Μανουσάκης: Οι ηλεκτρικές διασυνδέσεις αποτελούν επενδύσεις με ισχυρά ανταποδοτικά κοινωνικά οφέλη

Ευχαριστώ το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας για την πρόσκληση και την ευκαιρία που μου δίνεται να εξηγήσω  πώς συμμετέχει ο ΑΔΜΗΕ στις προκλήσεις της ενεργειακής μετάβασης. Πρόκειται για τη δεύτερη φορά που δίνουμε το παρόν  στη Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης. Με την πρώτη μας συμμετοχή  συστηθήκαμε στο ευρύ κοινό ως ανεξάρτητη εταιρεία.

Πλήρως διαχωρισμένη από τη ΔΕΗ, με το ελληνικό Δημόσιο ως βασικό μέτοχο και την State Grid Corporation of China ως στρατηγικό επενδυτή. Πέρυσι παρουσιάσαμε για πρώτη φορά το όραμά μας. Να διατηρήσουμε δηλαδή την ηγετική θέση της εταιρείας  στον κλάδο μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας.

Με ποιον τρόπο ;

Από τη μια  επιταχύνοντας τις διασυνδέσεις των νησιών μας με το ηπειρωτικό Σύστημα. Από την άλλη, αποτελώντας βασικό πυλώνα της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας,  που θα μετασχηματιστεί με τη λειτουργία του Χρηματιστηρίου Ενέργειας  και την εφαρμογή του target model.

Την ίδια στιγμή,  βάλαμε στοίχημα να αποδείξουμε ότι «γίνεται και αλλιώς». Ότι δηλαδή ο ΑΔΜΗΕ μπορεί να λειτουργεί αποδοτικά, διατηρώντας τον δημόσιο κοινωνικό του χαρακτήρα και διασφαλίζοντας πλήρως τα δικαιώματα των εργαζομένων του που αποτελούν το πιο βασικό κεφάλαιό του.

Σήμερα,  ένα χρόνο αργότερα, μπορούμε να πούμε ότι έχουμε επιτύχει σημαντική πρόοδο προς την υλοποίηση των βασικών μας στόχων: Η φετινή μας παρουσία στη ΔΕΘ συμπίπτει με δυο ιστορικά ορόσημα για τον ΑΔΜΗΕ, που αποτυπώνουν την πρόοδο αυτή.  

Το πρώτο είναι η ανάληψη του ελέγχου της ηλεκτρικής διασύνδεσης Κρήτης-Αττικής. Μιλάμε για το σημαντικότερο έργο  υποδομής που υλοποιείται αυτή την εποχή στην Ελλάδα και μια από τις πιο σημαντικές διασυνδέσεις σε ευρωπαϊκό επίπεδο.

Το δεύτερο είναι η απόφαση της Διοίκησης να εισηγηθεί την τροποποίηση της Συμφωνίας Μετόχων, ώστε να διασφαλίζονται οι θέσεις εργασίας χωρίς χρονικό όριο.

Ο συνδυασμός των δυο αυτών εξελίξεων αποτελεί τη στέρεη βάση για το μέλλον της εταιρείας. Και συμβολίζει τη νέα εποχή της ελληνικής οικονομίας, που μετά την έξοδο από τα Μνημόνια  έχει εισέλθει σε τροχιά ανάπτυξης με ευνοϊκότερες συνθήκες για τους εργαζόμενους.

Μια οικονομία που «χτίζει» ένα νέο μοντέλο λειτουργίας, που έχει στο επίκεντρο τις επενδύσεις με θετικό πρόσημο  για την απασχόληση και με ανταποδοτικά κοινωνικά οφέλη.

Παράδειγμα  μιας τέτοιας επένδυσης αποτελεί η διασύνδεση Κρήτης-Αττικής,  που αποτελεί την κορωνίδα του φιλόδοξου επενδυτικού προγράμματος του ΑΔΜΗΕ,  ύψους άνω των 2 δις. ευρώ για τα επόμενα χρόνια, στο οποίο δεσπόζουν οι νησιωτικές διασυνδέσεις.

Από την υλοποίηση των διασυνδέσεων αυτών θα προκύψουν πολλαπλά οφέλη, που σχετίζονται με την ενεργειακή μετάβαση της χώρας:

-Διασφαλίζεται η ασφάλεια του ηλεκτρικού εφοδιασμού των νησιών για τις επόμενες δεκαετίες

-Βελτιώνεται το περιβαλλοντικό τους αποτύπωμα, με την σταδιακή παύση της λειτουργίας των παλιάς τεχνολογίας ρυπογόνων μονάδων

-Μειώνεται δραστικά το μεγάλο βάρος των χρεώσεων ΥΚΩ στους λογαριασμούς ρεύματος όλων των ελληνικών νοικοκυριών, που ανέρχεται σε εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ σε ετήσια βάση.

