«Η επικοινωνιακή και χωρίς σχέδιο εξαγγελία της απολιγνιτοποίησης από τον κ. Μητσοτάκη οδηγεί σε αδιέξοδο, φτώχεια και κοινωνική κρίση τις λιγνιτικές περιοχές της Ελλάδας» τονίζει σε συνέντευξή του στο Energia.gr o βουλευτής και τομεάρχης Ενέργειας και Περιβάλλοντος του ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία, κ. Σωκράτης Φάμελλος. Ο κ. Φάμελλος χαρακτηρίζει επιφανειακή τη διαχείριση από το ΥΠΕΝ του Ειδικού Λογαριασμού για τις ΑΠΕ, ενώ κάνει λόγο για «μπάχαλο» που κατάφερε η
κυβέρνηση να δημιουργήσει στην αγορά ηλεκτρισμού και στην ανάπτυξη των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας.Σχολιάζοντας τις οικονομικές συνέπειες της πανδημίας και το φαινόμενο της ενεργειακής φτώχειας επισημάνει την ανάγκη να ληφθεί ειδική μέριμνα για ευάλωτες κοινωνικές ομάδες και πληττόμενες επιχειρήσεις. Υπογραμμίζει ακόμα πως το πρόγραμμα εξοικονόμησης ενέργειας στις κατοικίες θα πρέπει να στοχεύει κατά προτεραιότητα στην ενεργειακή φτώχεια και τις ευάλωτες κοινωνικές ομάδες.
1) Σε πρόσφατη τοποθέτησή του σε ψηφιακή διάσκεψη ο Υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας ανέφερε πως η Ελλάδα φιλοδοξεί να αποτελέσει πρωτοπόρο στην Ευρώπη στην απανθρακοποίηση. Ωστόσο, οι τοπικές κοινωνίες στις δύο λιγνιτικές περιφέρειες έχουν εκφράσει επανειλημμένως τις ανησυχίες τους ως προς τις συνέπειες αυτής της κίνησης. Εκτιμάται ότι θα υλοποιηθούν τα χρονοδιαγράμματα της κυβέρνησης; Πώς κρίνετε το μοντέλο ανάπτυξης που προωθεί η κυβέρνηση στις εν λόγω περιοχές;
Η πλήρης απανθρακοποίηση του ενεργειακού μίγματος της χώρας είναι ένας προφανής μονόδρομος και δεν αποτελεί καινοτομία κανενός κόμματος ή κινήματος. Όμως η αντικατάσταση των ορυκτών καυσίμων οφείλει να γίνει με ΑΠΕ και όχι με φυσικό αέριο, κάτι που επιδιώκει η κυβέρνηση Μητσοτάκη για να ικανοποιήσει τα συμφέροντα λίγων κολλητών της.
Η επικοινωνιακή και χωρίς σχέδιο εξαγγελία της απολιγνιτοποίησης από τον κ. Μητσοτάκη οδηγεί σε αδιέξοδο, φτώχεια και κοινωνική κρίση τις λιγνιτικές περιοχές της Ελλάδας. Από το Σεπτέμβρη του 2019, οι λιγνιτικές περιοχές κινούνται πρακτικά «στο κενό» χωρίς πραγματικό αναπτυξιακό σχέδιο, χωρίς χωροθέτηση νέων δραστηριοτήτων, παρά μόνο με υποσχέσεις χρηματοδοτήσεων που, όταν έρθουν, δεν θα μπορούν να καλύψουν το μεγάλο αναπτυξιακό κενό που θα έχει δημιουργηθεί.
Δεν είναι λοιπόν τυχαίο ότι οι τοπικές κοινωνίες, και μάλιστα και σε επίπεδο αρμόδιων περιφερειακών οργάνων, έχουν ταχθεί ενάντια σε ένα σχέδιο που δεν υπάρχει, και που ακόμη και σήμερα, φαίνεται να γράφεται με βάση εκδηλώσεις ενδιαφέροντος από πλευράς υποψήφιων επενδυτών, χωρίς να λαμβάνει υπόψη του την τοπική επιχειρηματικότητα και τις τοπικές αναπτυξιακές δυνατότητες σε οποιοδήποτε τομέα.
