ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΣΚΟΥΜΠΟΥΡΗΣ - www.energymag.gr
Σε διαφορετικές τροχιές φαίνεται να κινούνται οι τιμές σε χονδρική και λιανική στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας, τον Νοέμβριο, εν μέσω μια συνολικής συζήτησης για μια πορεία τιμών με έντονη μεταβλητότητα και ανοδική τάση τα επόμενα χρόνια, μέχρι να “ωριμάσουν” οι επενδύσεις σε πράσινες υποδομές.
Συγκεκριμένα, στην λιανική αγορά του Νοεμβρίου και δη στα ειδικά - πράσινα τιμολόγια προβλέπεται μια αποκλιμάκωση, καθώς η πορεία της χονδρικής λίγες ημέρες πριν φύγει ο Οκτώβρης, είναι πτωτική, σε σχέση με τον προηγούμενο μήνα. Η χονδρική τιμή για σήμερα Δευτέρα διαμορφώνεται στα 117,32 ευρώ ανά μεγαβατώρα αυξημένη κατά 1,3% με τη μέση τιμή μήνα να είναι στα 90,64 ευρώ/MWh, την ώρα που η μέση τιμή του Σεπτεμβρίου που ήταν στα 112 ευρώ τον Σεπτέμβριο, στα 129 ευρώ/MWh τον Αύγουστο και στα 135 ευρώ/MWh τον Ιούλιο.
Μάλιστα, καταγράφηκαν, ένεκα ζήτησης και καιρικών συνθηκών που ευνοούν τις ΑΠΕ και χθες μεγάλες διακυμάνσεις κατά τη διάρκεια του 24ωρου με την κατώτατη τιμή στο 1 ευρώ και στο διάστημα μεταξύ έξι με επτά το βράδυ η τιμή του ηλεκτρισμού έφτασε στα 325,34 ευρώ ανά μεγαβατώρα.
Στο φόντο αυτό στη χονδρική και στη λιανική αγορά, και με δεδομένο ότι ήδη δύο πάροχοι, η Protergia και ΗΡΩΝ, προωθούν μειώσεις στα “πράσινα” τιμολόγια εν όψει Νοεμβρίου, αναμένονται αποκλιμακώσεις στις χρεώσεις με τις προβολές να παραπέμπουν σε τιμές κάτω από τα 15 λεπτά ανά κιλοβατώρα.
Τα μηνύματα για τη χονδρική
Την ίδια ώρα, η ανοδική τάση τις τελευταίες εβδομάδες των τιμών του φυσικού αερίου εν μέσω προβλέψεων για αύξηση της ζήτησης στην Ευρώπη λόγω χειμώνα δημιουργεί ανατιμητικές πιέσεις για τη χονδρική ρεύματος για τον επόμενο μήνα.
Έτσι, οι τιμές για τα γερμανικά futures το Νοέμβρη κινούνται στα 92,5 ευρώ η μεγαβατώρα, όταν τον Οκτώβρη (18/10) γίνονταν συναλλαγές στα 86,6 ευρώ. Για την Ουγγαρία που επηρεάζει και τη δική μας αγορά λόγω της σύνδεσής της με το «βαλκανικό διάδρομο», τα futures month δείχνουν 112 ευρώ, έναντι συναλλαγών στα 100 ευρώ για τον τρέχοντα μήνα. Στη Ρουμανία,, οι τιμές για το Νοέμβρη κινούνται στα 177 ευρώ έναντι 88 ευρώ τις τελευταίες μέρες. Ανάλογη εικόνα και στην Ιταλία, όπου τα προθεσμιακά συμβόλαια για τον επόμενο μήνα δείχνουν τιμές 124 ευρώ η μεγαβατώρα (από 113 ευρώ στις 18/10), 125 ευρώ για το Δεκέμβρη και το Γενάρη και 128 ευρώ για το Φλεβάρη.
Σε ό,τι δε, αφορά την Ελλάδα, οι τιμές στα παράγωγα για τον Νοέμβρη «παίζουν» στα 116 ευρώ, έναντι 104 ευρώ τον Οκτώβρη, πάντα για τις ίδιες ημερομηνίες (18/10), ώστε να είναι συγκρίσιμα τα μεγέθη.
Να σημειωθεί ότι στο πεδίο του φυσικού αερίου, το συμβόλαιο παράδοσης του φυσικού αερίου για τον Νοέμβρη (TTF), έχει καταγράψει άνοδο εσχάτως που ξεπερνά το 22%.
Προφανώς οι ενδεχόμενες αυξήσεις στη χονδρική Νοεμβρίου δεν σημαίνει ότι αναγκαστικά θα αποτυπωθούν και στα τιμολόγια λιανικής του Δεκεμβρίου, ωστόσο παραπέμπουν σε μια “τάση”.
Τα στοιχεία για την αγορά
Πάντως, αποκλιμάκωση των τιμών χονδρικής ρεύματος, συνοδευόμενη από μεγάλη αύξηση της παραγωγής ΑΠΕ, χαρακτήρισε την ευρωπαϊκή αγορά ηλεκτρικής ενέργειας το β’ τρίμηνο του 2024, με το φαινόμενο ωστόσο των αρνητικών τιμών να γίνεται συχνότερο.
