων (ΕΤΜΕΑΡ).
ü Σε συνεργασία με τη ΔΕΠΑ, μειώθηκαν σημαντικά, κατά τουλάχιστον 16%, οι τιμές φυσικού αερίου. ü Πάγωσαν οι αυξήσεις στα ρυθμιζόμενα τιμολόγια των δικτύων (χρέωση χρήσης δικτύου υψηλής, μέσης και χαμηλής τάσης), οι οποίες ετοιμαζόταν να επιβληθούν από την προηγούμενη κυβερνητική πολιτική ενόψει ιδιωτικοποιήσεων των δικτύων, ιδίως του ΑΔΜΗΕ.
ü Τέθηκαν οι βάσεις για την κατασκευή του Νότιου Ευρωπαϊκού Αγωγού που θα μεταφέρει ρωσικό φυσικό αέριο, μέσω της ελληνικής επικράτειας, στις χώρες της Κεντρικής Ευρώπης. Υπεγράφη μεταξύ της ελληνικής και ρωσικής κυβέρνησης, Μνημόνιο Συνεργασίας για την κατασκευή και λειτουργία του αγωγού.
Ο συμβιβασμός και οι προοπτικές που διανοίγονται
Με σκληρή διαπραγμάτευση, μετά από μεγάλη προετοιμασία, αποκρούστηκε εκτός των άλλων η άμεση ιδιωτικοποίηση του ΑΔΜΗΕ, ενώ η πρόταση της κυβέρνησης καταγράφηκε στη συμφωνία στα πλαίσια της αναζήτησης εναλλακτικής λύσης.
Το ρητό χρονοδιάγραμμα διαχωρισμού και ιδιωτικοποίησης της «Μικρής ΔΕΗ», που επανέφεραν με επιμονή οι δανειστές και τα εγχώρια συμφέροντα, και που είχε νομοθετήσει και δρομολογήσει η κυβέρνηση ΝΔ-ΠΑΣΟΚ, τέθηκε εκτός συζήτησης και ακυρώθηκε.
Ο σχεδιασμός και η υλοποίηση των διάφορων μηχανισμών που θα ρυθμίζουν κανονιστικά την παραγωγή και προμήθεια ηλεκτρικού ρεύματος, στη βάση των γενικών πολιτικών ενέργειας της Ε.Ε., παραμένουν ανοικτά πεδία διαπραγμάτευσης και διεκδίκησης για τη διασφάλιση της ενέργειας ως κοινωνικού αγαθού και αναπτυξιακού μεγέθους με αποφασιστικό δημόσιο έλεγχο της οργάνωσης και διαχείρισης του όλου συστήματος.
Οι προγραμματικές δεσμεύσεις του ΣΥΡΙΖΑ
· Το διεθνές ενεργειακό περιβάλλον δεν εξαντλείται στα όρια της ΕΕ. Στη βάση της ιδιαίτερης γεωπολιτικής θέσης της χώρας επιβάλλεται ένα συνεκτικό και μακρόπνοο σχέδιο στρατηγικής που θα έχει ως στόχο την Ενεργειακή Κυριαρχία της χώρας, με πλουραλισμό ενεργειακών πηγών, συνεργασιών και εταιρικών συμμαχιών. Η κυβερνητική πρόταση του ΣΥΡΙΖΑ φιλοδοξεί να αξιοποιηθεί η θέση της χώρας στο διεθνές ενεργειακό πεδίο ως βάση επενδύσεων, τεχνολογικής ανανέωσης του υφιστάμενου παραγωγικού υποδομής και της μέγιστης δυνατής συνεισφοράς στα δημόσια έσοδα.
