Κώστας Δεληγιάννης - energypress.gr
Το ΥΠΕΝ φέρεται να εκτιμά πως η δημιουργία διακριτής αγοράς Ισχύος Εξισορρόπησης, που θα «τρέχει» πριν από το στάδιο της Αγοράς Επόμενης Ημέρας, αποτελεί παρέμβαση η οποία θα επιτρέψει να μειωθούν τα κόστη Εξισορρόπησης. Σε αυτό το πλαίσιο, σύμφωνα με πληροφορίες του energypress κλίνει υπέρ της εφαρμογής του μέτρου, εξετάζοντας μάλιστα το ενδεχόμενο για επίσπευση της «ενεργοποίησής» του.
Πιο συγκεκριμένα, το υπουργείο μελετά την προοπτική η εκκίνηση της διακριτής αγοράς να γίνει ακόμη και σε 6 μήνες περίπου από σήμερα. Ένα χρονικό ορόσημο πολύ άμεσο, αν ληφθεί υπόψη πως στην εισήγηση του ΑΔΜΗΕ για το μέτρο, η οποία είχε τεθεί σε δημόσια διαβούλευση, αναφερόταν ως ενδεικτικός χρονικός ορίζοντας η 3ετία.
Όπως έχει γράψει το energypress, η μείωση στα κόστη εξισορρόπησης (και πιο συγκεκριμένα στον ΛΠ-3), αποτελεί έναν από τους τρεις πυλώνες που, σύμφωνα με το υπουργείο, δίνουν τη δυνατότητα για μείωση του χονδρεμπορικού κόστους – και, κατά συνέπεια, επιτρέπουν την αποκλιμάκωση των λιανικών τιμών ρεύματος. Υπενθυμίζεται πως οι άλλοι δύο είναι η πιο αποτελεσματική αντιμετώπιση των ρευματοκλοπών, καθώς και το κόστος ηλεκτροπαραγωγής στα μη διασυνδεδεμένα νησιά.
Όσον αφορά τον ΛΠ-3, όπως σημείωναν από την περασμένη άνοιξη στελέχη της πολιτικής ηγεσίας του ΥΠΕΝ, προβληματισμό δεν προκαλεί τόσο το ποσό στο οποίο κατά μέσο όρο «μεταφράζεται» σε ετήσια βάση η επιβάρυνση για τους προμηθευτές, όσο το γεγονός ότι υπάρχουν περίοδοι όπου αυτή αυξάνεται σημαντικά.
Εκτός από τον ίδιο τον τρόπο λειτουργίας της διακριτής αγοράς Ισχύος Εξισορρόπησης, για το ΥΠΕΝ ένα ακόμη επιχείρημα υπέρ του μέτρου είναι πως αυτό εφαρμόζεται σε αρκετές ευρωπαϊκές χώρες. Υπενθυμίζεται ότι αποστολή της διακριτής αγοράς θα είναι να διασφαλίζονται εκ των προτέρων οι απαραίτητες εφεδρείες για τη λειτουργία του ηλεκτρικού συστήματος. Παράλληλα, όπως επισημαίνουν υπέρμαχοι της προωθούμενης παρέμβασης, το γεγονός ότι η διασφάλισή τους θα γίνεται μέσω μειοδοτικών δημοπρασιών, ανοίγει τον δρόμο ώστε οι εφεδρείες να αμείβονται πλέον με μικρότερες τιμές σε σχέση με το υφιστάμενο καθεστώς, κατά το οποίο αποζημιώνονται με τις προσφορές που έχουν υποβάλει για υπηρεσίες εξισορρόπησης.
Όπως είναι γνωστό, οι εφεδρείες αυτή τη στιγμή εντάσσονται από τον Διαχειριστή μέσω της ανακατανομής. Στην περίπτωση που όντως η διακριτή αγορά Ισχύος Εξισορρόπησης οδηγήσει σε συγκράτηση του ΛΠ-3, τότε θα οδηγήσει σε συγκράτηση του χονδρεμπορικού κόστους των μεγάλων καταναλωτών (οι οποίοι προμηθεύονται ενέργεια απευθείας από την αγορά) όπως και των προμηθευτών. Επομένως, θα δημιουργηθεί οικονομικός «χώρος» για αποκλιμάκωση των τιμολογίων.