Ήδη τα χρονοδιαγράμματα της κυβέρνησης έχουν παραβιαστεί ενώ η ανεργία και τα περιβαλλοντικά ζητήματα οξύνονται. Ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ στο πρόγραμμά του, που έχει ήδη τεθεί σε δημόσια διαβούλευση, έχει συμπεριλάβει συγκεκριμένα ζητήματα και προτίθεται να υλοποιήσει σε μία διαφανή και δημοκρατική βάση μια πραγματικά δίκαιη μετάβαση, σε δημοκρατικές και βιώσιμες βάσεις, για όλη την τοπική κοινωνία. Εξάλλου η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ συγκρότησε το Ταμείο Δίκαιης Μετάβασης (πρώτο στην Ευρώπη) με συγκεκριμένους άξονες επενδύσεων και δράσεων, μετά από διαβούλευση με τις τοπικές κοινωνίες, και το παρέδωσε με πόρους, μετά τις εκλογές του 2019, που όμως ακόμα δεν έχουν αξιοποιηθεί.
2) Το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας διατυπώνει ως στόχο την ανάπτυξη των ΑΠΕ, κυρίως των αιολικών και φωτοβολταϊκών. Όμως την ίδια ώρα που υπάρχει μεγάλο επενδυτικό ενδιαφέρον παραμένει μεγάλο «αγκάθι» το έλλειμμα στον ειδικό λογαριασμό ΑΠΕ. Παράλληλα, οι παραγωγοί ΑΠΕ αντιδρούν στην εισφορά 6%, ενώ ερωτήματα εγείρονται σε σχέση με το μέλλον των ενεργειακών κοινοτήτων. Εν τέλει το αφήγημα της κυβέρνησης και οι στόχοι που έχει θέσει θεωρείτε πως θα επιτευχθούν;
Πολύ φοβάμαι ότι το «μπάχαλο» που κατάφερε η κυβέρνηση να δημιουργήσει στην αγορά ηλεκτρισμού και στην ανάπτυξη των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας δεν έχει προηγούμενο. Το πρόβλημα που δημιούργησε η πρόχειρη, επιφανειακή αλλά και άδικη πολιτική του ΥΠΕΝ επί ΝΔ φαίνεται να οδηγεί σε μεγαλύτερο πρόβλημα, από αυτό που μας παρέδωσαν το 2015, δηλαδή το τεράστιο έλλειμμα 800 εκατ. ευρώ του Ειδικού Λογαριασμού για τις ΑΠΕ (ΕΛΑΠΕ), Παρότι τους παραδώσαμε ένα πλεονασματικό ταμείο το 2019 δημιούργησαν και σοβαρό έλλειμα και πολλά χαράτσια αλλά και σοβαρά δομικά προβλήματα.
Είχαμε προειδοποιήσει ότι οι αυξήσεις κατά περίπου 20% στα τιμολόγια της ΔΕΗ, με την παράλληλη μείωση του Ειδικού Τέλους Μείωσης Εκπομπών Αέριων Ρύπων (ΕΤΜΕΑΡ), η τρομερά ευφάνταστη λύση Μητσοτάκη-Χατζηδάκη για να «σώσουν» τη ΔΕΗ, τον Σεπτέμβριο του 2019, ήταν κάτι παραπάνω από βέβαιο πως θα οδηγούσε σε έλλειμμα τον ΕΛΑΠΕ.
Ο τέως Υπουργός ΠΕΝ, Κ.Χατζηδάκης, προσπάθησε να παραπλανήσει και να χρεώσει στην πανδημία το έλλειμμα, αλλά δεν έπεισε κανένα. Τελικά μοίρασε χαράτσια σε όλους: τέλος στο πετρέλαιο κίνησης, αναδρομική εισφορά 6% στους παραγωγούς ΑΠΕ και μηχανισμό αυξομείωσης μεταξύ Χρέωσης Υπηρεσιών Κοινής Ωφελείας (ΥΚΩ) και Ειδικού Τέλους Μείωσης Εκπομπών Αερίων Ρύπων (ΕΤΜΕΑΡ). Γίναμε στο ίδιο έργο θεατές, βλέποντας σε επανάληψη το κούρεμα, το λεγόμενο New Deal του 2014.