· Για τη συνολική οργάνωση του ενεργειακού πεδίου είναι απαραίτητη η χάραξη αλλά και η υλοποίηση Εθνικής Ενεργειακής Στρατηγικής εναρμονισμένης και με τις γενικές πολιτικές της Ε.Ε. αλλά κυρίως προσαρμοσμένης στις οικονομικές, κοινωνικές, παραγωγικές, γεωφυσικές και γεωπολιτικές ιδιαιτερότητες της χώρας μας. Για το σκοπό αυτό θα συστήσουμε Εθνικό Συμβούλιο Ενέργειας στο οποίο θα κληθούν να συμμετάσχουν όλοι οι φορείς του Τομέα και όλες οι κατηγορίες των καταναλωτών.
· Ο τομέας των ΑΠΕ είναι στρατηγικής σημασίας για τη χώρα μας, παράγοντας που εναρμονίζεται με τη γενικότερη Ευρωπαϊκή πολιτική. Η αξιοποίηση του εγχώριου δυναμικού των στην ΑΠΕ συμβάλλει στη διαφοροποίηση του εθνικού ενεργειακού μίγματος, στην ενεργειακή ασφάλεια της χώρας και στην συμμετοχή της στην προστασία του κλίματος.
· Προκρίνεται η διαμόρφωση ενός πλουραλιστικού στις μορφές του κοινωνικού / δημόσιου τομέα παραγωγής ενέργειας με πυρήνα την ΔΕΗ (προστατευμένη από πρακτικές ιδιωτικοποίησης). Στα επιβαλλόμενα πλαφόν παραγωγής και διανομής Η.Ε που προβλέπονται από την συμφωνία ώστε να δημιουργηθεί τεχνητά χώρος σε ιδιώτες, οφείλουμε να σχεδιάσουμε τους θεσμικούς και χρηματοδοτικούς όρους για τη σύσταση βιώσιμων εταιρικών σχημάτων με κοινωνική συνεργατική συγκρότηση – συσχετισμένα πχ με την ενεργειακή αυτονομία επιλεγμένων νησιών, τις τεχνολογίες ΑΠΕ η υβριδικών συστημάτων… Ακόμα και μορφές συμπράξεων η και πραγματικών ιδιωτικών παραγωγικών επενδύσεων, αυτοπαραγωγής βιομηχανικών μονάδων και συστάδων αγροτικής παραγωγής μπορούν να αμβλύνουν τις επιπτώσεις από τον επιβεβλημένο με ποσοστά «ανταγωνισμό».
· Καθοριστικός παράγοντας της ενεργειακής μας πολιτικής και στρατηγικής είναι η εξοικονόμηση ενέργειας και η ριζική αλλαγή του σημερινού ενεργειακού ισοζυγίου. Η δημόσια κατάρτιση ενός προγράμματος επενδύσεων στην εξοικονόμηση ενέργειας θα συντελέσει στη μείωση του ενεργειακού κόστους, στην προστασία του περιβάλλοντος, στη βελτίωση της ποιότητας ζωής των πολιτών, στη δημιουργία χιλιάδων νέων θέσεων εργασίας με την επαναδραστηριοποίηση μεγάλου αριθμού μικρομεσαίων επιχειρήσεων του κατασκευαστικού κλάδου.
. Απαιτείται η μεταρρύθμιση των συστημικών πρακτικών εξοικονόμησης ενέργειας σε κοινωνική πολιτική που αξιοποιεί το σε αργία επιστημονικό δυναμικό και τις γνώσεις του, δημιουργεί θέσεις ειδικευμένης εργασίας και προσανατολίζεται στη μικρή κλίμακα με εμβρυουλκό τις δημόσιες υποδομές. Στη μεγάλη κλίμακα απαιτείται η μεσοπρόθεσμη αντικατάσταση με οικονομοτεχνικά κριτήρια των παλαιών ρυπογόνων λιγνιτικών μονάδων με σύγχρονες πολύ καλύτερου βαθμού απόδοσης και αντιρρυπαντικής τεχνολογίας. · Απαιτείται εκ των πραγμάτων η ανασυγκρότηση των «ανεξαρτήτων» αρχών ώστε να ενισχυθεί ο ανεξάρτητος και υπέρ του δημοσίου συμφέροντος ρόλος τους. Να αναστραφεί η μέχρι τις μέρες μας επίκληση κανόνων απελευθέρωσης της αγοράς για την πριμοδότηση ιδιωτών, σε αυστηρό έλεγχο τιμών, λειτουργιών προσφοράς και παραγωγής με στόχο τη μείωση του γενικού κόστους και των τιμών. Στόχος είναι η ένταξη τους σε μια δημόσια ενεργειακή πολιτική, που θα κατευθύνει και ελέγχει την αγορά σε πρακτικές που θα είναι συμβατές με κοινωνικές ανάγκες έναντι της ενεργειακής φτώχειας και παραγωγικής αποδόμησης.
