ΑΔΜΗΕ: Κίνδυνος να «παγώσουν» οι ηλεκτρικές διασυνδέσεις στο Αιγαίο λόγω έλλειψης κεφαλαίων

energypress.gr - Γιώργος Φιντικάκης

Εκτός χρονοδιαγραμμάτων και σε φάση «παγώματος» βρίσκονται οι μεγάλες νησιωτικές διασυνδέσεις της χώρας, των Δωδεκανήσων και του ΒΑ Αιγαίου, καθώς η απουσία νέου χρήματος στον ΑΔΜΗΕ παράγει ήδη τις πρώτες συνέπειες στο επενδυτικό του πρόγραμμα.

 

Σε μια συγκυρία που ο ίδιος ο Πρωθυπουργός έχει μιλήσει για την ανάγκη κεφαλαιακής ενίσχυσης του ΑΔΜΗΕ και είσοδο ξένων επενδυτών, και ενώ οι αμερικανικές πιέσεις για περιορισμό της κινεζικής παρουσίας ανεβάζουν το πολιτικό θερμόμετρο, η έλλειψη ρευστότητας αρχίζει ήδη να αποτυπώνεται στο επενδυτικό του πρόγραμμα των 6 δισ.ευρώ.

 

Ενάμισι χρόνο μετά το καλοκαίρι του 2024 που ξεκίνησε ο μεγάλος διαγωνισμός για τα υποβρύχια καλωδιακά έργα εναλασσόμενου ρεύματος 150 kV των διασυνδέσεων Δωδεκανήσων και ΒΑ Αιγαίου, ύψους 1,7 δισ, και κυρίως επτά μήνες από τότε που υπέβαλαν προσφορές η ιταλική Prysmian Powerlink και η ελληνική Fulgor (Ελληνικά Καλώδια), η υπογραφή συμβάσεων ακόμη εκκρεμεί.

 

Η φάση πρόσκλησης υποβολής προσφορών ξεκίνησε φέτος στις 26 Φεβρουαρίου, ο διαγωνισμός έληξε στις 15 Απριλίου 2025 και παρ’ ότι η αξιολόγηση των φακέλων έχει ολοκληρωθεί, ανάδοχοι για τα δύο μεγάλα projects ακόμη δεν υπάρχουν. Ο ΑΔΜΗΕ δεν έχει ακόμη προβεί σε σύναψη των σχετικών συμβάσεων.

 

Τι εμποδίζει τις αναθέσεις

 

Στο ερώτημα τι εμποδίζει την ανάθεση των έργων, η απάντηση φαίνεται να συνδέεται με την έλλειψη ρευστότητας. Τα καλώδια εναλασσόμενου ρεύματος AC που θα συνδέσουν τα νησιά του Αιγαίου με το ηπειρωτικό σύστημα είναι παγωμένα από τον Απρίλιο λόγω απουσίας κεφαλαίων.

 

Στην πράξη, το οκτάμηνο πάγωμα σημαίνει μετάθεση προς τα πίσω και για την προβλεπόμενη διάρκεια της συμφωνίας παράδοσης των καλωδίων που με βάση το διαγωνισμό είναι τα 6 χρόνια από την υπογραφή της σύμβασης.

 

Τα καλώδια βρίσκονται εκτός χρονοδιαγραμμάτων και το πρόβλημα συμπαρασύρει προφανώς τον ευρύτερο σχεδιασμό τους, όπως δείχνει η απουσία διαγωνισμών και για τους σχετικούς υποσταθμούς.

 

Σε αντίθεση με ό,τι συνέβαινε σε αντίστοιχες περιπτώσεις στο παρελθόν (π.χ. με τη διασύνδεση Κρήτης- Αττικής), ο ΑΔΜΗΕ δεν έχει προκηρύξει διαγωνισμό για τους υποσταθμούς υψηλής τάσης, που ως διαδικασία είναι λιγότερο χρονοβόρα απ’ ότι αυτή για τα καλώδια.

 

Εντός χρονοδιαγράμματος μόνο τα αδειοδοτικά

 

Εντός χρονοδιαγραμμάτων φαίνεται να κινούνται μόνο τα αδειοδοτικά. Η διαδικασία για την έκδοση περιβαλλοντικών όρων (ΑΕΠΟ), για τα μεν Δωδεκάνησα προβλέπεται εντός του 2025 (ΥΠΕΝ/ΔΙΠΑ), για το δε ΒΑ Αιγαίο, εντός του α' τριμήνου 2026 (Αποκεντρωμένη Μακεδονίας Θράκης / Αποκεντρωμένη Αιγαίου).

 

Σε μια συγκυρία δηλαδή όπου οι συνθήκες στη διεθνή αγορά καλωδίων γίνονται όλο και πιο απαιτητικές, η ζήτηση έχει αυξηθεί κατακόρυφα και η διαθεσιμότητα χρονοθυρίδων παραγωγής στα εργοστάσια των αναδόχων είναι εξαιρετικά στενή, η έλλειψη κεφαλαίων πηγαίνει προς τα πίσω τις κύριες εγχώριες νησιωτικές διασυνδέσεις της χώρας για την επόμενη εξαετία.

