Σε τροχιά υλοποίησης μπαίνουν οι επενδύσεις που προγραμματίζει ο ΔΕΔΔΗΕ για την ενίσχυση και τον εκσυγχρονισμό του δικτύου διανομής ηλεκτρικής ενέργειας εντός της τρέχουσας 5ετίας, καθώς την προηγούμενη εβδομάδα το Διοικητικό Συμβούλιο του Διαχειριστή έδωσε το «πράσινο φως» στην προκήρυξη διαγωνισμού προϋπολογισμού 1,6 δισ. ευρώ, για την υλοποίηση σε όλη την Ελλάδα εργασιών κατασκευής και συντήρησης μαζικής κλίμακας, οι οποίες θα βελτιώσουν κατακόρυφα τη λειτουργία των υποδομών μέσης – χαμηλής τάσης και θα αυξήσουν την «ανθεκτικότητά» τους.
Οι παραπάνω επενδύσεις προβλέπονται στο Σχέδιο Ανάπτυξης Δικτύου 2021 – 2025 του Διαχειριστή, ενώ έρχονται έπειτα από την πολυετή περικοπή των κονδυλίων του ΔΕΔΔΗΕ, λόγω της οικονομικής κρίσης, για έργα αναβάθμισης. Ωστόσο, πέρα από την αναπλήρωση αυτού του «επενδυτικού κενού», έρχονται να απαντήσουν στον ρόλο που καλείται να παίξει το δίκτυο διανομής στην ενεργειακή μετάβαση, «θωρακίζοντάς» το παράλληλα από τα ακραία καιρικά φαινόμενα, που ήδη προκαλεί και στη χώρα μας η κλιματική αλλαγή.
Με βάση την προκήρυξη, οι εργασίες διαχωρίζονται σε 37 επιμέρους εργολαβίες, καθώς στον διαγωνισμό ο Διαχειριστής έχει επιμερίσει σε ισάριθμες ομάδες τις διοικητικές του περιοχές ανά την επικράτεια. Κριτήριο ανάθεσης θα είναι η χαμηλότερη τιμή προσφοράς, με κάθε συμμετέχοντα που πληροί τα κριτήρια του διαγωνισμού να μπορεί να αναλάβει έως και 15 από τις εργολαβίες. Για κάθε εργολαβία, η διάρκεια εκτέλεσής της έχει ορισθεί στα δύο χρόνια, με τον ΔΕΔΔΗΕ να διατηρεί τη δυνατότητα να την επεκτείνει έως και 1,5 έτος. Πρόθεση πάντως του Διαχειριστή είναι τα έργα να «τρέξουν» όσο το δυνατόν πιο γρήγορα, προβλέποντας ότι το αργότερο έως τον επόμενο Μάρτιο θα έχουν εγκατασταθεί όλοι οι εργολάβοι.
Πόροι και από το Ταμείο Ανάκαμψης
Στο πλαίσιο της προκήρυξης προβλέπεται επίσης δικαίωμα προαίρεσης, που εφόσον ασκηθεί μπορεί να ανέλθει έως και το 50% του προϋπολογισμού του διαγωνισμού, δηλαδή έως και 800 εκατομμύρια ευρώ, γεγονός που ανεβάζει στα 2,4 δισ. ευρώ το οικονομικό «πλαφόν» του διαγωνισμού. Σε περίπτωση ωστόσο μείωσης, το δικαίωμα προαίρεσης αναπροσαρμόζεται έως το 30% του τιμήματος, χωρίς ο ανάδοχος να δικαιούται οποιαδήποτε αποζημίωση.
Τα κονδύλια θα προέλθουν από τους προϋπολογισμούς ανάπτυξης και συντήρησης του ΔΕΔΔΗΕ, καθώς και από πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης. Όπως αναφέρεται στη διακήρυξη, μέσω της ίδιας σύμβασης θα εκτελεσθούν και τα έργα του ΔΕΔΔΗΕ που προορίζονται προς ένταξη στο Ταμείο, δηλαδή η αντικατάσταση των μετρητών ηλεκτρικής ενέργειας στη χαμηλή τάση με smart meters, η αναβάθμιση του εναέριου δικτύου σε δασικές περιοχές, καθώς και οι αναβαθμίσεις του δικτύου με στόχο την ενίσχυση της ανθεκτικότητάς του και την προστασία περιβάλλοντος.
Στο πλαίσιο της απανθρακοποίησης του ενεργειακού μίγματος, το δίκτυο διανομής έχει κεντρικό ρόλο στην ενίσχυση της αποκεντρωμένης «πράσινης» ηλεκτροπαραγωγής. Έτσι, για παράδειγμα, η ενίσχυση των μονάδων ΑΠΕ, μικρού και μεσαίου μεγέθους, «περνά» αναγκαστικά από επενδύσεις του ΔΕΔΔΗΕ για την εγκατάσταση καινούριων υποσταθμών, που θα δημιουργήσουν τον απαραίτητο ελεύθερο ηλεκτρικό «χώρο».
Την ίδια στιγμή, όπως έδειξε το πρόσφατο μπλακάουτ στα Βόρεια Προάστια, είναι απαραίτητες και οι επενδύσεις που θα προσαρμόσουν το δίκτυο στα νέα δεδομένα που έχει δημιουργήσει η κλιματική αλλαγή. Έτσι, ήδη από την κατάρτιση του Σχεδίου Ανάπτυξης, προβλέπονταν «στοχευμένα» έργα για την ενίσχυση της ανθεκτικότητας και την προστασία περιβάλλοντος (π.χ. υπογειοποιήσεις εναέριων γραμμών μεταφοράς), όπως και αναβαθμίσεις σε δασικές περιοχές.
«Έξυπνοι» μετρητές ρεύματος
Όπως έχει κάνει γνωστό ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Κώστας Σκρέκας, στόχος είναι αυτά τα έργα να γίνουν σε μεγαλύτερη έκταση, με ένα μέρος του σχετικού κονδυλίου να καλύπτεται από πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης. Επίσης, από το Ταμείο Ανάκαμψης σχεδιάζεται να χρηματοδοτηθεί κατά ένα σημαντικό ποσοστό και η προμήθεια και εγκατάσταση 7,5 εκατ. «έξυπνων» μετρητών ηλεκτρικής ενέργειας σε πελάτες χαμηλής τάσης σε όλη την ελληνική επικράτεια, που θα αντικαταστήσουν τα υφιστάμενα συμβατικά «ρολόγια».
Οι «έξυπνοι» μετρητές αποτελούν μεταξύ άλλων απαραίτητη προϋπόθεση ώστε να διευρυνθούν και στη χώρα μας οι prosumer, δηλαδή οι ιδιώτες που χάρις σε οικιακά φωτοβολταϊκά συστήματα, μικρές ανεμογεννήτριες ή μικρά συστήματα συμπαραγωγής ηλεκτρισμού-θερμότητας. θα μπορούν επίσης να εισφέρουν ηλεκτρική ενέργεια στο σύστημα. Επίσης, τα «έξυπνα» ρολόγια θα ανοίξουν τον δρόμο για τα πολυζωνικά τιμολόγια ρεύματος, δίνοντας κίνητρο στα νοικοκυριά να «μετατοπίσουν» όσο το δυνατόν μεγαλύτερο μέρος της κατανάλωσής τους προς τις ώρες χαμηλής ζήτησης. Μία εξέλιξη που θα περιορίσει τις αιχμές ζήτησης, «εξοικονομώντας έτσι πόρους από τις αναβαθμίσεις των δικτύων.
του Κώστα Δεληγιάννη