· Η ανασύνταξη του ενεργειακού πεδίου μπορεί να απελευθερώσει το καθηλωμένο ερευνητικό δυναμικό της χώρας με δημόσιους όρους και κοινωνικά ωφέλιμα ερευνητικά αποτελέσματα. Μια συνεκτική στρατηγική παρέμβασης και σχεδιασμού στο ενεργειακό πεδίο οφείλει να αξιοποιήσει και να τροφοδοτήσει περαιτέρω τη δημόσια έρευνα σε κατευθύνσεις όπως: καθαρές τεχνολογίες άνθρακα, αποταμιευτήρες ενέργειας σε αυτόνομα συστήματα (νησιά / ΑΠΕ), υβριδικά συστήματα για την κάλυψη της στοχαστικότητας των ΑΠΕ, τεχνολογίες έξυπνων δικτύων μετρητών. Μελέτες εφαρμογής δυνατοτήτων ανάπτυξης μονάδων μικρής έως μεσαίου μεγέθους ισχύος παραγωγής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές.
· Επιδίωξη και στόχος της προτεινόμενης αναμόρφωσης της λιανικής αγοράς του ΦΑ, παραμένει η ταχύτερη δυνατή μείωση του ενεργειακού κόστους στη βιομηχανία και στην οικιακή κατανάλωση, η αύξηση της χρήσης του ΦΑ με άμεση καύση, διαφοροποίηση των πηγών προμήθειας. Η αύξηση της διασύνδεσης σε περιφερειακό και Ευρωπαϊκό επίπεδο, την επαναδιαπραγμάτευση των υφισταμένων συμβάσεων με στόχο τη μείωση των τιμών. Η επέκταση της χρήσης του ΦΑ σε περισσότερες περιοχές της χώρας μαζί με τη διασφάλιση της δυνατότητας των καταναλωτών να επιλέγουν προμηθευτή, οδηγούν σε εκλογίκευση των τιμών με στόχο να προσεγγίσουν το μέσο Ευρωπαϊκό επίπεδο και οι μειωμένες και τιμές του ΦΑ να φτάσουν στους τελικούς καταναλωτές.
· Ολοκληρώνεται η διευθέτηση των ανοικτών θεμάτων σχετικά με τον αγωγό ΤΑΡ προκειμένου να διασφαλισθούν σε νέα βάση τα κατά το δυνατόν μεγαλύτερα οφέλη τόσο δημοσιονομικά όσο και για τις τοπικές κοινωνίες.
· Η διατήρηση της στρατηγικής θέσης του Δημοσίου στα ΕΛΠΕ επιτρέπει διεθνείς συνεργασίες, τη μετεξέλιξη της εταιρείας σε διεθνή ενεργειακή εταιρεία με αυξημένο εξαγωγικό προσανατολισμό και τη συμβολή της εταιρείας στην Εθνική Ενεργειακή Στρατηγική. Στη βάση της σημερινής διυλιστικής ικανότητας των ΕΛΠΕ, της τεχνολογικής υποδομής τους και της υψηλής τεχνογνωσίας του εργατικού δυναμικού τους μπορούν να προωθηθούν πολιτικές: --Περαιτέρω αξιοποίησης επενδύσεων για τη μεγαλύτερη καθετοποίηση των δραστηριοτήτων λιανικής εμπορίας και πετροχημικών με κλάδο διύλισης, με τη προσέλκυση μεγάλων και φερέγγυων διεθνών εταίρων. --Διαφοροποίησης διεθνών πηγών προμήθειας καυσίμων και πρώτων υλών --Βελτίωσης της παραγωγικότητας της εταιρείας μέσω του εξορθολογισμού λειτουργικών δαπανών, μείωσης του χρηματοδοτικού κόστους, ενσωμάτωσης της καινοτομίας.
