www.energymag.gr - ΜΑΡΓΑΡΙΤΑ ΑΣΗΜΑΚΟΠΟΥΛΟΥ
Για πρώτη φορά η χρέωση μπορεί να ακολουθεί τις πραγματικές ωριαίες τιμές της χονδρικής, ανοίγοντας τον δρόμο για εξοικονόμηση σε όσους μπορούν να «μετακινήσουν» ή να συγκεντρώσουν την κατανάλωσή τους στις φθηνότερες ώρες της ημέρας.
Το νέο «πορτοκαλί» τιμολόγιο ρεύματος μπαίνει επισήμως στο παιχνίδι και φέρνει μια από τις πιο ουσιαστικές αλλαγές στη λιανική αγορά ενέργειας. Για πρώτη φορά η χρέωση μπορεί να ακολουθεί τις πραγματικές ωριαίες τιμές της χονδρικής, ανοίγοντας τον δρόμο για εξοικονόμηση σε όσους μπορούν να «μετακινήσουν» ή να συγκεντρώσουν την κατανάλωσή τους στις φθηνότερες ώρες της ημέρας.
Η ενεργοποίηση της νέας κατηγορίας δυναμικών τιμολογίων «κλείδωσε» με την υπογραφή της σχετικής Υπουργικής Απόφασης. Από την 1η Φεβρουαρίου 2026 το πορτοκαλί τιμολόγιο θα είναι διαθέσιμο για μεγάλους πελάτες (επιχειρήσεις, βιοτεχνίες κ.λπ.) και από την 1η Απριλίου 2026 για μικρούς πελάτες, δηλαδή νοικοκυριά και μικρές επιχειρήσεις.
Το 2025 ήταν η χρονιά που τα σταθερά «μπλε» προγράμματα ενισχύθηκαν, τα «πράσινα» παρέμειναν η δημοφιλέστερη κατηγορία και τα «κίτρινα» κυμαινόμενα διατήρησαν το κοινό τους. Το 2026 αναμένεται να λειτουργήσει ως έτος μετάβασης σε πιο «έξυπνα» και αντανακλαστικά τιμολόγια, ενώ προ των πυλών είναι και ένα νέο, πιο ευέλικτο μοντέλο που βρίσκεται στο στάδιο του σχεδιασμού, τα κόκκινα τιμολόγια.
Η εφαρμογή των πορτοκαλί
Το μεγάλο προαπαιτούμενο για το πορτοκαλί τιμολόγιο είναι οι έξυπνοι μετρητές του ΔΕΔΔΗΕ, οι οποίοι παρέχουν πιστοποιημένες ωριαίες μετρήσεις. Σύμφωνα με τα πιο πρόσφατα διαθέσιμα στοιχεία, πάνω από 1 εκατ. καταναλωτές χαμηλής τάσης διαθέτουν ήδη τέτοιους μετρητές, ενώ στη μέση τάση το σύστημα είναι καθολικό. Σε όρους φορτίου, όσοι έχουν σήμερα πρόσβαση σε «έξυπνη» μέτρηση αντιστοιχούν περίπου στο 50% της συνολικής κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας της χώρας. Έτσι, η εφαρμογή των πορτοκαλί τιμολογίων θα φέρει ουσιαστικές αλλαγές για μεγάλο μέρος των καταναλωτών.
Πρακτικά, ο καταναλωτής με πορτοκαλί τιμολόγιο θα χρεώνεται με βάση την ωριαία τιμή της χονδρεμπορικής αγοράς (συν τις εύλογες προσαυξήσεις του προμηθευτή). Σε μια χώρα με υψηλή συμμετοχή ΑΠΕ, αυτό αποκτά ιδιαίτερη αξία. Οι ώρες με έντονη παραγωγή από φωτοβολταϊκά — από το πρωί έως νωρίς το απόγευμα, με κορύφωση γύρω από το μεσημέρι — πιέζουν παραδοσιακά τη χονδρική προς τα χαμηλότερα επίπεδα της ημέρας. Άρα, όποιος μπορεί να «κουμπώσει» την κατανάλωσή του σε αυτές τις ώρες, εξασφαλίζει μειωμένες χρεώσεις.