Με βάση την εισήγηση του ΑΔΜΗΕ, που είχε τεθεί σε δημόσια διαβούλευση τον Μάιο, θα πραγματοποιούνται τρεις διαδοχικές δημοπρασίες ισχύος εξισορρόπησης, διακριτές για κάθε προϊόν – αυτόματη ΕΑΣ (aFRR), χειροκίνητη ΕΑΣ (mFRR), Εφεδρεία Διατήρησης Συχνότητας (FCR). Εναλλακτικά, ο ΑΔΜΗΕ προτείνει τη διενέργεια κοινής δημοπρασίας για τα προϊόντα ΕΑΣ (ανοδική και καθοδική αΕΑΣ και χΕΑΣ).
Σύμφωνα με τις τοποθετήσεις στη διαβούλευση, υπέρ του μέτρου τάσσεται η ΔΕΗ, επισημαίνοντας ότι η δημιουργία διακριτής αγοράς εφεδρειών, πριν από τη λειτουργία της Αγοράς Επόμενης Ημέρας, αποτελεί βασική προϋπόθεση για την ουσιαστική και αποτελεσματική σύγκλιση της ελληνικής Αγοράς Εξισορρόπησης με τις Ευρωπαϊκές, ενώ παράλληλα συμβάλλει σημαντικά στην οικονομική αποδοτικότητα του συστήματος. Μάλιστα, η επιχείρηση ζητά τη σύντμηση του χρόνου προετοιμασίας, από το ενδεικτικό χρονικό «παράθυρο» της 3ετίας.
Από την πλευρά της, η ΕΒΙΚΕΝ επισημαίνει ότι η προαγορά ισχύος εφεδρείας πριν την DAM με ένα διαγωνισμό μπορεί να αποδειχθεί πολύ ακριβή επιλογή. Συμπληρώνει ωστόσο πως η πρόταση του ΑΔΜΗΕ αποτελεί μια βάση για να αρχίσει σε βάθος ένας γόνιμος διάλογος, ο οποίος πρέπει να λάβει υπόψη το σχεδιασμό των αγορών όπως αυτή της Ιταλίας, όπου διαπιστώνονται βασικές διαφορές ως προς την εισήγηση του Διαχειριστή. Σημαντικότερη εκείνη ότι στην Ιταλία γίνεται προαγορά ενέργειας/ισχύος εξισορρόπησης σε έξι περιόδους μέσα και πριν την DAM.
Στον αντίποδα, την κατηγορηματική του αντίθεση για το μέτρο εκφράζει ο ΕΣΑΗ, σημειώνοντας κατ΄ αρχάς πως η εισήγηση του ΑΔΜΗΕ για μια τέτοια δομική αλλαγή της αγοράς δεν συνοδεύεται από σχετική Ανάλυση Κόστους-Οφέλους (Cost-Benefit Analysis - CBA), η οποία θα τεκμηρίωνε την αναγκαιότητα και την αποτελεσματικότητα των προτεινόμενων ρυθμίσεων.
Σύμφωνα επίσης με τον ΕΣΑΗ, η διάσπαση της συνβελιστοποίησης και η υποβολή προσφορών σε επίπεδο χαρτοφυλακίου αντί του έως τώρα unit-based θα ενισχύσει τη δύναμη αγοράς της δεσπόζουσας επιχείρησης και θα στρεβλώσει τον ανταγωνισμό. Παράλληλα, με τη δρομολόγηση της εν λόγω παρέμβασης, θα δημιουργηθεί μία διαρκής και μακροχρόνια αναταραχή στη λειτουργία της αγοράς λόγω των συνεχών και επικαλυπτόμενων επικείμενων αλλαγών.
Μάλιστα, επισημαίνει πως η πρόταση έρχεται σε μία συγκυρία όπου σε ευρωπαϊκό επίπεδο έχει ήδη ξεκινήσει η διερεύνηση της αλλαγής σχεδιασμού και της επέκτασης των δυνατοτήτων του αλγορίθμου EUPHEMIA για την υλοποίηση συνβελτιστοποίησης στην αγορά επόμενης ημέρας και την αγορά εφεδρειών. Η συνβελτιστοποίηση της εφεδρείας και της ενέργειας σε μια κοινή δημοπρασία —που είναι η τάση και κατεύθυνση αναφοράς των οργάνων της Ευρωπαϊκής Ένωσης (όπως εκφράζεται μέσω του ACER) για την μελλοντική ευρωπαϊκή αγορά— συντονίζει βέλτιστα τις αποφάσεις δέσμευσης και απονομής ενέργειας και εφεδρείας, λαμβάνοντας υπόψη την αλληλεπίδραση αυτών των προϊόντων λόγω των τεχνικών περιορισμών μιας μονάδας και του κόστους εκκίνησης.