Πιο αναλυτικά, το πρόγραμμα του ΣΥΡΙΖΑ αναφέρει τα εξής σχετικά με τον κλάδο της ενέργειας:
Η κρίση του προηγούμενου αναπτυξιακού προτύπου, που οδήγησε και στη κρίση χρέους, παροξύνθηκε την πενταετία του Μνημονίου οδηγώντας στη μείωση της κατανάλωσης και της ενεργειακής ζήτησης. Μέσα σε αυτό το κλίμα, μεθοδεύθηκαν πολιτικές ..
ιδιωτικοποίησης με επίκεντρο την ΔΕΗ και το δίκτυο μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας.
Το προηγούμενο πολιτικό σύστημα, με βάση τις ιδιοτελείς δεσμεύσεις και εξαρτήσεις του, δεν μπόρεσε να προσεγγίσει τις σύγχρονες τεχνολογικές εξελίξεις, να επεξεργαστεί και να υλοποιήσει ένα σύγχρονο μακρόπνοο ενεργειακό σχεδιασμό. Η ανεξέλεγκτη και αγοραία ανάπτυξη της παραγωγικής υποδομής της ηλεκτρικής ενέργειας δημιούργησε τη σημερινή υπερεπάρκεια ισχύος παραγωγής και διαμόρφωσε μια ψευδεπίγραφη εγχώρια αγορά ενέργειας. Ενεργοποιήθηκαν ποικίλοι μηχανισμοί αποζημιώσεων, ενισχύσεων και εν τέλει εγγυημένων κερδών για ένα κρατικοδίαιτο ιδιωτικό τομέα παραγωγής και διάθεσης στην αγορά ενέργειας.
Η ενίσχυση του μεριδίου Φυσικού Αερίου στο ενεργειακό μίγμα αντί να διοχετευτεί στην άμεση καύση, στη βιομηχανία και στα νοικοκυριά, χρησιμοποιήθηκε στην παραγωγή ηλεκτρισμού στις μονάδες ΦΑ των Ιδιωτών παραγωγών επιβαρύνοντας το ενεργειακό κόστος με τις αντίστοιχες κοινωνικές συνέπειες. Ταυτόχρονα ο τρόπος που αναπτύχθηκαν οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας (ΑΠΕ), που αποτέλεσαν μία ακόμη αναπτυξιακή «μεγάλη ιδέα», τις μετέτρεψε σε παράγοντα επιβάρυνσης του γενικού ενεργειακού κόστους και ιδιωτικής χειραγώγησης της αγοράς.
Η χώρα λοιπόν παραμένει μέχρι σήμερα σε συνθήκες ενός αντιφατικού, και αβέβαιου ενεργειακού τοπίου, με ένα ασταθές και μεταβαλλόμενο ενεργειακό μίγμα καυσίμου, χωρίς κανέναν απολύτως ενεργειακό σχεδιασμό. H προσαρμογή του εγχώριου ενεργειακού συστήματος στα ευρωπαϊκά δεδομένα δεν έχει γίνει δυνατή μέχρι σήμερα, με ευθύνη του παλιού πολιτικού συστήματος. Η όποια εναρμόνιση της εγχώριας αγοράς στα ευρωπαϊκά πρότυπα, όπως αυτά έχουν ορισθεί από την ευρωπαϊκή πολιτική της τρίτης δέσμης μέτρων και του Target model παραμένει υπό την ομηρία ιδιοτελών ιδιωτικών συμφερόντων της κρατικοδίαιτης επιχειρηματικότητας.
