Μεγάλης κλίμακας επενδύσεις στα ενεργειακά δίκτυα (ηλεκτρισμός, φυσικό αέριο, αργότερα υδρογόνο) προβλέπουν τα προγράμματα ανάπτυξης των διαχειριστών των συστημάτων μεταφοράς και διανομής για την επόμενη δεκαετία.
Τα σχέδια των διαχειριστών έχουν τεθεί σε διαβούλευση, προκειμένου να τεθούν σε ισχύ αφού πάρουν το «πράσινο φως» από τη Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας (ΡΑΕ), η οποία έχει τον τελικό λόγο για την έγκριση ή απόρριψη των επενδύσεων που προτείνονται, στη βάση αξιολόγησης κόστους / οφέλους.
»Η ΡΑΕ», όπως επισημαίνει στο ΑΠΕ ο πρόεδρος της Αρχής καθηγητής Αθ. Δαγούμας, «έχει ως βασική κατά νόμο αρμοδιότητα την εφαρμογή ρυθμιστικών μέτρων, ούτως ώστε να διασφαλίζονται αφενός η πραγματοποίηση των αναγκαίων επενδύσεων στα δίκτυα και συνακόλουθα η ασφάλεια του ενεργειακού εφοδιασμού και εν γένει το δημόσιο συμφέρον, αφετέρου η προστασία των συμφερόντων των τελικών καταναλωτών, ιδίως σε σχέση με τη διαμόρφωση του κόστους, που ανακτάται μέσω των τιμολογίων και τη διαφάνεια των τιμολογίων, έτσι ώστε να μην πλήττονται από τα επίπεδα των σχετικών χρεώσεων που επιβάλλονται σε αυτούς».
Πολλαπλό το όφελος από τις επενδύσεις
Οι προτάσεις των Διαχειριστών αφορούν επενδύσεις συνολικού ύψους 9 δισ. ευρώ, με τις οποίες μεταξύ άλλων:
– Επιταχύνεται η πράσινη μετάβαση, καθώς δημιουργείται ο απαραίτητος ηλεκτρικός χώρος για την είσοδο ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και μονάδων αποθήκευσης.
– Βελτιώνεται η ασφάλεια εφοδιασμού στο βαθμό που αναβαθμίζονται οι διασυνδέσεις, ενώ παράλληλα το ενεργειακό σύστημα θωρακίζεται από βλάβες επιμέρους στοιχείων.
– Αναβαθμίζεται η γεωπολιτική θέση της χώρας, ως διαύλου για τον ενεργειακό εφοδιασμό των χωρών της ευρύτερης περιοχής.
– Μειώνεται το κόστος για τον καταναλωτή σε σχέση ειδικά με τις ρευματοκλοπές, που επιδιώκεται να αντιμετωπιστούν με την εγκατάσταση «έξυπνων» μετρητών, καθώς και με τη μείωση του κόστους ηλεκτροδότησης των νησιών, τα οποία διασυνδέονται με το ηπειρωτικό δίκτυο.
– Αποκτούν πρόσβαση στο φυσικό αέριο (και αργότερα στο υδρογόνο) νέες περιοχές της επικράτειας.
Τα επενδυτικά προγράμματα σε ρεύμα και αέριο
Ειδικότερα, τα επενδυτικά προγράμματα των διαχειριστών μεταφοράς και δικτύων περιλαμβάνουν μεταξύ άλλων:
– ΑΔΜΗΕ: Για την περίοδο 2024-2033 προγραμματίζονται έργα αξίας 4,7 δισ. ευρώ. Ξεχωρίζουν η ενίσχυση των ηλεκτρικών διασυνδέσεων με την Ιταλία και την Αλβανία, καθώς και έργα ανάπτυξης των υποδομών μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας κυρίως στη δυτική και τη βόρεια Ελλάδα, που μεταξύ άλλων αναβαθμίζουν τις εξαγωγικές δυνατότητες του ελληνικού συστήματος. Επίσης, η ολοκλήρωση των νησιωτικών διασυνδέσεων στο Αιγαίο.