Συγκεκριμένα, σύμφωνα με την έκθεση τριμήνου της ΕΕ για την αγορά ηλεκτρισμού, η μέση τιμή στη χονδρική αγορά διαμορφώθηκε στα 60 ευρώ/MWh, υποχωρώντας κατά 33% σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2023 και 11% συγκριτικά με το πρώτο τρίμηνο του 2024.
Σε ότι αφορά τις τιμές λιανικής, διαμορφώθηκαν κατά μέσο όρο στα 239 ευρώ/MWh, καταγράφοντας ετήσια μείωση 8% και 3% σε σχέση με το α’ τρίμηνο. Έτσι, το πρώτο εξάμηνο του 2024, η μέση λιανική τιμή ήταν στα 243 ευρώ/MWh, 10% χαμηλότερα από την ίδια περίοδο το 2023.
Η πτωτική αυτή τάση στη χονδρική είχε ως αποτέλεσμα οι ώρες που καταγράφηκαν αρνητικές τιμές να αυξηθούν σημαντικά. Συγκεκριμένα, κατά το τρίμηνο αυτό έφτασαν τις 4.166 ώρες, με μια άνοδο 189% σε σχέση με το 2023. Οι περισσότερες καταγράφηκαν τον Μάιο (1.573), στο μεγαλύτερο μέρος των ευρωπαϊκών αγορών. Όπως σημειώνει η Κομισιόν, σηματοδοτούν την ανάγκη για ευελιξία, περισσότερες διασυνδέσεις και κίνητρα για λύσεις απόκρισης ζήτησης και αποθήκευσης ενέργειας.
Την ίδια ώρα τα στοιχεία της Eurostat που δημοσιεύτηκαν πρόσφατα συγκαταλέγουν την Ελλάδα μεταξύ των χωρών με την τιμή ενέργειας χαμηλότερα από τον μέσο όρο των 27 χωρών της ΕΕ. Ειδικότερα, με βάση τα σχετικά στοιχεία που αφορούν στο πρώτο εξάμηνο του 2024 η Ελλάδα βρίσκεται στην 18η θέση της λίστας των 27. Στο ίδιο διάστημα οι μέσες τιμές οικιακής ηλεκτρικής ενέργειας στην Ε.Ε. κατέγραψαν μικρή άνοδο σε σύγκριση με το δεύτερο εξάμηνο του 2023, από 28,3 ευρώ ανά 100 KWh σε 28,9 ευρώ ανά 100 KWh.
Παρά τις μειώσεις στο κόστος της ενέργειας, της προμήθειας και των υπηρεσιών δικτύου (-2% σε σύγκριση με το δεύτερο εξάμηνο του 2023), οι συνολικές τιμές αυξήθηκαν ελαφρά (+2%), καθώς οι κυβερνήσεις μείωσαν τις επιδοτήσεις, τα επιδόματα και τις φορολογικές περικοπές για τους καταναλωτές (συνολικοί φόροι αυξήθηκε κατά 16%, από το δεύτερο εξάμηνο του 2023). Σε σύγκριση με το πρώτο εξάμηνο του 2023 (29,4 ευρώ ανά 100 kWh), οι τιμές παρουσίασαν μικρή πτώση.
Οι μέσες τιμές του φυσικού αερίου μειώθηκαν κατά 7%, σε σύγκριση με την ίδια περίοδο του 2023, από 11,9 ευρώ ανά 100 kWh σε 11 ευρώ ανά 100 kWh. Είναι επίσης χαμηλότερα κατά 2% από το δεύτερο εξάμηνο του 2023 (11,3 ευρώ ανά 100 kWh). Εξετάζοντας τις ίδιες τιμές χωρίς φόρους, μειώθηκαν κατά 12% και κατά 10%, αντίστοιχα.
Σε σύγκριση με το πρώτο εξάμηνο του 2023, το ποσοστό των φόρων στους λογαριασμούς ηλεκτρικής ενέργειας αυξήθηκε από 18,5% σε 24,3% και στους λογαριασμούς φυσικού αερίου αυξήθηκε κατά 4,6 ποσοστιαίες μονάδες, από 22,8% αυξήθηκε στο 27,4%.
Οι υψηλότερες τιμές ηλεκτρικής ενέργειας, συμπεριλαμβανομένων των φόρων, για τους οικιακούς καταναλωτές το πρώτο εξάμηνο του 2024 εντοπίζονται στη Γερμανία (39,5 ευρώ ανά 100 KWh), ακολουθούμενη από την Ιρλανδία (37,4 ευρώ ανά 100 KWh και τη Δανία με 37,1 ευρώ ανά 100 KWh.
Στην Ελλάδα η τιμή διαμορφώθηκε στα 21,5 ευρώ ανά 100 KWh ενώ χωρίς τους φόρους η τιμή ήταν στα 18,3 ευρώ ανά 100 KWh.
Η Ουγγαρία είναι η πιο φθηνή με τιμή κάτω από τα 20 ευρώ ανά 100 KWh ενώ στην ίδια άκρη της κλίμακας βρίσκονται και τα νοικοκυριά στη Βουλγαρία με 11,9 ευρώ ανά 100 KWh όπως και στη Μάλτα με 12,6 ευρώ ανά 100 KWh.