Ο στρατηγικός προσανατολισμός του ΣΥΡΙΖΑ
Ø Στρατηγικός στόχος του ΣΥΡΙΖΑ στον ενεργειακό τομέα είναι ένα νέο δημοκρατικό ενεργειακό μοντέλο με προτεραιότητα στις κοινωνικές και περιβαλλοντικές ανάγκες σε τοπικό, περιφερειακό και εθνικό επίπεδο. Στην κατεύθυνση αυτή προκρίνεται η σταδιακή απεξάρτηση από τα ορυκτά καύσιμα, η αύξηση της ενεργειακής αποδοτικότητας και ο κοινωνικά προσανατολισμένος σχεδιασμός της αύξησης της διείσδυσης των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας.
Ø Η κυβερνητική πολιτική πρόταση του ΣΥΡΙΖΑ αναγνωρίζει τη δυνατότητα του ενεργειακού τομέα να αποτελέσει κομβικό εθνικό τομέα παραγωγής, ανάπτυξης και καινοτομίας συμβάλλοντας στη προοπτική του κοινωνικού και οικολογικού μετασχηματισμό του παραγωγικού υποδείγματος. Στο πλαίσιο αυτό στόχος είναι συγκρότηση ενός νέου μοντέλου δημόσιας και κοινωνικής διαχείρισης και ιδιοκτησίας μέσα από σύνθετες μορφές οργάνωσης του δημοσίου, του κοινωνικού και του ιδιωτικού του ενεργειακού δυναμικού της χώρας.
Ø Η ενεργειακή πολιτική του ΣΥΡΙΖΑ στοχεύει στην αδήριτη ανάγκη της μείωσης του ενεργειακού κόστους για οικιακούς καταναλωτές, επαγγελματικές και βιομηχανικές δραστηριότητες σε συνδυασμό με την προστασία του περιβάλλοντος, ως απαραίτητες προϋποθέσεις για την επανεκκίνηση της ελληνικής οικονομίας, την παραγωγική ανασυγκρότηση στη κατεύθυνση ενός νέου αναπτυξιακού υποδείγματος με κοινωνικό πρόσημο. Θα εξαντλήσουμε όλα τα περιθώρια ώστε να ενταχθούν σ’ αυτή τη στρατηγική, οι σχετικές δεσμεύσεις του μνημονίου με την κατάλληλη εφαρμογή τους και την εξεύρεση εναλλακτικών λύσεων και επιλογών.
Η πρώτη κυβέρνηση της Αριστεράς
ü Παρά τις προαναφερθείσες δυσκολίες, την έλλειψη ρευστότητας και την υπερχρέωση της ενεργειακής αγοράς , πάρθηκαν μέτρα αντιμετώπισης των ελλειμμάτων και ρυθμίστηκαν οφειλές οικιακών καταναλωτών και επιχειρήσεων προς τη Δημόσια Επιχείρηση Ηλεκτρισμού.
ü Επανατροφοδοτήθηκαν με ηλεκτρικό ρεύμα εκατοντάδες χιλιάδες άποροι πολίτες. Χορηγήθηκαν γενναίες ρυθμίσεις οφειλών από τη νέα Διοίκηση της ΔΕΗ σε εκατοντάδες χιλιάδες νοικοκυριά και επιχειρήσεις, καθώς και σημαντικές εκπτώσεις τιμολογίων.
ü Ακυρώθηκαν οι αυξήσεις στα τιμολόγια του ηλεκτρικού ρεύματος, που είχαν προωθηθεί εν κρυπτώ από την απελθούσα συγκυβέρνηση, μέσω της απόφασης της Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας για αύξηση του Ειδικού Τέλους Μείωσης Εκπομπών Αερίων Ρύπων (ΕΤΜΕΑΡ).
ü Σε συνεργασία με τη ΔΕΠΑ, μειώθηκαν σημαντικά, κατά τουλάχιστον 16%, οι τιμές φυσικού αερίου. ü Πάγωσαν οι αυξήσεις στα ρυθμιζόμενα τιμολόγια των δικτύων (χρέωση χρήσης δικτύου υψηλής, μέσης και χαμηλής τάσης), οι οποίες ετοιμαζόταν να επιβληθούν από την προηγούμενη κυβερνητική πολιτική ενόψει ιδιωτικοποιήσεων των δικτύων, ιδίως του ΑΔΜΗΕ.