Η τοποθέτηση Μητσοτάκη την περασμένη εβδομάδα από το επιχειρηματικό φόρουμ στη Σιγκαπούρη για την ανάγκη κεφαλαιακής ενίσχυσης του ΑΔΜΗΕ και για τη συμμετοχή ξένων επενδυτών, δεν ήταν προφανώς άσχετη με τα παραπάνω, ενώ συνδέεται φυσικά και με τις αμερικανικές πιέσεις για περιορισμό της κινεζικής επιρροής στις υποδομές της χώρας.

Το ίδιο ισχύει προφανώς και με το όνομα που φαίνεται να έχει πέσει στο τραπέζι, της αμερικανικής Blackrock, που οι πληροφορίες φέρουν να έχει εκδηλώσει ενδιαφέρον για συμμετοχή στο μετοχικό κεφάλαιο του ΑΔΜΗΕ και η οποία ταιριάζει απόλυτα στην παρούσα γεωπολιτική ισορροπία.

Η Κινεζική πλευρά δεν δείχνει διάθεση σύγκρουσης

Τα παραπάνω συμβαίνουν λίγες μόλις εβδομάδες πριν τη παρουσία Μητσοτάκη και της πολιτικής ηγεσίας του ΥΠΕΝ στο Ηράκλειο για τα εγκαίνια στις 10 Δεκεμβρίου της ηλεκτρικής διασύνδεσης Κρήτης- Αττικής, που ναι μεν σηματοδοτούν την πλήρη ένταξη του νησιού στο διασυνδεδεμένο σύστημα, ωστόσο το ενδιαφέρον στρέφεται σε τυχόν αποσαφήνιση των κυβερνητικών προθέσεων για την κεφαλαιακή ενίσχυση του Διαχειριστή.

 

Στο μείζον ερώτημα με ποιο τρόπο θα ικανοποιηθεί η αμερικανική στόχευση αποδυνάμωσης του Πεκίνου, που έχει στον ΑΔΜΗΕ μέσω της State Grid το 24% αλλά και ενισχυμένα δικαιώματα διοίκησης, οι πληροφορίες λένε ότι η κινεζική πλευρά δεν  φαίνεται να έχει διάθεση σύγκρουσης με την ελληνική. Στην πράξη αυτό σημαίνει, όπως μεταφέρουν οι ίδιες πηγές, ότι αν σε μια αύξηση κεφαλαίου η κυβέρνηση της ζητούσε να μην αυξήσει το ποσοστό της πάνω από σημερινό 24%, εκείνη θα το αποδέχονταν.

 

Σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, η State Grid είναι ανοικτή σε μια συμβιβαστική φόρμουλα, διευκολύνοντας τους κυβερνητικούς σχεδιασμούς για είσοδο νέου επενδυτή, πχ σαν τη BlackRock.

 

Ο δρόμος επομένως φαίνεται να είναι ανοικτός εφόσον το επιθυμεί η κυβέρνηση, η οποία ωστόσο δείχνει ακόμη να το «ζυγίζει» και ενώ στην αγορά κυκλοφορούν και άλλα σενάρια, πέραν της ΑΜΚ, όπως η έκδοση ομολογιακού δανείου, που όμως θα αύξανε το δανεισμό του ΑΔΜΗΕ ή ακόμη και ένα delisting της εταιρείας holding και εισαγωγή της ΑΔΜΗΕ ΑΕ στο Χρηματιστήριο.

 

Η αγορά «μετρά» την καθυστέρηση και την αποτυπώνει στη μετοχή της εισηγμένης που από τα υψηλά του Αυγούστου (3,5 ευρώ) γράφει μέχρι χθες απώλειες άνω του 20%, με το τελευταίο μάλιστα δεκαήμερο να κινούνται στο 9% και τις πιέσεις να συνεχίζονται, καθώς όσο παρατείνεται η συζήτηση, εντείνεται και η αβεβαιότητα.

 

Το μόνο βέβαιο είναι ότι η καθυστέρηση έχει συνέπειες, όπως αναγνωρίζουν άνθρωποι του χώρου που παρακολουθούν καιρό τώρα τη συζήτηση (https://energypress.gr/news/pro-ton-pylon-i-amk-ston-admie-eipe-o-biktor-alla-lene-ki-alloi-epiheirimaties), τονίζοντας ότι έχει σημασία οι σχεδιασμοί να καταλήξουν σε κάποια απόφαση, ανεξαρτήτως του ποια μέθοδος θα επιλεγεί, ώστε να περιοριστούν οι επιπτώσεις που δεν αφορούν μόνο το επενδυτικό πρόγραμμα του ΑΔΜΗΕ.

 

Το πολιτικό άλλωστε μήνυμα που θα σταλεί στις 10 Δεκεμβρίου κατά τα εγκαίνια της διασύνδεσης Κρήτης -Αττικής είναι ότι όσο πιο γρήγορα γίνονται τα μεγάλα αυτά έργα, τόσο ταχύτερα ελαφραίνει και ο λογαριασμός των καταναλωτών που πληρώνουν μέσω των Υπηρεσιών Κοινής Ωφέλειας (ΥΚΩ) υπέρογκα ποσά, επιδοτώντας τις τιμές ρεύματος στα νησιά που παράγουν σήμερα οι εκεί ανθρακικές μονάδες.