«Η δημιουργία μιας νέας, πράσινης και βιώσιμης κοινωνίας στις λιγνιτικές περιοχές δε συνάδει με την εντελώς παλαιοκομματική και πολιτικάντικη λογική της ΝΔ η οποία αρνείται να συζητήσει και να αξιοποιήσει τις προτάσεις των αυτοδιοικητικών και παραγωγικών φορέων της περιοχής» σημείωσε ο Τομεάρχης Περιβάλλοντος και Ενέργειας του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ, Σ.Φάμελλος, εχθές σε συζήτηση στη Βουλή για το «Σχέδιο Δίκαιης Αναπτυξιακής Μετάβασης» των λιγνιτικών περιοχών, η οποία πραγματοποιήθηκε κατόπιν αιτήματος των αρμόδιων Τομεαρχών του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ.
Στην τοποθέτησή του ο Σ. Φάμελλος σημείωσε ότι: «η κυβέρνηση ΝΔ ήταν εντελώς απροετοίμαστη για την εξαγγελία της απολιγνιτοποίησης, αφού ακόμη και σήμερα, και με τις λιγνιτικές μονάδες ήδη να αποσύρονται, δεν έχει καν ενεργοποιήσει το σύνολο της χρηματοδότησης για τη Δίκαιη Μετάβαση, τα 60 εκατομμύρια που με πρωτοβουλία του ΣΥΡΙΖΑ έχουν αποδοθεί στο Πράσινο Ταμείο για το σκοπό. Οι μόνες σίγουρες επενδύσεις στις λιγνιτικές περιοχές, των φωτοβολταϊκών της ΔΕΗ και των ΕΛΠΕ προϋπήρχαν του Σχεδίου Δίκαιης Μετάβασης, ενώ το κλείσιμο της λιγνιτικής μονάδας του Αμυνταίου κατέστη δυνατό μόνο επειδή ο ΣΥΡΙΖΑ είχε προβλέψει και εντάξει την κατασκευή μονάδας βιομάζας για να τροφοδοτείται η τηλεθέρμανση της περιοχής».
«Παραμένει ακόμη και σήμερα αναπάντητο το ερώτημα της τύχης και του καυσίμου της Πτολεμαϊδας V, μιας μονάδας 1,5 δισ. ευρώ, η αποκατάσταση εδαφών φαίνεται να μην προχωρά, ενώ και τα Ειδικά Πολεοδομικά Σχέδια, τα οποία νομοθέτησε η κυβέρνηση την προηγούμενη εβδομάδα, φαίνεται να αφορούν αποκλειστικά την επιχειρηματική δραστηριότητα της ΔΕΗ. Αναπάντητο παραμένει το ερώτημα αν θα αποδοθούν εδάφη στις τοπικές κοινωνίες και στην τοπική επιχειρηματικότητα, και πότε».
«Το μόνο σχέδιο φαίνεται ότι ήταν μια fake απολιγνιτοποίηση, που ανακοινώθηκε από τον κύριο Μητσοτάκη μόνο και μόνο για να κάνουν δυο τρεις εταιρείες, μονάδες φυσικού αερίου για ηλεκτροπαραγωγή, κλείνοντας τους λιγνίτες. Παράλληλα ακυρώνονται τα έργα τηλεθέρμανσης σε Φλώρινα και Μεγαλόπολη, όπου επίσης προωθείται το φυσικό αέριο».
Αναφορικά με τις ανάγκες των περιοχών, ο Σ. Φάμελλος σημείωσε ότι «το Εθνικό Ταμείο Δίκαιης Μετάβασης της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ, το πρώτο που συγκροτήθηκε στην Ευρώπη, προέβλεπε την τοπική συμμετοχή και τη διαβούλευση στον αναπτυξιακό σχεδιασμό και περιλάμβανε ακόμη πρόγραμμα χρηματοδότησης της επιχειρηματικότητας και δημιουργίας νέων θέσεων εργασίας. Ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ, με τοποθέτηση του ίδιου του Αλέξη Τσίπρα, τάσσεται σαφώς υπέρ της τάχιστης απολιγνιτοποίησης ως στάδιο για την πλήρη απανθρακοποίηση του ενεργειακού μίγματος, έχοντας όμως διασφαλίσει την ενεργειακή ασφάλεια της χώρας, χαμηλό κόστος ενέργειας για τους καταναλωτές και τις επιχειρήσεις και τη δίκαιη μετάβαση των λιγνιτικών περιοχών. Σε όλα αυτά τα σημεία έχει αποτύχει η ΝΔ».