ü Τέθηκαν οι βάσεις για την κατασκευή του Νότιου Ευρωπαϊκού Αγωγού που θα μεταφέρει ρωσικό φυσικό αέριο, μέσω της ελληνικής επικράτειας, στις χώρες της Κεντρικής Ευρώπης. Υπεγράφη μεταξύ της ελληνικής και ρωσικής κυβέρνησης, Μνημόνιο Συνεργασίας για την κατασκευή και λειτουργία του αγωγού.
Ο συμβιβασμός και οι προοπτικές που διανοίγονται
Με σκληρή διαπραγμάτευση, μετά από μεγάλη προετοιμασία, αποκρούστηκε εκτός των άλλων η άμεση ιδιωτικοποίηση του ΑΔΜΗΕ, ενώ η πρόταση της κυβέρνησης καταγράφηκε στη συμφωνία στα πλαίσια της αναζήτησης εναλλακτικής λύσης.
Το ρητό χρονοδιάγραμμα διαχωρισμού και ιδιωτικοποίησης της «Μικρής ΔΕΗ», που επανέφεραν με επιμονή οι δανειστές και τα εγχώρια συμφέροντα, και που είχε νομοθετήσει και δρομολογήσει η κυβέρνηση ΝΔ-ΠΑΣΟΚ, τέθηκε εκτός συζήτησης και ακυρώθηκε.
Ο σχεδιασμός και η υλοποίηση των διάφορων μηχανισμών που θα ρυθμίζουν κανονιστικά την παραγωγή και προμήθεια ηλεκτρικού ρεύματος, στη βάση των γενικών πολιτικών ενέργειας της Ε.Ε., παραμένουν ανοικτά πεδία διαπραγμάτευσης και διεκδίκησης για τη διασφάλιση της ενέργειας ως κοινωνικού αγαθού και αναπτυξιακού μεγέθους με αποφασιστικό δημόσιο έλεγχο της οργάνωσης και διαχείρισης του όλου συστήματος.
Οι προγραμματικές δεσμεύσεις του ΣΥΡΙΖΑ
· Το διεθνές ενεργειακό περιβάλλον δεν εξαντλείται στα όρια της ΕΕ. Στη βάση της ιδιαίτερης γεωπολιτικής θέσης της χώρας επιβάλλεται ένα συνεκτικό και μακρόπνοο σχέδιο στρατηγικής που θα έχει ως στόχο την Ενεργειακή Κυριαρχία της χώρας, με πλουραλισμό ενεργειακών πηγών, συνεργασιών και εταιρικών συμμαχιών. Η κυβερνητική πρόταση του ΣΥΡΙΖΑ φιλοδοξεί να αξιοποιηθεί η θέση της χώρας στο διεθνές ενεργειακό πεδίο ως βάση επενδύσεων, τεχνολογικής ανανέωσης του υφιστάμενου παραγωγικού υποδομής και της μέγιστης δυνατής συνεισφοράς στα δημόσια έσοδα.
· Για τη συνολική οργάνωση του ενεργειακού πεδίου είναι απαραίτητη η χάραξη αλλά και η υλοποίηση Εθνικής Ενεργειακής Στρατηγικής εναρμονισμένης και με τις γενικές πολιτικές της Ε.Ε. αλλά κυρίως προσαρμοσμένης στις οικονομικές, κοινωνικές, παραγωγικές, γεωφυσικές και γεωπολιτικές ιδιαιτερότητες της χώρας μας. Για το σκοπό αυτό θα συστήσουμε Εθνικό Συμβούλιο Ενέργειας στο οποίο θα κληθούν να συμμετάσχουν όλοι οι φορείς του Τομέα και όλες οι κατηγορίες των καταναλωτών.