– ΔΕΔΔΗΕ: Προβλέπονται επενδύσεις ύψους 2,2 δισ. ευρώ για ενίσχυση του δικτύου, μείωση των απωλειών, αύξηση της χωρητικότητας, νέες συνδέσεις, και «έξυπνους» μετρητές, που είναι με διαφορά η μεγαλύτερη επένδυση του Διαχειριστή (συνολικού προϋπολογισμού 1,16 δισ. ευρώ, από τα οποία τα 525 εκατ. προβλέπεται να δαπανηθούν ως το 2026.
Το έργο αναμένεται να συμβάλει στη μείωση των ρευματοκλοπών, ενώ θα επιτρέψει την ακριβή τιμολόγηση των καταναλωτών βάσει της πραγματικής κατανάλωσης (χωρίς «έναντι»), καθώς και την εφαρμογή πολυγωνικών τιμολογίων, δηλαδή την επιβράβευση όσων μεταφέρουν την κατανάλωση σε φθηνότερες τιμολογιακές ζώνες.
– ΔΕΣΦΑ: Το πρόγραμμα ανάπτυξης για την περίοδο 2023-2032 περιλαμβάνει έργα συνολικού προϋπολογισμού 1,27 δισ. ευρώ, που υπηρετούν τους στόχους αφενός της παροχής αδιάλειπτης δυναμικότητας σε όλους τους χρήστες του συστήματος και αφετέρου των αυξημένων εξαγωγών φυσικού αερίου από την Ελλάδα προς την ευρύτερη περιοχή, στην κατεύθυνση – όπως επισημαίνει ο Διαχειριστής – εδραίωσης της χώρας μας σε πύλη εφοδιασμού φυσικού αερίου για τη Νοτιοανατολική και Κεντρική Ευρώπη.
Κατά την περίοδο αυτή θα υλοποιηθούν, μεταξύ άλλων, έργα όπως ο αγωγός προς τη Βόρεια Μακεδονία, ο αγωγός προς τη Δυτική Μακεδονία, του οποίου η κατασκευή έχει ξεκινήσει, ο αγωγός προς την Πάτρα, καθώς και οι σταθμοί συμπίεσης στην Κομοτηνή, τη Νέα Μεσημβρία και την Αμπελιά.
Επίσης, η νέα προβλήτα για μικρά πλοία υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) στον σταθμό Ρεβυθούσας, καθώς και μια σειρά εγκαταστάσεων ΥΦΑ μικρής κλίμακας για την τροφοδοσία των περιοχών Άσπρος, Νάουσα και Καλαμάτα.
– Δίκτυα φυσικού αερίου: οι εταιρείες διανομής προγραμματίζουν επενδύσεις ύψους 788 εκατ. ευρώ για την περίοδο 2023-2027.
Στα 160 εκατ. φθάνουν τα έργα στην περιοχή της Αττικής, 136 εκατ. στη Θεσσαλονίκη, 114 εκατ. στη Θεσσαλία και 378 εκατ. είναι ο προϋπολογισμός για την κατασκευή δικτύων στην υπόλοιπη Ελλάδα (Περιφέρειες Ανατολικής Μακεδονίας – Θράκης, Δυτικής Μακεδονίας, Στερεάς Ελλάδας, Πελοποννήσου, Κεντρικής Μακεδονίας, Ηπείρου και Δυτικής Ελλάδας) από την ΔΕΔΑ.
Υπό εξέταση είναι επίσης η κατασκευή δικτύων διανομής στα νησιά Λέσβος, Χίος, Σάμος, Ρόδος καθώς και στους 4 νομούς της Κρήτης, στα οποία το αέριο – σύμφωνα με τις προτάσεις αυτές – θα μεταφέρεται με πλοία μεταφοράς LNG.