«Σήμερα, η ΝΔ υποκρίνεται ότι συζητά, αφού έχει προηγηθεί ήδη η έγκριση του Σχεδίου από την αρμόδια κυβερνητική επιτροπή, πριν ακόμα οι θεσμικοί φορείς καταθέσουν τις προτάσεις τους. Αυτό καταδεικνύει την προσχηματικότητα της διαβούλευσης και του διαλόγου για ένα σχέδιο το οποίο γράφτηκε στην Αθήνα, με συλλογή στοιχείων και τηλεφωνημάτων από υποψήφιους επενδυτές».
«Αποδεικνύεται επιπλέον ότι η κυβέρνηση είναι ανέτοιμη, καθώς, ενάμιση χρόνο μετά την ανάληψη της κυβέρνησης από την ΝΔ, δεν υπάρχει καμία εικόνα και για τα Εδαφικά Σχέδια Δίκαιης Μετάβασης, προαπαιτούμενα για την έγκριση των ευρωπαϊκών χρηματοδοτήσεων, των οποίων η συνδιαμόρφωση φαίνεται ότι θα γίνει από μια κλειστή ομάδα κοινωνικών εταίρων, ενώ ακόμα δεν έχουν συμφωνηθεί οι ειδικοί αναπτυξιακοί συντελεστές επιδοτήσεων και φοροελαφρύνσεων για νέες επενδύσεις στην περιοχή».
«Υποτονική και τελικά αποτυχημένη είναι και η διεκδίκηση, από την πλευρά της κυβέρνησης, επιπρόσθετων πόρων για τη Δίκαιη Μετάβαση στην Ελλάδα, κάτι που επιβεβαιώνεται και από το ότι οι ευρωβουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ κατέθεσαν και πρότειναν την τροπολογία ενίσχυσης των κριτηρίων χρηματοδότησης για την Ελλάδα , την οποία στήριξαν οι ευρωβουλευτές της ΝΔ, αλλά δεν έτυχε της υποστήριξης του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος και τελικά δεν εγκρίθηκε. Τελικά, από τα 5 δισ ευρώ του κ Χατζηδάκη τα 4 δισ ευρώ είναι δάνεια που θα πληρώσει η Ελλάδα αλλά δεν θα εκμεταλλευτούν οι επιχειρήσεις και οι επαγγελματίες των λιγνιτικών περιοχών της χώρας μας».
Ο Σ. Φάμελλος έθεσε επίσης ερωτήματα για την ένταξη νησιών στο σχέδιο Δίκαιης Μετάβαση και τον κίνδυνο να μειωθούν οι χρηματοδοτήσεις που θα κατευθυνθούν στις λιγνιτικές περιοχές, κάτι που δεν έχει ξεκαθαρίσει η κυβέρνηση.
Σε ό,τι αφορά το ίδιο το Σχέδιο, ο Σ. Φάμελλος σημείωσε ότι «Υπάρχει ένα ερώτημα τελικά σχετικά με το ποιους θα αφορά η δίκαιη μετάβαση. Αυτούς που παίρνουν τηλέφωνο τον κύριο Χατζηδάκη για να εκδηλώσουν επενδυτικό ενδιαφέρον; Αυτοί θα δημιουργήσουν κάποιες θέσεις εργασίας, αν γίνουν οι επενδύσεις, που όμως δεν αντιστοιχούν στις θέσεις εργασίας που θα χαθούν με το κλείσιμο των λιγνιτικών μονάδων. Αλλά οι χρηματοδοτήσεις δεν θα πάνε στους πολίτες, επαγγελματίες και επιχειρήσεις της Δυτικής Μακεδονίας και της Μεγαλόπολης».