Και σαν να μην έφταναν όλα αυτά η κυβέρνηση ΝΔ προφασιζόμενη την «απλοποίηση» των επενδύσεων σε ΑΠΕ, με τη βεβαίωση άδειας παραγωγού έχει οδηγήσει σε ένα χάος στην αγορά αλλά και σε διαρκώς εντεινόμενη αναστάτωση στις τοπικές κοινωνίες οι οποίες αντιδρούν στην ανάπτυξη ΑΠΕ, με αποτέλεσμα να διακυβεύεται τελικά η επίτευξη των Εθνικών Στόχων και η διείσδυση των ΑΠΕ στην Ελλάδα.
3) Οι οικονομικές συνέπειες της πανδημίας ένα χρόνο μετά είναι πλέον ορατές. Πολλές μικρομεσαίες επιχειρήσεις και καταναλωτές αδυνατούν το τελευταίο διάστημα να ανταπεξέλθουν στην αποπληρωμή των λογαριασμών ρεύματος. Το φαινόμενο της ενεργειακής φτώχειας έχει πάρει ανησυχητικές διαστάσεις στη χώρα μας. Η κυβέρνηση θεωρείται πως έχει λάβει ουσιαστικά μέτρα για τη στήριξη των ευάλωτων νοικοκυριών;
Ως κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ υλοποιήσαμε συγκεκριμένες πολιτικές με στόχο τη μείωση της ενεργειακής φτώχειας. Το 2019 το ποσοστό των νοικοκυριών με οικονομική αδυναμία να κρατήσουν ζεστή την οικία τους ανήλθε σε 17,9% έναντι του εκρηκτικού 32,9% το 2014.
Είναι απολύτως λογικό σήμερα η πανδημία και η νέα οικονομική κρίση να εντείνουν το πρόβλημα. Για το λόγο αυτό από το Μάρτιο του 2020 είχαμε ως ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ επισημάνει στον τότε Υπουργό ΠΕΝ, Κ.Χατζηδάκη την ανάγκη να ληφθεί ειδική μέριμνα για ευάλωτες κοινωνικές ομάδες και πληττόμενες επιχειρήσεις, καθώς και για την ευνοϊκή ρύθμιση οφειλών.
Από την περασμένη άνοιξη είχαμε γίνει αποδέκτες καταγγελιών πολλών διακοπών ρευματοδότησης σε νοικοκυριά ευάλωτων κοινωνικών ομάδων καθώς και επαγγελματιών με οφειλή μόνο ενός μηνός, όταν μάλιστα τα καταστήματά τους ήταν κλειστά, με απόφαση της κυβέρνησης, λόγω πανδημίας. Έχουμε καταθέσει δύο φορές τροπολογία ώστε να ληφθεί μέριμνα δωρεάν επανασύνδεσης και δωρεάν παροχής ηλεκτρικού ρεύματος αλλά και ευνοϊκής ρύθμισης οφειλών για τους πληττόμενους από την πανδημία, αλλά απορρίφθηκε από την κυβέρνηση.
Την ίδια περίοδο ο κύριος Χατζηδάκης μιλούσε για «μπαταχτσήδες» και «ενεργειακούς τουρίστες», ενώ η μοναδική ενέργεια στην οποία προχώρησε ήταν, η συνέχιση της πρωτοβουλίας της κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ, το Ταμείο Επανασυνδέσεων για νοικοκυριά χαμηλού εισοδήματος που είχαν αποσυνδεθεί από το δίκτυο έως και τις 30 Απριλίου 2020, (η οποία πρόσφατα επεκτάθηκε έως την 31η Δεκεμβρίου) που κάλυπτε όμως μόνο 1.250 ευάλωτα νοικοκυριά.
4) Το τελευταίο πρόγραμμα Εξοικονομώ προκάλεσε ποικίλες αντιδράσεις τόσο στον κόσμο των μηχανικών, όσο και στους πολίτες. Το κριτήριο της ταχύτητας στη συμπλήρωση της αίτησης αποτέλεσε και το κύριο χαρακτηριστικό της διαδικασίας σε όλες τις περιφέρειες. Θεωρείται πως χρειάζεται να γίνουν αλλαγές στο πρόγραμμα και σε ποια κατεύθυνση;
Το Εξοικονομώ Κατ’ Οίκον για εμάς πρέπει να στοχεύει στην επίτευξη των εθνικών στόχων εξοικονόμησης αλλά και στην ουσία του ίδιου του προγράμματος, την αντιμετώπιση της ενεργειακής φτώχιας. Με δική μας πρωτοβουλία ως κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ ξεφύγαμε από τη λογική των τραπεζών και τον υποχρεωτικό δανεισμό, την αδιαφάνεια των αιτήσεων και την καθυστέρηση εκταμίευσης και υλοποίησης των παρεμβάσεων με την εισαγωγή πλατφόρμας εισαγωγής των αιτήσεων.
