Σε περιδίνηση βρίσκονται ακόμα και καθετοποιημένοι «παίκτες», δηλαδή όμιλοι που έχουν παρουσία τόσο στην παραγωγή όσο και στη λιανική πώληση ηλεκτρικής ενέργειας, λόγω της πολύμηνης κρίσης που δεν έχει και ορατό τέλος.
Γι’ αυτό το λόγο στελέχη του κλάδου προβλέπουν πως η εξαγορά της Watt + Volt από την Mytilineos την προηγούμενη εβδομάδα είναι μόνο η αρχή για τις μεγάλες ανακατατάξεις που έρχονται στη λιανική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας και φυσικού αερίου. Όπως εξηγούν «εκτός από τις νέες απορροφήσεις μικρότερων εταιρειών μπορεί να δούμε ακόμα και αποχωρήσεις ισχυρών ομίλων από τη λιανική αφού θα επιλέξουν να διατηρήσουν μόνο τις μονάδες παραγωγής ενέργειας».
Μετά την αναμενόμενη απορρόφηση της Watt + Volt από την Protergia του ομίλου Mytilineos, μένουν οκτώ εναλλακτικοί πάροχοι που ανταγωνίζονται την ΔΕΗ (σταθερά άνω του 60%) και έχουν μερίδιο που ξεπερνά το 1%. Με βάση στοιχεία του Ιουνίου, το νέο σχήμα της Protergia διαθέτει μερίδιο κοντά στο 10%, η ΗΡΩΝ του ομίλου ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ μερίδιο 7,26%, ενώ στην τρίτη θέση είχε πλέον περάσει η NRG του ομίλου Motor Oil με 4,53%, λίγο πιο πάνω από την Elpedison με το 4,51%.
Ακολουθεί η Volterra του ομίλου ΑΒΑΞ με 2,16%, η Φυσικό Αέριο Αττικής με 2%, η ΖeniΘ με 1,51% και το σχήμα Volton – KEN που ελέγχεται από τους εφοπλιστές Δημ. Μπάκο και Γ. Καϋμενάκη με συνολικό μερίδιο κοντά στο 2%.
Η διοίκηση των Ελληνικών Πετρελαίων (ΕΛΠΕ) εξηγούσε στην πρόσφατη τηλεδιάσκεψη με τους αναλυτές για τα αποτελέσματα εξαμήνου πως η Elpedison χρειάζεται περισσότερα κεφάλαια κίνησης για να λειτουργήσει σε ένα περιβάλλον απίστευτα υψηλών τιμών. Η Mytilineos προαναγγέλλει και άλλες κινήσεις στη λιανική, ενώ στρατηγικά επενδύει στην ίδια αγορά και ο όμιλος Motor Oil μέσω της εξαιρετικά κινητικής NRG.
Αναμένονται και οι επόμενες κινήσεις του ομίλου ΑΒΑΞ για την Volterra καθώς ήδη έχει πωλήσει (στη ΔΕΗ Ανανεώσιμες) τα αιολικά πάρκα που κατείχε η τελευταία. Θεωρείται σίγουρο πως αναζητείται πλήρης απεμπλοκή της ΑΒΑΞ από τη συγκεκριμένη αγορά. Ερωτηματικό παραμένει και η στάση των νέων βασικών μετόχων της Intrakat, των κ.κ. Μπάκου και Καϋμενάκη, σε σχέση με την Volton. Οι δύο επιχειρηματίες έχουν παρουσία στην ενέργεια και μέσω μονάδων Ανανεώσιμων Πηγών (ΑΠΕ). Κάποιοι θεωρούν πως η Volton μπορεί να βρεθεί στην πλευρά των αγοραστών τους επόμενους μήνες.
Όσοι, πάντως, επιχειρούν να συγκρίνουν την αγορά λιανικής πώλησης ηλεκτρικής ενέργειας με τις τηλεπικοινωνίες, βάζουν στο ίδιο καλάθι μήλα με πεπόνια, λένε οι ειδικοί. Στη λιανική της ηλεκτρικής ενέργειας οι πάροχοι ανταγωνίζονται για να προσφέρουν καλύτερες τιμές σε ένα πολύ μικρό τμήμα του λογαριασμού που παίρνουν κάθε μήνα οι πελάτες! Οι λογαριασμοί περιέχουν τις περίφημες ρυθμιζόμενες χρεώσεις (τέλη δικτύου, Υπηρεσίες Κοινής Ωφέλειας, δημοτικοί φόροι, κ.α.).