«Οι περιοχές χρειάζονται ένα πραγματικό σχέδιο, με αναπτυξιακή στρατηγική, χωρικό προσδιορισμό, ειδικούς συντελεστές, κλάδους προτεραιότητας και χρονισμό των αναπτυξιακών εργαλείων. Ο αναπτυξιακός σχεδιασμός είναι η ευρωπαϊκή κατεύθυνση και αυτό σήμερα δεν υλοποιείται, Ακόμη και σήμερα, 1,5 χρόνο περίπου μετά την εξαγγελία του κυρίου Μητσοτάκη για την απολιγνιτοποίηση, δεν υπάρχει οριστικοποίηση του ποσού με το οποίο θα επιδοτείται μια νέα επένδυση ή του τρόπου που θα στηρίξουμε τις υφιστάμενες επενδύσεις στην περιοχή, για να συνεχιστούν».
Όσον αφορά στις προτάσεις του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ για την δίκαιη μετάβαση, ο Σ. Φάμελλος επεσήμανε ότι «η πρόταση διαρθρώνεται από τις άμεσες και βραχυπρόθεσμες δράσεις, καθώς ήδη υπάρχουν άνθρωποι που καθημερινά χάνουν τη δουλειά τους και τις μεσοπρόθεσμες αναπτυξιακές δράσεις στο πλαίσιο του ολοκληρωμένου χωρικού αναπτυξιακού σχεδιασμού, με την προϋπόθεση ενός τοπικού συμμετοχικού σχήματος διακυβέρνησης».
«Άμεση προτεραιότητα αποτελούν οι δημόσιες επενδύσεις και η χρηματοδοτική στήριξη των Ενεργειακών Κοινοτήτων και της τοπικής επιχειρηματικότητας, με στόχο για κάθε μεγαβάτ που παράγεται από μία μεγάλη ιδιωτική επένδυση επιχείρηση, να αντιστοιχεί σε ένα μεγαβάτ που παράγεται είτε από μία ενεργειακή κοινότητα είτε από την Τοπική Αυτοδιοίκηση είτε από συνεταιρισμό ή από τοπικές μονάδες ΑΠΕ».
«Αντίστοιχες δημόσιες επενδύσεις χρειάζονται και στο επίπεδο της αποκατάστασης εδαφών, και μέσω του Προγράμματος «Εξοικονομώ-Αυτονομώ» όπου, εκτός από το ποσοστό επιδότησης, πρέπει να αυξηθεί και ο προϋπολογισμός, προκειμένου να υπάρχει πολλαπλασιαστικό αποτέλεσμα στην εξοικονόμηση ενέργειας, στη μείωση της ενεργειακής φτώχειας και στη δημιουργία εργασίας. Αντίστοιχης σημασίας είναι η επέκταση του περιβαλλοντικού τιμολογίου που θέσπισε η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ σε επιχειρήσεις της περιοχής. Παράλληλα, θα πρέπει να στηριχθούν εναλλακτικές μορφές επιχειρηματικότητας, ειδικά για κλάδους που σχετίζονται με το λιγνίτη, να διευκολυνθούν τοπικές επιχειρήσεις που έχουν δανειστεί για επενδύσεις που δεν πρόκειται να αποσβεστούν λόγω της παύσης της λιγνιτικής δραστηριότητας και να εφαρμοστούν μέτρα μη επιστρεπτέας ενίσχυσης και επιδότησης της εργασίας σε ευρεία κλίμακα».
«Όλα αυτά θα συμβάλλουν ώστε οι επιχειρηματίες της περιοχής, οι εργαζόμενοι της περιοχής, οι επιστήμονες, οι νέοι της περιοχής να μείνουν και να δημιουργήσουν νέα εργασία. Για το λόγο αυτό οι χρηματοδοτήσεις δε θα πρέπει να κατευθυνθούν σε λίγους αλλά πρέπει να βοηθήσουν το τοπικό παραγωγικό δυναμικό, να βρει το δικό του μέλλον, που να είναι ενεργειακά πράσινο και βιώσιμο».