-Αξιοποιείται το πλούσιο αιολικό δυναμικό των νησιών και διευκολύνεται η μεγαλύτερη διείσδυση ΑΠΕ στο ενεργειακό μείγμα, που συνιστά κεντρικό στόχο του Εθνικού Ενεργειακού Σχεδιασμού.

Ο ΑΔΜΗΕ έχει δεσμευθεί να ολοκληρώσει αυτή την κρίσιμης σημασίας διασύνδεση το 2022, νωρίτερα σε σχέση με τα προηγούμενα χρονοδιαγράμματα, αντανακλώντας την σταθερή στόχευση για επιτάχυνση όλων των έργων του. Αυτές τις μέρες ιδρύεται η 100% θυγατρική του ΑΔΜΗΕ εταιρεία ειδικού σκοπού που θα «τρέξει» το project. Το όνομά της είναι Αριάδνη Interconnection και είμαστε βέβαιοι πως θα ξετυλίξει επιτέλους τον…μίτο μιας διασύνδεσης υψηλών τεχνικών και οικονομικών απαιτήσεων.

Η αρχή έγινε με την ταχύτατη ολοκλήρωση της πρώτης φάσης της διασύνδεσης των Κυκλάδων.  Έντεκα νησιά μεταξύ των οποίων η Σύρος, η Πάρος και η Μύκονος απολαμβάνουν φθηνότερη, αξιόπιστη και πιο φιλική προς το περιβάλλον ηλεκτροδότηση, με όλες τις ευεργετικές συνέπειες που αυτό συνεπάγεται για τον τουρισμό και την οικονομική δραστηριότητα.

Το πρώτο έργο που περάτωσε ο νέος ΑΔΜΗΕ συγχρηματοδοτήθηκε από την Ευρωπαϊκή Ένωση και το ΕΣΠΑ και δανειοδοτήθηκε από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων. Συνεχίζουμε με τη Β’ Φάση της Διασύνδεσης των Κυκλάδων που θα εντάξει τη Νάξο στο κλαμπ των Διασυνδεδεμένων Νησιών και θα ενισχύσει τις υφιστάμενες διασυνδέσεις Άνδρου και Τήνου. Οι συμβάσεις με τους αναδόχους υπεγράφησαν.  Οι εργασίες αρχίζουν και αναμένεται να ηλεκτρίσουμε στο τέλος του 2019.

«Στις ράγες» έχει μπει και η Γ’ Φάση, που προβλέπει την πόντιση δεύτερου υποβρυχίου καλωδίου μεταφοράς ρεύματος υψηλής τάσης μεταξύ Σύρου και Λαυρίου και την πλήρη απεξάρτηση των περισσότερων κυκλαδίτικων νησιών από τους Αυτόνομους Σταθμούς Παραγωγής. Το έργο αυτό ήρθε μπροστά κατά δυο χρόνια και θα ολοκληρωθεί το 2020. Ο ΑΔΜΗΕ παρέλαβε πριν λίγες ημέρες τις προσφορές και ξεκινά την αξιολόγησή τους.Αναφέρθηκα στη λεγόμενη «μεγάλη διασύνδεση» Κρήτης-Αττικής. Προηγείται αυτής η «μικρή» διασύνδεση Κρήτης-Πελοποννήσου που θα ολοκληρωθεί εντός του 2020. Έχει ολοκληρωθεί η αξιολόγηση των τεχνικών προσφορών και προχθές άνοιξαν και οι οικονομικές προσφορές. Στόχος είναι η συμβασιοποίηση και αυτού του μεγάλου έργου μέσα στο φθινόπωρο.

H δυναμική επέκταση του ΑΔΜΗΕ στις νησιωτικές διασυνδέσεις συμβαδίζει με την ενίσχυση του χερσαίου δικτύου του και δη της «ραχοκοκαλιάς» του, δηλαδή των Γραμμών Μεταφοράς στην περιοχή της Βόρειας Ελλάδας που μεταφέρουν ηλεκτρική ενέργεια από τις μονάδες παραγωγής της Δυτικής Μακεδονίας, αλλά και από τις διασυνδέσεις γειτονικών κρατών.  

Το «κομμάτι» αυτό είναι ύψιστης σημασίας, εάν αναλογιστεί κανείς ότι στην περιοχή αυτή παράγεται περίπου το 30% της ηλεκτρικής ενέργειας της χώρας που στη συνέχεια μεταφέρεται στα κύρια κέντρα κατανάλωσης στην Κεντρική και Νότια Ελλάδα.

Στο σημείο αυτό, επιτρέψτε μου να παρουσιάσω συνοπτικά τα σημαντικότερα έργα ανάπτυξης του Εθνικού Συστήματος Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας στη Βόρεια Ελλάδα που βρίσκονται σε εξέλιξη. Έργα που όχι μόνο κρίθηκαν απαραίτητα για την ασφαλέστερη και πιο αξιόπιστη λειτουργία του Συστήματος στην περιοχή σε βάθος χρόνου, αλλά και παράγουν σημαντικά περιβαλλοντικά οφέλη.

