του Κώστα Δεληγιάννη - insider.gr
Ποσό 1,43 δισ. ευρώ προβλέπει ο ΔΕΔΔΗΕ για την εγκατάσταση των «έξυπνων» μετρητών ρεύματος κατά την πενταετία 2026-2030, στο τέλος της οποίας αναμένεται να έχει αντικατασταθεί το σύνολο των αναλογικών «ρολογιών» πανελλαδικά. Έτσι, για να ολοκληρωθεί το roll-out, η σχετική δαπάνη αναμένεται να διαμορφωθεί στα 195 εκατ. περίπου το 2026, την επόμενη τριετία να κινηθεί στα επίπεδα των 260-270 εκατ. ευρώ, για να ενισχυθεί περαιτέρω στα 357 εκατ. το 2030.
Ο παραπάνω «επενδυτικός οδικός χάρτης» περιλαμβάνεται στο νέο Προκαταρκτικό Σχέδιο Ανάπτυξης Δικτύου 2026-2030, το οποίο έχει τεθεί σε διαβούλευση από τον Διαχειριστή. Στο ίδιο Σχέδιο υπάρχει και μία «ακτινογραφία» των καταναλωτών με παροχές που ήδη τηλεμετρούνται και οι οποίες αθροίζουν πάνω από 1 εκατομμύριο. Από αυτές, περίπου 25.200 είναι παροχές μέσης τάσης και 983.500 χαμηλής τάσης.
Υπενθυμίζεται ότι ο ρυθμός εγκατάστασης ψηφιακών «ρολογιών» έχει ήδη επιταχυνθεί, ενώ θα ενισχυθεί περαιτέρω τους επόμενους μήνες, καθώς τον Μάιο του 2025 «κλείδωσαν» τα επίσημα αποτελέσματα του πρώτου «γύρου» του κυρίως διαγωνισμού, για την προμήθεια 2,76 εκατ. συσκευών από τις εταιρείες Iskraemeco, Itron και Protasis, Itron και Protasis. Συνολικά μέσω του διαγωνισμού, θα δρομολογηθεί η εγκατάσταση 7,64 εκατ. συσκευών, ώστε να αποσυρθούν όλοι οι αναλογικοί μετρητές και από τη χαμηλή τάση.
Συνολικές επενδύσεις 4,79 δισ.
Αξίζει να σημειωθεί ότι η διαβούλευση του νέου Προκαταρκτικού business plan βρίσκεται σε εξέλιξη, τη στιγμή που λίγες μόλις ημέρες νωρίτερα δημοσιεύθηκε σε ΦΕΚ η έγκριση του προηγούμενου Σχεδίου Ανάπτυξης από τη Ρυθμιστική Αρχή (ΡΑΑΕΥ), η οποία τον περασμένο Μάρτιο είχε δώσει το «πράσινο φως» σε 174 έργα συνολικού προϋπολογισμού 3 δισ. ευρώ περίπου.
Συγκριτικά, το νέο Σχέδιο περιλαμβάνει περισσότερα έργα (204) και έχει αυξημένο budget, στα 4,79 δισ. ευρώ. Από τα έργα αυτά, τα 43 είναι καινούρια.
Οι δαπάνες πηγάζουν από την ανάγκη τα δίκτυα διανομής να «υποδεχτούν» πολυάριθμα έργα κατανεμημένης παραγωγής ΑΠΕ, με την ολοένα αυξανόμενη ενεργό συμμετοχή των πολιτών στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας να συμβάλει στη μείωση του κόστους ηλεκτρικής ενέργειας και αύξηση της ασφάλειας εφοδιασμού.
Από την άλλη, σημαντικές αλλαγές όσον αφορά στη δομή, ανάπτυξη και λειτουργία των συστημάτων διανομής ηλεκτρικής ενέργειας συνιστούν η αποθήκευση ηλεκτρικής ενέργειας, οι σταθμοί φόρτισης ηλεκτρικών οχημάτων, οι αντλίες θερμότητας για θέρμανση - ψύξη καθώς και οι δυνατότητες για απόκριση ζήτησης. Αλλαγές στις οποίες πρέπει να προσαρμοστούν τα δίκτυα.
Οι κατηγορίες
Οι επενδύσεις των 4,79 δισ. για την περίοδο 2026-2030 επιμερίζονται σε 7 κατηγορίες. Ειδικότερα προβλέπονται οι παρακάτω κατηγορίες, με τους αντίστοιχους αριθμούς έργων και προϋπολογισμούς:
- Ενίσχυση Δικτύου, όπου περιλαμβάνονται 96 πρότζεκτ συνολικού προϋπολογισμού 991 εκατ. για την 5ετία.
- Αντικατάσταση και Ανακαίνιση Δικτύου, με 40 έργα συνολικού budget 650 εκατ.
- Σύνδεση Χρηστών, με ένα έργο και προϋπολογισμό 800 εκατ.
- Παραλλαγές Δικτύου, με επίσης ένα έργο και budget 150 εκατ.
- Αισθητική Αναβάθμιση, με επίσης ένα έργο με budget 18,92 εκατ.
- Λοιπά Έργα Δικτύου, όπου περιλαμβάνονται 25 πρότζεκτ συνολικού προϋπολογισμού 1,7 δισ.
- Επενδύσεις Υποστήριξης Ρυθμιζόμενων Δραστηριοτήτων, με 40 έργα, προϋπολογισμού 480 εκατ.