Με το «Εξοικονομώ-Αυτονομώ» της ΝΔ έχουν συμβεί τρία πράγματα. Πρώτον, σπατάλη χρημάτων σε μη αναγκαίες ενεργειακές ή άλλες (πχ. ανακαινίσεις) παρεμβάσεις, δεύτερον, σπατάλη χρημάτων σε υπερκοστολόγηση των επεμβάσεων και τρίτον, σπάταλη χρημάτων σε υπερβολικές και άνευ εύλογου, ενεργειακού λόγου, ενισχύσεις. Αποτέλεσμα η μείωση των εγκεκριμένων έργων και των ωφελούμενων, οι μηχανικοί να μείνουν πάνω στα πληκτρολόγια στην μέση των αιτήσεων μέσα σε λίγα λεπτά της ώρας και τόση δουλειά να πάει χαμένη.
Έχουμε καταθέσει ως ΣΥΡΙΖΑ ΠΣ, με ερωτήσεις και με θεσμικές ανακοινώσεις, σοβαρές προτάσεις αναμόρφωσης του προγράμματος που θα διευρύνουν τους ωφελούμενους. Πρώτα από όλα το πρόγραμμα πρέπει να αποκτήσει συνεχή χρηματοδότηση από το ταμείο Ανάκαμψης έτσι ώστε η πλατφόρμα να παραμένει ανοικτή, οι προϋπολογισμοί των έργων να στοχεύουν μόνο στην ενεργειακή εξοικονόμηση και να γίνουν περισσότερο «λογικοί», να τεθούν εισοδηματικά κριτήρια όπως είχαμε στο Εξοικονομώ ΙΙ, για να στοχεύουμε κατά προτεραιότητα στην ενεργειακή φτώχεια και τις ευάλωτες κοινωνικές ομάδες.
5) Η πρόσφατη κακοκαιρία ανέδειξε ορισμένες παθογένειες όπως την απουσία κατάλληλης προετοιμασίας, ενώ τίθεται τόσο η ανάγκη εκσυγχρονισμού του δικτύου όσο και η ενίσχυση του τεχνικού προσωπικού του ΔΕΔΔΗΕ. Παρόλα αυτά η κυβέρνηση προχωρά στην αποκρατικοποίηση του 49% του διαχειριστή. Ποια είναι δική σας γνώμη;
Η κυβέρνηση παραμένει προσκολλημένη στο δόγμα ιδιωτικοποιήσεις παντού. Στην περίπτωση του ΔΕΔΔΗΕ προχωρά την ιδιωτικοποίηση ενός φυσικού μονοπωλίου με σίγουρο και σταθερό έσοδο και με «προίκα» το έργο των 7,5 εκατ. έξυπνων μετρητών ύψους 800 εκατ. ευρώ. Μαθαίνουμε δε ότι για το έργο αυτό διεκδικεί χρηματοδότηση από το Ταμείο Ανάκαμψης, παρότι το Εθνικό Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας δεν έχει τεθεί σε διαβούλευση ή συζήτηση στη Βουλή. Το μόνο σχέδιο είναι να δοθεί άλλη μία «προίκα» και έμμεση κρατική ενίσχυση μέσω της ιδιωτικοποίησης του ΔΕΔΔΗΕ.
Από την άλλη επιβαρύνει το ΔΕΔΔΗΕ με υπερκοστολογημένες προμήθειες υγειονομικού υλικού ενώ προσλαμβάνει γαλάζια παιδιά σε θέσεις διευθυντών χωρίς εργαζόμενους με ιδιαίτερα προκλητικές αμοιβές.