Το 2020 μόλις το 31% των οικιακών λογαριασμών ρεύματος στην Ευρώπη αντιστοιχούσε στις λεγόμενες ανταγωνιστικές χρεώσεις, δηλαδή το τμήμα στο οποίο μπορεί να υπάρξει ανταγωνισμός για τις τιμές ενέργειας. Το υπόλοιπο 69% ήταν οι ρυθμιζόμενες χρεώσεις στις οποίες δεν έχουν κανένα λόγο οι προμηθευτές λιανικής. Τα ποσοστά ποικίλουν από χώρα σε χώρα. Στη Δανία οι ανταγωνιστικές χρεώσεις ήταν το 2020 μόλις το 15% του λογαριασμού και στην Ουγγαρία το 75%. Η κρίση έχει ανατρέψει, βέβαια, τα πάντα αφού πολλές κυβερνήσεις επιδοτούν πλέον με δισ. ευρώ τους οικιακούς λογαριασμούς.
Ποιος είναι ο ιδανικός αριθμός εναλλακτικών παρόχων για την ύπαρξη επαρκούς ανταγωνισμού; Τα στοιχεία και οι μελέτες από την ευρωπαϊκή αγορά δείχνουν πως δεν υπάρχει ιδανικός αριθμός. Μάλιστα πολλές φορές το πλήθος των εναλλακτικών παρόχων ξεγελάει αφού τα πρώην μονοπώλια εξακολουθούν να ελέγχουν μεγάλα μερίδια στις περισσότερες αγορές, ενώ σε κάποιες άλλες η μερίδα του λέοντος ανήκει σε 3 – 5 «παίκτες».
Στην Πορτογαλία, για παράδειγμα, λειτουργούσαν προ κρίσης 26 προμηθευτές ηλεκτρικής ενέργειας, ενώ στην γειτονική Ισπανία, μια αγορά εξαπλάσιου μεγέθους, λειτουργούσαν 292.
Στη Γαλλία, ο ιστορικά ισχυρός όμιλος της EDF βρίσκεται αντιμέτωπος με περίπου 80 εναλλακτικούς προμηθευτές, στην Νορβηγία υπάρχουν 279 εταιρείες με άδεια λιανικής, περισσότερες από 100 εκ των οποίων έχουν ενεργή παρουσία. Αλλά και εκεί, που η αγορά είναι διασπασμένη σε «περιοχές διανομής», ο μεγαλύτερος «παίκτης» σε κάθε περιοχή κατείχε τον περασμένο Μάρτιο μερίδιο άνω του 60%.
«Ο ανταγωνισμός στην αγορά λιανικής, όταν ισορροπήσει, δεν θα είναι μόνο για τις τιμές, αλλά και για καινοτομίες στα συμβόλαια με νοικοκυριά ή επιχειρήσεις, με την παροχή πρόσθετων υπηρεσιών όπως οι φορτιστές ηλεκτρικών αυτοκινήτων, οι υπηρεσίες ενεργειακής απόδοσης σε κτίρια (από αλλαγές συσκευών μέχρι επισκευές κτηρίων), κ.α.» επισημαίνουν στην αγορά. Το ερώτημα είναι ποιος από τους εν ενεργεία «παίκτες» έχει τις αντοχές και την στρατηγική ώστε να βγει όρθιος από τη μεγάλη τρικυμία αυτών των μηνών.
Όσο για τις αποτιμήσεις, η συμφωνία Mytilineos – Watt + Volt δείχνει πως ο πρώτος πλήρωσε περίπου 180 ευρώ ανά πελάτη. Η εξίσωση γίνεται πιο πολύπλοκη αν συνυπολογιστεί π.χ. το δίκτυο καταστημάτων που έχει μια εταιρεία, το δίκτυο φορτιστών ηλεκτρικών οχημάτων, οι άδειες για μονάδες ΑΠΕ, κ.λπ.
