«Έκρηξη» κοινών αιτημάτων από ομάδες «μικρών» φωτοβολταϊκών για σύνδεση στο δίκτυο μεταφοράς, με την κατασκευή ενός νέου υποσταθμού που θα χρηματοδοτήσουν κατά 100%, διαπιστώνεται από τη σχετική αναφορά του ΑΔΜΗΕ στο Πρόγραμμα Ανάπτυξης 2022-2031. Κι αυτό γιατί, σύμφωνα με τον Διαχειριστή, τα αιτήματα αυτά άθροιζαν συνολικά ισχύ άνω των 1500 ΜW, έως τις αρχές του Δεκεμβρίου 2020.
Το νούμερο αυτό κάθε άλλο παρά αμελητέο μπορεί να θεωρηθεί, αν ληφθεί υπόψη ότι η σχετική δυνατότητα θεσπίσθηκε μόλις τον περασμένο Μάιο, με την υπερψήφιση του περιβαλλοντικού νομοσχεδίου (4685/2020).
Αν και είχε δοθεί από νωρίς μία «πρόγευση» για την απήχηση που θα είχε το νέο αυτό σύστημα «ομαδοποίησης», με δεδομένο ότι όπως είχε ανακοινωθεί στην κοινή εκδήλωση ΑΔΜΗΕ και ΔΕΔΔΗΕ στα τέλη Ιουλίου, έως τότε είχαν υποβληθεί 7 κοινά αιτήματα για σταθμούς ΑΠΕ συνολικής ισχύος 287 MW.Υπενθυμίζεται ότι η εν λόγω ρύθμιση, άνοιγε τον δρόμο για τη σύνδεση στο Σύστημα Μεταφοράς (ΑΔΜΗΕ) ομάδων μικρών έργων ΑΠΕ, υπό την προϋπόθεση ότι η συνολική ισχύς τους θα υπερβαίνει τα 8 MW. Σε μία τέτοια περίπτωση, η κατασκευή των σχετικού Υποσταθμού αναλαμβάνεται από τους ίδιους τους ιδιώτες παραγωγούς, υπό προϋποθέσεις και λαμβάνοντας υπόψη την ορθολογική ανάπτυξη των αντίστοιχων υποδομών του Συστήματος και του Δικτύου.
Σύμφωνα με κύκλους της αγοράς, η «δεξαμενή» του 1,5 GW αφορά περίπου 40 αιτήματα, τα περισσότερα από τα οποία αφορούν έργα που προορίζονται για εγκατάσταση στη Βόρεια Ελλάδα. Επίσης, από αυτά τα αιτήματα, ελάχιστα έχουν πάρει έως τώρα Οριστική Προσφορά Σύνδεσης, ώστε να ανοίξει ο δρόμος για να υπογραφούν συμβάσεις με τον ΔΑΠΕΕΠ.
Για όσα δεν έχουν πάρει Οριστική Προσφορά Σύνδεσης, από τη δημοσίευση σε ΦΕΚ του νόμου 4759/2020 (9 Δεκεμβρίου), έχουν αλλάξει άρδην τα δεδομένα αναφορικά με τον τρόπο με τον οποίο μπορούν να «κλειδώσουν» τιμές αναφοράς εκτός διαγωνισμών. Έτσι, για παράδειγμα, όσα αιτήματα δεν ήταν πλήρη έως τις 31 Δεκεμβρίου, τότε τα έργα που περιλαμβάνουν χάνουν αυτή τη δυνατότητα, και θα πρέπει υποχρεωτικά να κατακυρώσουν «ταρίφα» μέσω ανταγωνιστικής διαδικασίας.
Τα περισσότερα από τα ομαδικά αιτήματα που έχουν ήδη υποβληθεί, εκτιμάται ότι δεν αντιμετωπίζουν αυτό το πρόβλημα. Από εκεί και πέρα, ωστόσο, για όλα μετρά ο χρόνος αντίστροφα από την έναρξη του 2021, ώστε να κατακυρώσουν «ταρίφα» εκτός διαγωνισμών.
