Γιώργος Φιντικάκης
Επιχειρήματα στην «φαρέτρα» της ΔΕΗ ως προς το αίτημα αποζημίωσης που έχει υποβάλει στην Κομισιόν για όσο καιρό θα κρατά σε λειτουργία τις ζημιογόνες λιγνιτικές της μονάδες, δίνουν τα όσα συνέβησαν την εβδομάδα που πέρασε. Κατα κοινή ομολογία, αν ο ΑΔΜΗΕ δεν έριχνε καθημερινά στην μάχη τις λιγνιτικές μονάδες της επιχείρησης, τότε η χώρα θα αντιμετώπιζε ένα γενικό μπλακ άουτ εν μέσω κακοκαιρίας με όλες τις συνέπειες που θα μπορούσε αυτό να έχει σε οικονομικό και πολιτικό επίπεδο.
Το γεγονός ενισχύει την επιχειρηματολογία της δημόσιας επιχείρησης απέναντι στις Βρυξέλλες, πολλώ δε μάλλον, όταν όπως λένε στελέχη του ΑΔΜΗΕ, η χώρα χρειάζεται τις λιγνιτικές μονάδες, έως ότου αντικατασταθεί το δυναμικό τους από τους νέους σταθμούς που πρόκειται σταδιακά να μπούν σε λειτουργία. Οι μονάδες αυτές είναι η λιγνιτική «Πτολεμαϊδα 5» της ΔΕΗ, η μονάδα αερίου που κατασκευάζει η Mytilineos στη Βοιωτία και η μονάδα που σχεδιάζει η ΤΕΡΝΑ στην Κομοτηνή, χωρίς ωστόσο αυτή να έχει ξεκινήσει ακόμα.
Σημειωτέον ότι με βάση τη μελέτη επάρκειας 2020-2030 που έχει εκπονήσει ο ΑΔΜΗΕ στο πλαίσιο του ΕΣΕΚ, ως κρίσιμα έτη αξιολογούνται αυτά από το 2021 έως και το 2024, δεδομένου ότι προβλέπεται η απόσυρση των υφιστάμενων λιγνιτικών μονάδων και συνεπώς η ασφάλεια του συστήματος συναρτάται από το κατά πόσον θα μπούν έγκαιρα σε λειτουργία οι τρεις παραπάνω καινούργιες θερμικές μονάδες, συνολικής δυναμικότητας 2.150 Μεγαβάτ.
Σύμφωνα με πληροφορίες, εφόσον δεν αλλάξουν τα χρονοδιαγράμματα ολοκλήρωσης των νέων μονάδων, δεν συντρέχει λόγος να πάει πίσω το πρόγραμμα απολιγνιτοποίησης. Σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, η ΔΕΗ έχει κάνει την άσκηση ότι το δυναμικό που θα αποσυρθεί από το σύστημα καλύπτεται από την «Πτολεμαίδα 5» και τη μονάδα της Mytilineos, χωρίς να χρειάζεται αυτή της ΤΕΡΝΑ. Εφόσον πάλι υπάρξει καθυστερήση, τότε τα ίδια στελέχη δεν αποκλείουν να ζητηθεί παράταση για την απόσυρση μονάδων από την Κομισιόν κατά ένα ακόμη έτος.
Τι έδειξε ο δείκτης LOLE
Το ζήτημα ωστόσο είναι άλλο. Η κρίση λόγω κακοκαιρίας επιβεβαιώνει τα όσα έχει υποστηρίξει με επιστολές της η ΔΕΗ προς τις Βρυξέλλες. Σύμφωνα με τις πληροφορίες, η άσκηση στην οποία βασίζεται η επιχειρηματολογία της ΔΕΗ για αποζημίωση, στηρίζεται στον δείκτη LOLE (Loss of Load xpectation), ο οποίος καταγράφει πόσες ώρες το χρόνο ένα σύστημα έχει έλλειμμα σε εγχώρια παραγόμενη ισχύ.
Σύμφωνα με αυτή την άσκηση, εφόσον αποσυρθούν οι λιγνιτικές μονάδες, τότε οι τιμές του δείκτη LOLE, δηλαδή το έλλειμμα, αυξάνεται κατακόρυφα. Σε αυτή την λογική στηρίχτηκε και το αίτημα της ΔΕΗ προς τη Κομισιόν, δηλαδή ότι κρατάει σε λειτουργία ως «strategic reserve» μια σειρά ζημιογόνων λιγνιτικών μονάδων αντί να τις κλείσει.
Στην ουσία, η όλη λογική του startegic reserve για μια επιχείρηση, όπως η ΔΕΗ, είναι ότι κρατάει εν λειτουργία κάποιες μονάδες, τις οποίες ωστόσο θα χρειασθεί το σύστημα ηλεκτρισμού για λίγες μόνο ώρες το χρόνο.
Στην λογική αυτή, κύκλοι της επιχείρησης συνεχίζουν να θεωρούν ότι οι Βρυξέλλες θα συναινέσουν τελικά θετικά στο ελληνικό αίτημα, πολλώ δε μάλλον όταν μέχρι σήμερα έχουν εγκρίνει καμιά 30αριά παρόμοιες υποθέσεις, με τελευταία την Τσεχία.
Οσο για την καθυστέρηση που έχει σημειωθεί από την Κομισιόν, η απάντηση βρίσκεται στο γεγονός ότι το ελληνικό αίτημα υποβλήθηκε τον περασμένο Αύγουστο και η εμπειρία έχει δείξει ότι για να κλείσει οριστικά μια τέτοια υπόθεση, απαιτούνται 8-10 μήνες.
Η αποζημίωση
Στο μέτωπο της αποζημίωσης, η ΔΕΗ ζητά για κάθε μια από τις χρονιές 2021-2023, περίπου 180,150 και 200 εκατ ευρώ αντίστοιχα. Πρόσφατα ο υπ. ΠΕΝ Κ.Σκρέκας αποσυνέδεσε την υπόθεση του anti- trust case από το ελληνικό αίτημα αποζημίωσης της επιχείρησης.
Η αλήθεια είναι ότι εδώ και μερικούς μήνες οπότε και οι κοινοτικοί ενημερώθηκαν για την σύνδεση των δύο θεμάτων, ουδεμία θετική για τις ελληνικές θέσεις, υπήρξε. Η κοινοτική γραφειοκρατία άρχισε να «βομβαρδίζει» το ΥΠΕΝ με ερωτηματολόγια, εκείνο απαντούσε για να ακολουθήσουν νέα mails από τις Βρυξέλλες, δείγμα μάλλον της απροθυμίας τους να συνδεθούν τα δύο θέματα. Ούτε η συμφωνία για το anti-trust case έλεγε να εφαρμοστεί, παρ' ότι συμφωνημένη, ούτε το αίτημα αποζημίωσης της ΔΕΗ προχωρούσε. Η ηγεσία Σκρέκα κατέληξε προφανώς στην θέση ότι πρώτα πρέπει να κλείσει το ένα θέμα και μετά να ανοίξει το άλλο.
