του Αριστοτέλη Βασιλάκη
Τα τελευταία χρόνια, από την εποχή που ο Γιώργος Παπανδρέου άρχισε να μιλά για την «περιβόητη» Πράσινη Ανάπτυξη, έχει ξεκινήσει ένας υπόγειος πόλεμος συμφερόντων από διάφορα κέντρα σχετικά με τον ενεργειακό προσανατολισμό που θα πρέπει να ακολουθήσει η χώρα τα προσεχή χρόνια… Έχω την αίσθηση πως ο συγκεκριμένος πόλεμος, θα κορυφωθεί μόλις έρθει η στιγμή της ιδιωτικοποίησης του ενεργειακού γίγαντα που λέγεται ΔΕΗ.
Καταρχήν θα πρέπει να αναφέρουμε πως η Ελλάδα, μέχρι την εποχή που η
Ευρωπαϊκή Ένωση άρχισε να παρεμβαίνει
δραστικά στην Ενεργειακή πολιτική
της χώρας, στηριζόταν ενεργειακά στο πολύτιμο καύσιμο που λέγεται
λιγνίτης… Ο λεγόμενος μαύρος χρυσός που βρίσκεται στο έδαφος της Δυτικής
Μακεδονίας, αποτέλεσε το «διαβατήριο» για να έχει η Ελλάδα φθηνό ρεύμα,
συγκριτικά πάντα με τις υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες…
Στην πορεία αυτό άλλαξε, στο όνομα της απελευθέρωσης της αγοράς
ενέργειας… Σύμφωνα με τις Ευρωπαϊκές οδηγίες αυτή (η απελευθέρωση), μέσω
του ανταγωνισμού θα μείωνε τις τιμές των τιμολογίων…
Επειδή όμως το μοντέλο της ελεύθερης οικονομίας διαχρονικά στους
περισσότερους τομείς, έφερε τα εντελώς αντίθετα από τα προσδοκώμενα
αποτελέσματα, το ίδιο έγινε και στην Ενέργεια… Η απελευθέρωση έφερε
αύξηση τιμών…
Για να δούμε όμως τον ενεργειακό χάρτη της χώρας. Η παραγωγή
ηλεκτρικής ενέργειας στην Ελλάδα προέρχεται κυρίως από θερμοηλεκτρικούς
σταθμούς. Στην Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας παράγεται περίπου το 50%
της συνολικής ηλεκτρικής ενέργειας.
Σύμφωνα με στοιχεία του 2011 για το Διασυνδεδεμένο Σύστημα (National
Report ΡΑΕ 2012), το 66.5% της εγκατεστημένης ισχύος των
ηλεκτροπαραγωγικών μονάδων είναι θερμικοί σταθμοί, εκ των οποίων με
λιγνίτη 4930 MW, με πετρέλαιο 730 MW και με φυσικό αέριο 4579 MW. To
19.6% είναι μεγάλοι υδροηλεκτρικοί σταθμοί και το 13.9% είναι μονάδες
ΑΠΕ.
Ο λιγνίτης είναι η σημαντική εγχώρια ενεργειακή πηγή, συνεισφέροντας
το 53.15% της εγχώριας παραγωγής για το 2011. Το φυσικό αέριο
συνεισφέρει το 28.3%. Ταυτόχρονα η ανάδειξη της προστασίας του
περιβάλλοντος ως στόχου υψηλής προτεραιότητας της ελληνικής πολιτείας,
οδηγεί σε προώθηση των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας, θέτοντας ως στόχο
την αύξηση συμμετοχής τους στην κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας μέχρι το
2020. Στο ίδιο πλαίσιο δίνεται έμφαση στην επιτάχυνση της διείσδυσης
του φυσικού αερίου στο ενεργειακό ισοζύγιο. Επειδή η χρονική διάρκεια
ζωής των ήδη γνωστών εκμεταλλεύσιμων αποθεμάτων λιγνίτη δεν υπερβαίνει
τα 35 χρόνια, έχει διατυπωθεί η άποψη ότι θα πρέπει να μπουν στο
ελληνικό ισοζύγιο ηλεκτρισμού νέα καύσιμα, όπως ο λιθάνθρακας, ώστε να
παραταθεί η διαθεσιμότητα και η χρήση του λιγνίτη σε μεγαλύτερο βάθος
χρόνου.
Κατά την γνώμη μου n δογματική υπεράσπιση είτε του λιγνίτη, είτε των
ΑΠΕ δεν θα βοηθήσει την Ελλάδα, σε μια τόσο κρίσιμη καμπή όσον αφορά τα
ενεργειακά της.
Θα πρέπει να αντιληφθούμε πως το πρόβλημα δεν είναι το καύσιμο.
Άλλωστε στην Ελλάδα υπάρχει το εξής παράδοξο: Ο λιγνίτης ο οποίος έχει
μια σειρά από κοστοβόρες διεργασίες για να γίνει ρεύμα, να είναι πολύ
πιο φθηνός από τις ΑΠΕ…
Θα το εκλαϊκεύσω όσο μπορώ και θα πω, πως το ζήτημα που έχει προκύψει
τα τελευταία χρόνια και πολύ σύντομα θα κληθούμε να το αντιμετωπίσουμε
είναι η «εκμετάλλευση» από διάφορα κέντρα των πηγών ενέργειας. Καλώς ή
κακώς τον λιγνίτη τον εκμεταλλευόταν μέχρι σήμερα το Κράτος (ΔΕΗ) και
τις ΑΠΕ οι κρατικοδίαιτοι επιχειρηματίες…
Το Κράτος με όλες τις γνωστές παθογένειες του, πρόσφερε για 50 χρόνια
φθηνό ρεύμα στον Ελληνικό λαό, μέσω της κοστοβόρας εξόρυξης λιγνίτη… Ο
Κρατικοδίαιτος παρασιτισμός τα τελευταία χρόνια μέσω του ειδικού τέλους
ΑΠΕ, που μετονομάστηκε σε ΕΤΜΕΑΡ για να καλυφθεί η επιδότηση των
Ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, αύξησε δραματικά το κόστος ρεύματος για τα
νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις, πουλώντας ως συνήθως πανάκριβα αέρα
κοπανιστό και καθρεφτάκια για ιθαγενείς…
Κλείνοντας και για να είμαι ξεκάθαρος λέω ΝΑΙ και στον Λιγνίτη και
στις ΑΠΕ και στο Φυσικό Αέριο, πολύ δε περισσότερο στην υδροηλεκτρική
παραγωγή, η οποία ΣΚΑΝΔΑΛΩΔΩΣ δεν έχει χαρακτηριστεί ως ΑΠΕ, απλά θεωρώ
ότι ο τρόπος εκμετάλλευσης τους θα πρέπει να είναι διαφορετικός σε σχέση
με το μοντέλο που έχει ακολουθηθεί μέχρι σήμερα… Ο δογματικός
εναγκαλισμός στο νεοφιλελεύθερο μοντέλο, μετέτρεψε ένα αγαθό πρώτης
ανάγκης όπως είναι το ηλεκτρικό ρεύμα, σε πανάκριβο προϊόν, ώστε να
«κονομήσουν» συγκεκριμένοι επιτήδειοι αεριτζήδες…