· Ο τομέας των ΑΠΕ είναι στρατηγικής σημασίας για τη χώρα μας, παράγοντας που εναρμονίζεται με τη γενικότερη Ευρωπαϊκή πολιτική. Η αξιοποίηση του εγχώριου δυναμικού των στην ΑΠΕ συμβάλλει στη διαφοροποίηση του εθνικού ενεργειακού μίγματος, στην ενεργειακή ασφάλεια της χώρας και στην συμμετοχή της στην προστασία του κλίματος.
· Προκρίνεται η διαμόρφωση ενός πλουραλιστικού στις μορφές του κοινωνικού / δημόσιου τομέα παραγωγής ενέργειας με πυρήνα την ΔΕΗ (προστατευμένη από πρακτικές ιδιωτικοποίησης). Στα επιβαλλόμενα πλαφόν παραγωγής και διανομής Η.Ε που προβλέπονται από την συμφωνία ώστε να δημιουργηθεί τεχνητά χώρος σε ιδιώτες, οφείλουμε να σχεδιάσουμε τους θεσμικούς και χρηματοδοτικούς όρους για τη σύσταση βιώσιμων εταιρικών σχημάτων με κοινωνική συνεργατική συγκρότηση – συσχετισμένα πχ με την ενεργειακή αυτονομία επιλεγμένων νησιών, τις τεχνολογίες ΑΠΕ η υβριδικών συστημάτων… Ακόμα και μορφές συμπράξεων η και πραγματικών ιδιωτικών παραγωγικών επενδύσεων, αυτοπαραγωγής βιομηχανικών μονάδων και συστάδων αγροτικής παραγωγής μπορούν να αμβλύνουν τις επιπτώσεις από τον επιβεβλημένο με ποσοστά «ανταγωνισμό».
· Καθοριστικός παράγοντας της ενεργειακής μας πολιτικής και στρατηγικής είναι η εξοικονόμηση ενέργειας και η ριζική αλλαγή του σημερινού ενεργειακού ισοζυγίου. Η δημόσια κατάρτιση ενός προγράμματος επενδύσεων στην εξοικονόμηση ενέργειας θα συντελέσει στη μείωση του ενεργειακού κόστους, στην προστασία του περιβάλλοντος, στη βελτίωση της ποιότητας ζωής των πολιτών, στη δημιουργία χιλιάδων νέων θέσεων εργασίας με την επαναδραστηριοποίηση μεγάλου αριθμού μικρομεσαίων επιχειρήσεων του κατασκευαστικού κλάδου.
. Απαιτείται η μεταρρύθμιση των συστημικών πρακτικών εξοικονόμησης ενέργειας σε κοινωνική πολιτική που αξιοποιεί το σε αργία επιστημονικό δυναμικό και τις γνώσεις του, δημιουργεί θέσεις ειδικευμένης εργασίας και προσανατολίζεται στη μικρή κλίμακα με εμβρυουλκό τις δημόσιες υποδομές. Στη μεγάλη κλίμακα απαιτείται η μεσοπρόθεσμη αντικατάσταση με οικονομοτεχνικά κριτήρια των παλαιών ρυπογόνων λιγνιτικών μονάδων με σύγχρονες πολύ καλύτερου βαθμού απόδοσης και αντιρρυπαντικής τεχνολογίας. · Απαιτείται εκ των πραγμάτων η ανασυγκρότηση των «ανεξαρτήτων» αρχών ώστε να ενισχυθεί ο ανεξάρτητος και υπέρ του δημοσίου συμφέροντος ρόλος τους. Να αναστραφεί η μέχρι τις μέρες μας επίκληση κανόνων απελευθέρωσης της αγοράς για την πριμοδότηση ιδιωτών, σε αυστηρό έλεγχο τιμών, λειτουργιών προσφοράς και παραγωγής με στόχο τη μείωση του γενικού κόστους και των τιμών. Στόχος είναι η ένταξη τους σε μια δημόσια ενεργειακή πολιτική, που θα κατευθύνει και ελέγχει την αγορά σε πρακτικές που θα είναι συμβατές με κοινωνικές ανάγκες έναντι της ενεργειακής φτώχειας και παραγωγικής αποδόμησης.