Για την τεχνική στελέχωση και ενίσχυση του ΔΕΔΔΗΕ δεν κάνει όμως τίποτα και αυτό το ζήσαμε στην κακοκαιρία Μήδεια. Επειδή δεν είχαν προχωρήσει οι δράσεις πρόληψης και προστασίας των δικτύων και επειδή δεν είχε τεχνικό προσωπικό και αποτελεσματική διοίκηση δεκάδες χιλιάδες πολίτες (για να μην πω εκατοντάδες χιλιάδες) συνέχιζαν να μην έχουν ρεύμα τρεις και τέσσερις μέρες μετά το κύμα κακοκαιρίας. Την ίδια μέρα όμως, Παρασκευή 19 Φεβρουαρίου και ενώ είχε αποδειχτεί η απόλυτη αποτυχία της, η κυβέρνηση Μητσοτάκη προχώρησε κανονικά στην ολοκλήρωση της πρώτης φάσης ιδιωτικοποίησης, με την ανακοίνωση έντεκα (11) επενδυτών-υποψήφιων για την εκχώρηση του 49% του ΔΕΔΔΗΕ.
6) Θα ήθελα το σχόλιο σας τόσο σε σχέση με την επιλογή της κυβέρνησης να «παγώσει» τις κατεδαφίσεις αυθαιρέτων σε αιγιαλούς, όσο και με τις αντιδράσεις που έχουν προκληθεί για το άρθρο 219 στο νόμο για τις δημόσιες συμβάσεις που επιτρέπει τις δραστηριότητες σε περιοχές Natura.
Το άρθρο 219 του νόμου των δημόσιων συμβάσεων αποτυπώνει ξεκάθαρα ποιο είναι το «αναπτυξιακό» μοντέλο και το «όραμα» της Νέας Δημοκρατίας για την ελληνική οικονομία. «Παραθυράκια» και χάρες για τους λίγους και εκλεκτούς ενάντια σε οποιαδήποτε προσπάθεια για την εγκαθίδρυση ενός πλαισίου ασφάλειας δικαίου για τους πολίτες και τους επενδυτές στην Ελλάδα. Οι φωτογραφικές διατάξεις και η κατάλυση της διαφάνειας και των κανόνων διέπουν κάθε νομοθέτημα της κυβέρνησης ΝΔ.
Δείτε τι έχει προηγηθεί: κατάργηση των δασικών χαρτών με τον περιβαλλοντικό νόμο-έγκλημα, όπως χαρακτηρίστηκε από σύσσωμες τις περιβαλλοντικές οργανώσεις ο 4685/2020, πάγωμα του Κτηματολογίου, κατάργηση των Φορέων Προστατευόμενων Περιοχών και τώρα το άρθρο 219 που δημιουργεί ένα κατ΄ εξαίρεση πολεοδομικό εργαλείο, ένα ακόμα παράθυρο, για να προχωρήσουν «επενδύσεις» σε αντίθεση με το ευρωπαϊκό πλαίσιο περιβάλλοντος και βιοποικιλότητας.
Αντί η κυβέρνηση να προχωρήσει σε όλες τις απαραίτητες ενέργειες, που είχαν δρομολογηθεί επί ΣΥΡΙΖΑ, προκειμένου η χώρα να καλύψει την πρόσφατη καταδίκη της για την καθυστέρηση της προστασίας και διαχείρισης των περιοχών Natura 2000 και την επιβολή υπέρογκων προστίμων, το μόνο που κάνει είναι να νομοθετεί «παραθυράκια» ώστε οι «επενδυτές» να θέσουν τους δικούς τους κανόνες στις προστατευόμενες περιοχές, με βάση αποκλειστικά τα συμφέροντά τους και όχι την προστασία των προστατευόμενων περιοχών. Πρόκειται για άρθρο που ζήτησαν να αποσυρθεί σύσσωμες οι περιβαλλοντικές Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις, καθώς και η Επιτροπή Φύση 2000, το κεντρικό γνωμοδοτικό όργανο του κράτους για τη διατήρηση της βιοποικιλότητας και χιλιάδες πολίτες που υπέγραψαν σχετικό ψήφισμα απόσυρσής του.
Από την άλλη το πάγωμα μέχρι τον Οκτώβριο των κατεδαφίσεων αυθαίρετων από την κυβέρνηση Μητσοτάκη σε αιγιαλούς με πρόσχημα τον κορονοϊό για περιπτώσεις που έχουν τελεσιδικήσει εδώ και χρόνια, θα ήταν αστείο αν δεν ήταν επιεικώς απαράδεκτο, ενώ μάλιστα ο Κ.Χατζηδάκης τον Ιούνιο του 2020 δήλωνε ότι το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας δεν ανέχεται την αυθαιρεσία.