-Ολοκλήρωση της υπόγειας Γραμμής Μεταφοράς 150 kV στην περιοχή της Θεσσαλονίκης που θα επιτρέψει την σταδιακή αποξήλωση της αντίστοιχης εναέριας Γραμμής Μεταφοράς 150 kVπου διέρχεται εντός του πυκνοκατοικημένου αστικού ιστού.

• Αναβάθμιση Υποσταθμού Σίνδουπου θα οδηγήσει στην βελτίωση της αξιοπιστίας της Βιομηχανικής Περιοχής Σίνδου.

-Αναβάθμιση της σύνδεσης του Κέντρου Υψηλής Τάσης της Νέας Σάντας με το Σύστημα 150 kV με την κατασκευή νέων γραμμών Μεταφοράς και την αναβάθμιση υφισταμένων. Το έργο αυτό θα επιτρέψει την αύξηση της διείσδυσηςτων ΑΠΕ στο ηλεκτρικό Σύστημα της περιοχής της Θράκης.

-Αναδιάταξη των κυκλωμάτων 150 kVστην περιοχή της Καβάλας που θα συμβάλει στην αύξηση της διακινούμενης ηλεκτρικής ισχύος από και προς την Ανατολική Μακεδονία και Θράκη καθώς και στην βελτίωση της αξιοπιστίας τροφοδότησης της περιοχής.

Η Βόρεια Ελλάδα «πρωταγωνιστεί» άλλωστε και στις διεθνείς διασυνδέσεις που προωθεί ο ΑΔΜΗΕ, οι οποίες είναι μεγάλης σημασίας καθώς:

-Αποτελούν το μέσο για τη σύζευξη των εθνικών αγορών ηλεκτρικής ενέργειας που επιδιώκεται μέσω της εφαρμογής του target model

-Επιτρέπουν αυξημένη διείσδυση ΑΠΕ

-Ενισχύουν το διασυνοριακό εμπόριο ηλεκτρικής ενέργειας

-Ενθαρρύνουν την περιφερειακή συνεργασία.

Στην παρούσα φάση, ο Διαχειριστής έχει επικεντρωθεί στη Διασυνδετική Γραμμή 400 kV μήκους 150 χλμ. (εκ των οποίων 30 επί ελληνικού εδάφους)  που θα συνδέσει το ΚΥΤ Νέας Σάντας με τον Υποσταθμό Μαρίτσα στη Βουλγαρία. Δημιουργείται έτσι μια ακόμη «γέφυρα» μεταξύ των Συστημάτων Μεταφοράς Ελλάδας και Βουλγαρίας που θα αυξήσει την ικανότητα μεταφοράς ηλεκτρικού ρεύματος στον άξονα Βορρά-Νότου.

Η ενίσχυση του δικτύου 400 kV στα ανατολικά σύνορα Ελλάδας και Βουλγαρίας συνεισφέρει επίσης στην ασφαλή διείσδυση ΑΠΕ στις περιοχές αυτές. Η δεύτερη διασύνδεση Ελλάδας-Βουλγαρίας αποτελεί Εργο Κοινού Ενδιαφέροντος της ΕΕ,  και αναμένεται να τεθεί σε λειτουργία στις αρχές του 2023.

Οι Ρυθμιστικές Αρχές Ενέργειας Ελλάδας και Βουλγαρίας εξέδωσαν πρόσφατα απόφαση διασυνοριακού επιμερισμού του κόστους. Οι τεχνικές μελέτες και περιβαλλοντικές αδειοδοτήσεις έχουν ολοκληρωθεί και οι σχετικές δράσεις έχουν συγχρηματοδοτηθεί από τον μηχανισμό Connecting Europe Facility της ΕΕ.

Θα ήθελα να σημειώσω τέλος ότι έχει συσταθεί Κοινή Ομάδα Εργασίας του ΑΔΜΗΕ και του Διαχειριστή Μεταφοράς Ενέργειας της FYROM, του MEPSO. Αντικείμενό της είναι να διερευνήσει τις δυνατότητες για αναβάθμιση της μεταφορικής ικανότητας ηλεκτρικής ενέργειας μεταξύ των Συστημάτων των δυο χωρών, που συνδέονται με δυο γραμμές 400kV, η μια μεταξύ KYT Θεσσαλονίκης και Dubrovo και η δεύτερη μεταξύ ΚΥΤ Μελίτης και Bitola στην πΓΔΜ.

Τα έργα που ανέφερα και πολλά άλλα που παρέλειψα λόγω χρόνου συνθέτουν το επενδυτικό-αναπτυξιακό αφήγημα του νέου ΑΔΜΗΕ. Μιας εταιρείας που θέλει να είναι leader στη νέα εποχή των διασυνδέσεων, εγχώριων και διεθνών, στη νέα εποχή των Καθαρών Πηγών Ενέργειας. Μιας αποδοτικής εταιρείας δημοσίου συμφέροντος που δημιουργεί αξία για τους μετόχους της και παράγει πολύ σημαντικά οφέλη για την κοινωνία.

Σας ευχαριστώ για την προσοχή σας.