Οι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι επιμένουν ότι θα τα καταφέρουμε. Αλλά οι αγορές άλλα δείχνουν. Προεξοφλούν ένα κίνδυνο: Το δελτίο στη θέρμανση και το ρεύμα. Και όχι, το σενάριο δεν είναι ακραίο. H μεγαβατώρα στην αγορά προθεσμιακών συμβολαίων της Γαλλίας διαπραγματεύεται για το μήνα Δεκέμβριο, στην καρδιά του χειμώνα, προς… 1.070 ευρώ έναντι σημερινής τιμής 382 ευρώ.
Τι σημαίνει αυτό; Ότι κάποιοι βλέπουν το ρεύμα σε ακόμη πιο «στρατοσφαιρικά» ύψη, άρα θεωρούν τα 1.000 ευρώ συμφέρουσα τιμή και κλείνουν από τώρα ποσότητες...
Η εκρηκτική κατάσταση στη Γαλλία συνδέεται με τα προβλήματα και την πλήρη εθνικοποίηση της EDF (οι μισοί από τους πυρηνικούς της αντιδραστήρες είναι εκτός λειτουργίας). Παρόμοια μηνύματα όμως έρχονται από κάθε γωνιά της Ευρώπης. Στη Γερμανία, γίνονται συναλλαγές για το Δεκέμβριο προς 500 ευρώ η μεγαβατώρα, από 213 ευρώ σήμερα.
Στις ώρες αιχμής, φτάνουν ακόμη και τα 640 ευρώ. Στην Ιταλία, κλείνονται παρτίδες για το Νοέμβριο στα 470 ευρώ, ακόμη και στα 530 ευρώ για τις ώρες αιχμής. Και στην Τσεχία, τα συμβόλαια Δεκεμβρίου διαπραγματεύονται προς 506 ευρώ και για τις ώρες αιχμής στα 652 ευρώ.
Ο χειμώνας θα πάει καλά, δήλωσε προχθές από τον Economist ο αντιπρόεδρος της Κομισιόν, Μ. Σχοινάς, ερωτηθείς για την ενέργεια, εξηγώντας πως η Ευρώπη έχει ήδη βρει νέους προμηθευτές. Έχει δίκιο ως προς το πετρέλαιο, όπου οι αμερικανικές εισαγωγές έχουν αυξηθεί κατά 57%, όχι όμως για το αέριο. Οι ευρωπαϊκές αποθήκες παραμένουν μισογεμάτες στο 50%.
Οι αγορές «ακούνε» περισσότερο δηλώσεις, όπως του πράσινου γερμανού υπ. Οικονομίας Χάμπεκ που προειδοποιεί ακόμη και για τετραπλασιασμό των λογαριασμών ρεύματος και μιλά με όρους «whatever it takes» για την προάσπιση της ενεργειακής ασφάλειας ή της γαλλίδας πρωθυπουργού Μπορν που εθνικοποίησε πλήρως τον προβληματικό κολοσσό της EDF για να αντιμετωπίσει την ενεργειακή κρίση. Βλέπουν τη μεγαλύτερη εταιρεία ενοικίασης ακινήτων στη Γερμανία να βάζει δελτίο στο ζεστό νερό και να σβήνει τη θέρμανση για συγκεκριμένες ώρες.
Οι αγορές φοβούνται ότι το κακό σενάριο θα επιβεβαιωθεί. Και δεν πείθονται από τις καθησυχαστικές δηλώσεις της Κομισιόν, η οποία συγκάλεσε εκτάκτως ένα ακόμη Συμβούλιο Υπουργών Ενέργειας για τις 26 Ιουλίου, και ενώ λίγες μέρες μετά, η Επιτροπή θα προτείνει ένα ακόμη σχέδιο περιορισμού της ζήτησης σε περίπτωση νέων περικοπών από Ρωσία.
Τι θα αφορά το σχέδιο; Πυροσβεστικά μέτρα, όχι παρεμβατικά. Οπως, πως οι Ευρωπαίοι θα κληθούν να εξοικονομήσουν σημαντικές ποσότητες ενέργειας αν ανεβάσουν λίγο το θερμοστάτη του κλιματιστικού τους το καλοκαίρι και χαμηλώσουν λίγο το θερμοστάτη του καλοριφέρ όταν αρχίσουν τα κρύα.
Η Ευρώπη έχει πράγματι θορυβηθεί. Το σκηνικό γίνεται ολοένα και πιο εκρηκτικό για τον ευρωπαϊκό Βορρά, κάτι που δεν ίσχυε στις αρχές του έτους, όταν ο Νότος και η Ελλάδα έκρουαν το καμπανάκι κινδύνου. Το πρόβλημα όμως είναι ότι η ΕΕ δεν πείθει πως έχει τη λύση. Η κατάσταση πανευρωπαϊκά είναι επιεικώς χαοτική, με τις τιμές να εκφεύγουν πλέον κάθε λογικής.
Η μεγαβατώρα πουλιέται σήμερα στην Ιταλία 412,90 ευρώ, στην Κροατία 374 ευρώ, στην Ουγγαρία 371 ευρώ και στην Ελλάδα 345 ευρώ. Η μέση τιμή της μεγαβατώρας για το ρεύμα, έκλεισε τον Ιούνιο στα 240 ευρώ υποχρεώνοντας την κυβέρνηση να ρίξει 720 εκατ. ευρώ ζεστού χρήματος για να κρατήσει σε «διαχειρίσιμα» πλαίσια τους λογαριασμούς.
Εάν κρατηθεί για όλο τον Ιούλιο πάνω από τα 300 ευρώ είναι πιθανό να χρειαστεί να εκταμιεύσει ακόμη και πάνω από 1 δισ ευρώ από τον κρατικό προϋπολογισμό και το Ταμείο Ενεργειακής Μετάβασης για να «σβήσει» τις υπέρογκες αυξήσεις. Υπάρχουν τόσα πολλά χρήματα;
Την ίδια στιγμή που η Ευρώπη τρέχει πίσω από τις εξελίξεις, τα ταμεία της Ρωσίας συνεχίζουν να γεμίζουν με νέα δισεκατομμύρια δολάρια από τις πωλήσεις τόσο στην Ευρώπη, όσο και προς την Ασία.
Τα δυσθεώρητα έσοδα από τις πωλήσεις ενέργειας αποδεικνύουν πως η εκτόξευση των τιμών σε παγκόσμιο επίπεδο αποτελεί τροχοπέδη στις προσπάθειες Ουάσιγκτον και Βρυξελλών να τιμωρήσουν τη Μόσχα για την εισβολή στην Ουκρανία. Μόνο η Κίνα ξόδεψε συνολικά 18,9 δισ. δολ. σε αγορές πετρελαίου, αερίου και άνθρακα από τη Ρωσία τους τρεις μήνες μέχρι τα τέλη Μαΐου. Ένα ποσό σχεδόν διπλάσιο από εκείνο της αντίστοιχης περιόδου του 2021.
Ο φετινός χειμώνας στην ενέργεια θα είναι ο πιο άγριος που έχουμε ποτέ ζήσει. Η βόμβα δείχνει να πλησιάζει πιο γρήγορα και πιο απειλητικά από ποτέ.
του Γιώργου Φιντικάκη, www.liberal.gr