Για όσα προέρχονται αποκλειστικά από ιδιώτες επενδυτές, η σχετική διορία εκπνέει στο τέλος του 2021, όποτε το χρονικό «παράθυρο» είναι σχετικά μεγάλο. Από την άλλη πλευρά, στις περιπτώσεις που στα ομαδικά αιτήματα συμμετέχουν ενεργειακές κοινότητες, με λιγότερα από 60 μέλη και χωρίς τη συμμετοχή Ο.Τ.Α. Α’ και Β΄ βαθμού, τότε τα περιθώρια είναι πιο πιεστικά, καθώς η προθεσμία υπογραφής σύμβασης με τον ΔΑΠΕΕΠ λήγει στις 30 Ιουνίου 2021.
Την ίδια στιγμή, όσα αιτήματα περιλάμβαναν κοινότητες με μέλη που συμμετέχουν σε άλλη κοινότητα η οποία έχει συσταθεί για τον ίδιο σκοπό και στην ίδια Περιφέρεια, έπρεπε έως τις 31 Δεκεμβρίου να τροποποιήσουν τη σύνθεση των μελών τους. Κι αυτό γιατί ενεργειακές κοινότητες που έχουν ταυτόσημα μέλη μετά τις 31 Δεκεμβρίου, ουσιαστικά χάνουν το «κλείδωμα» τιμής εκτός διαγωνισμού.
Για τα κοινά αιτήματα πάντως που συμμετέχουν ενεργειακές κοινότητες, και τα οποία πρόλαβαν να τροποποιήσουν έγκαιρα το καταστατικό τους στο ΓΕΜΗ, πρόσθετο «βραχυκύκλωμα» προέκυψε από την ερμηνευτική εγκύκλιο του 4759/2020, που εξέδωσε το ΥΠΕΝ στις 30 Δεκεμβρίου. Ο λόγος είναι πως η εγκύκλιος οδηγεί μαθηματικά στην απώλεια της σειράς προτεραιότητάς τους, σε αντίθεση με τη σχετική πρόβλεψη του νόμου.
Έτσι, ο νόμος αφήνει να εννοηθεί ότι το κριτήριο για τυχόν «αλληλεπικάλυψη» μελών εφαρμόζεται κατά τη στιγμή που γίνεται ο έλεγχος από τον Διαχειριστή των αιτημάτων χορήγησης προσφοράς σύνδεσης, ενώ τα αιτήματα διατηρούν την ημερομηνία υποβολής τους στην περίπτωση που στον έλεγχο δεν βρεθούν ταυτόσημα μέλη.
Επομένως, αν π.χ. ένα ομαδικό αίτημα υποβλήθηκε τον Σεπτέμβριο 2020, και η σύνθεση των μελών μιας Κοινότητας που συμμετέχει τροποποιήθηκε μέσα στον Δεκέμβριο για να εναρμονιστεί με τον νόμο, τότε το αίτημα θα πληροί το κριτήριο όταν ελεγχθεί κάποια στιγμή μέσα στο 2021. Κατά συνέπεια, θα διατηρήσει ως ημερομηνία υποβολής τον Σεπτέμβριο του 2020, αφού όταν εξετάστηκε δεν είχε ταυτόσημα μέλη με άλλης κοινότητας.
Αντίθετα, με βάση την εγκύκλιο, ο έλεγχος αφορά τυχόν «αλληλεπικάλυψη» μελών από τη στιγμή που υποβλήθηκε το αίτημα. Αν η Κοινότητα έχει αλλάξει στο μεταξύ σύνθεση, τότε το αίτημα θα πάρει νέα ημερομηνία, αυτή της τροποποίησης του καταστατικού της, χάνοντας επομένως τη σειρά προτεραιότητάς της. Κατά συνέπεια, το ομαδικό αίτημα του παραπάνω παραδείγματος, θα απολέσει την αρχική ημερομηνία υποβολής (Ιούνιος), και την αντίστοιχη σειρά προτεραιότητας, και θα εξεταστεί σαν να είχε κατατεθεί τον Δεκέμβριο.