Για παράδειγμα, ένας εμπορικός πελάτης που καταναλώνει περίπου το 65% του φορτίου του στις ώρες 8:00–17:00 θα είχε κόστος χονδρικής 98 €/MWh αντί 108,6 €/MWh, δηλαδή όφελος τουλάχιστον 10%. Αντίστοιχα, ένας βιομηχανικός πελάτης με 80% κατανάλωση στο ίδιο ωράριο θα μπορούσε να δει κόστος 89 €/MWh, που μεταφράζεται σε όφελος έως 18% έναντι της μέσης τιμής των συγκεκριμένων ωρών. Στην πράξη, τέτοια προφίλ ταιριάζουν σε κλάδους όπως μικρές μεταποιητικές μονάδες, εργαστήρια, κατασκευαστικές δραστηριότητες, γραφεία και υπηρεσίες με σταθερό ημερήσιο ωράριο.
Για τους μικρούς πελάτες, η νέα κατηγορία εισάγει αυξημένες δικλείδες προστασίας. Από αναλυτική ενημέρωση τιμών μέχρι διαφανείς λογαριασμούς και υποχρέωση δημοσιοποίησης των τιμολογίων από τους παρόχους.
Κρίσιμο στοιχείο είναι και η καθημερινή ανακοίνωση των ωριαίων τιμών της επόμενης ημέρας έως τις 17:00, ώστε ο καταναλωτής να μπορεί να προγραμματίζει εγκαίρως. Αν μάλιστα προβλέπεται ότι η τελική τιμή προμήθειας θα ξεπεράσει τα 180 €/MWh σε οποιαδήποτε ώρα, οι πάροχοι θα πρέπει να στέλνουν προειδοποίηση μέσω SMS ή Viber.
Εξίσου σημαντική αλλαγή είναι ότι δεν θα επιτρέπεται ρήτρα πρόωρης αποχώρησης. Με απλά λόγια, ο καταναλωτής θα μπορεί να δοκιμάσει το πορτοκαλί τιμολόγιο χωρίς τον φόβο «ποινής» αν διαπιστώσει ότι δεν ταιριάζει στον τρόπο ζωής ή στη λειτουργία της επιχείρησής του. Το στοίχημα πλέον μεταφέρεται στην ταχύτητα ανάπτυξης των έξυπνων μετρητών.
ΔΕΔΔΗΕ: Ξεπερνούν το 1,3 εκατ. οι έξυπνοι μετρητές αλλά παραμένουν οι τεχνικές προκλήσεις
Σημειώνεται ότι μπορεί να έχουν ήδη τοποθετηθεί από τον ΔΕΔΔΗΕ πάνω από 1,3 εκατ. «έξυπνοι» μετρητές και κάθε μήνα να προστίθενται περίπου 50.000, με στόχο το 2026 να έχουν διπλασιαστεί (1,87 εκατ.) και έως το 2030 να καλύψουν το σύνολο των 7,6 εκατ. καταναλωτών, ωστόσο, μέρος αυτών των συσκευών φαίνεται πως δεν πληροί το βασικό «στοίχημα» της ψηφιακής μέτρησης. Αυτό δεν είναι άλλο από την αποστολή δεδομένων κατανάλωσης σε σχεδόν πραγματικό χρόνο, όπως απαιτεί το ευρωπαϊκό και εθνικό πλαίσιο.
Το ζήτημα έρχεται στο φως μέσα από τη δημόσια διαβούλευση της ΡΑΑΕΥ –κατόπιν εισήγησης του ΔΕΔΔΗΕ– για τροποποιήσεις στον Κώδικα Διαχείρισης Δικτύου και το Εγχειρίδιο Μετρητών & Μετρήσεων. Στο άρθρο 22 αναφέρεται ρητά ότι έχουν εγκατασταθεί μετρητές χωρίς δυνατότητα real-time δεδομένων, καθώς και μετρητές που μπορούν να αποκτήσουν τη λειτουργία μόνο υπό προϋποθέσεις και με πρόσθετο εξοπλισμό.
Η παραδοχή αυτή δημιουργεί κύμα ερωτημάτων ιδιαίτερα τώρα, με την είσοδο των «πορτοκαλί τιμολογίων. Χωρίς αξιόπιστη και συχνή τηλεμέτρηση, τα οφέλη της διαφάνειας αλλά και η δυνατότητα μετατόπισης φορτίων σε ώρες χαμηλής χρέωσης, υπονομεύονται.
Ο ΔΕΔΔΗΕ δεσμεύεται ότι θα ενημερώνει προμηθευτές και χρήστες για τις τεχνικές δυνατότητες κάθε παροχής.