Το CAPEX για την επέκταση των «έξυπνων» μετρητών να αποτελεί το μεγαλύτερο από όλα τα πρότζεκτ του Σχεδίου. Όπως είναι φυσικό, αντίστοιχα η κατηγορία στην οποία ανήκει το συγκεκριμένο πρότζεκτ (Λοιπά Έργα Δικτύου) είναι και η πιο κοστοβόρα, με προϋπολογισμό 1,7 δισ. ευρώ. Άλλο πρότζεκτ στην ίδια κατηγορία με σημαντικό προϋπολογισμό (223 εκατ.) αφορά την ανάπτυξη υποδομών και συστημάτων εποπτείας και ελέγχου δικτύων.
Ενίσχυση – ανακαίνιση δικτύου
Άλλη σημαντική κατηγορία είναι τα πρότζεκτ για την ενίσχυση δικτύου, για την οποία προβλέπονται 96 έργα συνολικού προϋπολογισμού 991 εκατ. ευρώ. Από αυτά, τα 306 εκατ. προορίζονται για νέους υποσταθμούς και κέντρα διανομής, 57 εκατ. για καινούριες καλωδιακές γραμμές, 290 εκατ. για υποβρύχια καλώδια, 4 εκατ. για εναέριες γραμμές και 259 εκατ. για έργα επαναληπτικού χαρακτήρα.
Τα έργα επαναληπτικού χαρακτήρα προγραμματίζονται και υλοποιούνται με πρωτοβουλία του ΔΕΔΔΗΕ, χωρίς συσχέτιση με συγκεκριμένα αιτήματα σύνδεσης νέων χρηστών, και αποσκοπούν σε αύξηση της ικανότητας εξυπηρέτησης φορτίου του Δικτύου, δηλαδή οδηγούνται κατά βάση από τη χωρική και χρονική εξέλιξη της ζήτησης για υπηρεσίες διανομής ηλεκτρικής ενέργειας.
Επενδύσεις 650 εκατ. προβλέπονται για 40 έργα αντικατάστασης και ανακαίνισης δικτύου. Σε αυτή την κατηγορία περιλαμβάνονται έργα δικτύου που δεν οδηγούνται από την εξυπηρέτηση της ζήτησης και τα οποία αποσκοπούν στην αντιμετώπιση της φυσιολογικής φθοράς του εξοπλισμού του Δικτύου στο τέλος της οικονομικά ωφέλιμης ζωής του ή στον εκσυγχρονισμό του, με στόχο τη βελτίωση της εκμετάλλευσης του δικτύου και της ποιότητας των παρεχόμενων υπηρεσιών.
Κι εδώ τη μερίδα του λέοντος έχουν τα έργα επαναληπτικού χαρακτήρα, για τα οποία προορίζονται 447 εκατ. Μέρος των έργων αυτών στοχεύουν στην ενίσχυση της ανθεκτικότητας του δικτύου διανομής και την προστασία του περιβάλλοντος.
Σύνδεση χρηστών & αισθητική αναβάθμιση
Επίσης, προβλέπονται 480 εκατ. για επενδύσεις υποστήριξης των ρυθμιζόμενων δραστηριοτήτων. Στην κατηγορία αυτή περιλαμβάνονται επενδύσεις του Διαχειριστή για την υποστήριξη των δραστηριοτήτων Διαχείρισης του δικτύου διανομής και των μη διασυνδεδεμένων νησιών. Οι επενδύσεις αφορούν ενδεικτικά σε γήπεδα, κτιριακές εγκαταστάσεις & εξοπλισμό, οχήματα, μηχανήματα και συστήματα ή εξοπλισμό.
Σημαντικά κεφάλαια, ύψους 800 εκατ. ευρώ, προβλέπονται για τη σύνδεση χρηστών. Στη συγκεκριμένη κατηγορία, περιλαμβάνονται έργα που αφορούν την κατασκευή νέων ή/και την ενίσχυση υφιστάμενων υποδομών δικτύου (υποσταθμοί μεταφοράς, υποσταθμοί διανομής, δίκτυα ΜΤ/ΧΤ, παροχές πελατών, μετρητικές διατάξεις), η οποία απαιτείται λόγω σύνδεσης νέων Χρηστών ή λόγω μεταβολής στις απαιτήσεις υφιστάμενων χρηστών (παραγωγών και καταναλωτών) του Δικτύου, κατόπιν αιτήματός τους.
Στην κατηγορία αυτή περιλαμβάνονται επίσης ως διακριτή κατηγορία τα έργα φωτισμού οδών.
Αισθητική αναβάθμιση
Επίσης, 150 εκατ. ευρώ σχεδιάζεται να δαπανηθούν για έργα επαναληπτικού χαρακτήρα για παραλλαγές δικτύου, μετατόπισης ή άλλων αλλαγών τμημάτων γραμμών του δικτύου, που εκτελούνται είτε για να τηρηθούν οι εκ του νόμου προβλεπόμενες ελάχιστες αποστάσεις ασφαλείας από κτίσματα υπό ανέγερση, είτε λόγω εκτέλεσης δημόσιων έργων ή έργων ΟΤΑ, είτε γιατί παρεμποδίζεται από το δίκτυο η νόμιμη χρήση ιδιοκτησιών.
Παράλληλα, 18,92 εκατ. προορίζονται για έργα αισθητικής αναβάθμισης και αφορούν υπογειοποιήσεις εναέριων γραμμών ΜΤ και ΧΤ. Τα έργα αυτά δεν επιβάλλονται από οικονομοτεχνικούς λόγους ή λόγους τήρησης αποστάσεων ασφαλείας κλπ., αλλά εκτελούνται για την αισθητική βελτίωση του δικτύου πόλεων, καθώς και παραδοσιακών και τουριστικών οικισμών.