· Η ανασύνταξη του ενεργειακού πεδίου μπορεί να απελευθερώσει το καθηλωμένο ερευνητικό δυναμικό της χώρας με δημόσιους όρους και κοινωνικά ωφέλιμα ερευνητικά αποτελέσματα. Μια συνεκτική στρατηγική παρέμβασης και σχεδιασμού στο ενεργειακό πεδίο οφείλει να αξιοποιήσει και να τροφοδοτήσει περαιτέρω τη δημόσια έρευνα σε κατευθύνσεις όπως: καθαρές τεχνολογίες άνθρακα, αποταμιευτήρες ενέργειας σε αυτόνομα συστήματα (νησιά / ΑΠΕ), υβριδικά συστήματα για την κάλυψη της στοχαστικότητας των ΑΠΕ, τεχνολογίες έξυπνων δικτύων μετρητών. Μελέτες εφαρμογής δυνατοτήτων ανάπτυξης μονάδων μικρής έως μεσαίου μεγέθους ισχύος παραγωγής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές.
· Επιδίωξη και στόχος της προτεινόμενης αναμόρφωσης της λιανικής αγοράς του ΦΑ, παραμένει η ταχύτερη δυνατή μείωση του ενεργειακού κόστους στη βιομηχανία και στην οικιακή κατανάλωση, η αύξηση της χρήσης του ΦΑ με άμεση καύση, διαφοροποίηση των πηγών προμήθειας. Η αύξηση της διασύνδεσης σε περιφερειακό και Ευρωπαϊκό επίπεδο, την επαναδιαπραγμάτευση των υφισταμένων συμβάσεων με στόχο τη μείωση των τιμών. Η επέκταση της χρήσης του ΦΑ σε περισσότερες περιοχές της χώρας μαζί με τη διασφάλιση της δυνατότητας των καταναλωτών να επιλέγουν προμηθευτή, οδηγούν σε εκλογίκευση των τιμών με στόχο να προσεγγίσουν το μέσο Ευρωπαϊκό επίπεδο και οι μειωμένες και τιμές του ΦΑ να φτάσουν στους τελικούς καταναλωτές.
· Ολοκληρώνεται η διευθέτηση των ανοικτών θεμάτων σχετικά με τον αγωγό ΤΑΡ προκειμένου να διασφαλισθούν σε νέα βάση τα κατά το δυνατόν μεγαλύτερα οφέλη τόσο δημοσιονομικά όσο και για τις τοπικές κοινωνίες.
· Η διατήρηση της στρατηγικής θέσης του Δημοσίου στα ΕΛΠΕ επιτρέπει διεθνείς συνεργασίες, τη μετεξέλιξη της εταιρείας σε διεθνή ενεργειακή εταιρεία με αυξημένο εξαγωγικό προσανατολισμό και τη συμβολή της εταιρείας στην Εθνική Ενεργειακή Στρατηγική. Στη βάση της σημερινής διυλιστικής ικανότητας των ΕΛΠΕ, της τεχνολογικής υποδομής τους και της υψηλής τεχνογνωσίας του εργατικού δυναμικού τους μπορούν να προωθηθούν πολιτικές: --Περαιτέρω αξιοποίησης επενδύσεων για τη μεγαλύτερη καθετοποίηση των δραστηριοτήτων λιανικής εμπορίας και πετροχημικών με κλάδο διύλισης, με τη προσέλκυση μεγάλων και φερέγγυων διεθνών εταίρων. --Διαφοροποίησης διεθνών πηγών προμήθειας καυσίμων και πρώτων υλών --Βελτίωσης της παραγωγικότητας της εταιρείας μέσω του εξορθολογισμού λειτουργικών δαπανών, μείωσης του χρηματοδοτικού κόστους, ενσωμάτωσης της καινοτομίας.
