Σόνια Πέρεζ
Ο κ.Μάντζαρης (εκπρόσωπος της WWF)
προσπάθησε να απαντήσει στο άρθρο μου στο worldenergynews thn 1/6...
Μάλλον πήγε άπατη η άποψή του. Έτσι σήμερα πρόσθεσαν το ευγενέστατο
σχόλιο (δεν ήθελα να δημιουργήσω πρόβλημα στους ανθρώπους του
περιοδικού) που είχα ζητήσει να βάλουν σαν σύντομη απάντηση. Μου είχαν
πει ότι δεν μπορούν να συνεχίσουν τον διάλογο και να το βάλω στο κουτάκι
με τα σχόλια.... Δεν φάνηκε ποτέ εκεί (άκουσα και από άλλους ότι ποτέ
δεν μπαίνουν τα σχόλια που στέλνει κανείς), αλλά σήμερα μπήκε κάτω από
την "Άποψη" του κ. Μάντζαρη... Σας μεταφέρω το σχόλιο και το link της
άποψης του κυρίου WWF (ανάθεμα κι αν ξέρει τί είναι "επιδημιολογική
μελέτη" και τί είναι "καρκίνος"....):
Ν.Μάντζαρης (WWF Ελλάς): Απέλπιδα άλματα λογικής για την προάσπιση του λιγνίτη
Σε
ό,τι αφορά τον λιγνίτη, η παγκόσμια επιστημονική κοινότητα έχει ήδη
αποφανθεί για τις καταστροφικές επιπτώσεις του στην ανθρώπινη υγεία
Η κα Περέζ στο άρθρο της
πραγματοποιεί μια σειρά αλμάτων λογικής σε μια απέλπιδα προσπάθεια να
αντικρούσει κάτι που αποτελεί κοινό τόπο για την επιστημονική κοινότητα
εδώ και πολλά χρόνια: ότι ο λιγνίτης βλάπτει σοβαρά την υγεία.
Ισχυρίζεται
για παράδειγμα ότι επειδή η Νορβηγία, η Δανία και η Γερμανία, που έχουν
πολλές ΑΠΕ στο μίγμα ηλεκτροπαραγωγής τους, εμφανίζουν περισσότερους
θανάτους από καρκίνο συγκριτικά με την Ελλάδα, οι αρνητικές επιδράσεις
της καύσης λιγνίτη στη δημόσια υγεία είναι αμελητέες, ενώ οι ΑΠΕ
προκαλούν καρκίνο. Είναι δε ανήκουστη η επίκληση της «Πανελλήνιας
Διακήρυξης κατά των Αιολικών και άλλων ΑΠΕ» για να τεκμηριωθεί, χωρίς
απολύτως καμία επιστημονική αναφορά, ότι οι ΑΠΕ βλάπτουν σοβαρά την
υγεία.
Συνεχίζοντας
στην ίδια ολισθηρή συλλογιστική, η κα Πέρεζ επιχειρεί να πείσει ότι ο
λιγνίτης δεν προκαλεί καρκίνο, επειδή η Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας,
όπου συγκεντρώνεται το μεγαλύτερο τμήμα της λιγνιτικής δραστηριότητας
στη χώρα, έχει λιγότερους θανάτους από καρκίνο συγκριτικά με τις
Περιφέρειες Ανατολικής Μακεδονίας Θράκης, Κεντρικής Μακεδονίας και
Αττικής.
Εστιάζοντας στα ίδια δεδομένα της Eurostat
που χρησιμοποιεί η κα Πέρεζ, παρατηρεί κανείς ότι η Περιφέρεια Στερεάς
Ελλάδας που περιλαμβάνει και την ευρύτερη περιοχή των Οινοφύτων με τη
χρόνια έκθεση του πληθυσμού στο καρκινογόνο εξασθενές χρώμιο, έχει ακόμα
λιγότερους θανάτους από καρκίνο σε σύγκριση με τις παραπάνω
περιφέρειες. Αν λοιπόν εφαρμόζαμε τη συλλογιστική της κ. Πέρεζ στην
περίπτωση αυτή, θα έπρεπε να καταλήξουμε στο αναπόδραστο συμπέρασμα ότι
το εξασθενές χρώμιο δεν έχει καμία αρνητική επίδραση στην ανθρώπινη
υγεία. Κι όμως η επιδημιολογική μελέτη της κας Αθηνάς Λινού,
διευθύντριας του Εργαστηρίου Υγιεινής, Επιδημιολογίας και Ιατρικής
Στατιστικής του Πανεπιστημίου Αθηνών,
καταδεικνύει ότι στην περιοχή των Οινοφύτων παρατηρήθηκε αύξηση της
θνησιμότητας από καρκίνο κατά 14% μέσα σε μια δεκαετία, με την τελευταία
χρονιά να έχει αύξηση 90%, ιδίως στους καρκίνους ήπατος και νεφρών, μην
αφήνοντας κανένα περιθώριο παρερμηνείας για τις βλαβερές συνέπειες του
εξασθενούς χρωμίου στην ανθρώπινη υγεία.
Σε
ό,τι αφορά τον λιγνίτη, η παγκόσμια επιστημονική κοινότητα έχει ήδη
αποφανθεί για τις καταστροφικές επιπτώσεις του στην ανθρώπινη υγεία. Πιο
συγκεκριμένα, τόσο ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) όσο και η Διεθνής Υπηρεσία για την έρευνα για τον Καρκίνο (IARC)
έχουν χαρακτηρίσει την ατμοσφαιρική ρύπανση και τα μικροσωματίδια
ειδικότερα ως καρκινογόνα για τον άνθρωπο και μάλιστα ως «κύρια
περιβαλλοντική αιτία για θανάτους από καρκίνο». Είναι πολλές μάλιστα οι επιστημονικές μελέτες
που δείχνουν και ποσοτικά ότι τα μικροσωματίδια στο εξωτερικό
περιβάλλον προκαλούν καρκίνο του πνεύμονα. Οι σταθμοί που καίνε κάρβουνο
και λιγνίτη συνεισφέρουν στη δημιουργία δευτερογενούς μικροσωματιδιακής
ύλης μέσω των εκπομπών τους σε διοξείδιο του θείου (SO2) και οξείδια του αζώτου (NOx). Το “Dark Cloud Report”
μάλιστα, που επικαλείται και η κα Πέρεζ, ποσοτικοποιεί κάποιες από
αυτές τις επιπτώσεις από τη λειτουργία 257 (από τους 280) σταθμούς
κάρβουνου στην Ευρώπη χρησιμοποιώντας δεδομένα του 2013. Η ανάλυση που
βασίζεται σε μεθοδολογία του ΠΟΥ καταλήγει ότι 22.900 πρόωροι θάνατοι
πανευρωπαϊκά και €62,3 δις σε δαπάνες υγείας, οφείλονται στην
ατμοσφαιρική ρύπανση που προκαλούν οι ατμοηλεκτρικοί σταθμοί με καύσιμο
το κάρβουνο. Ειδικότερα δε για τις επιπτώσεις των ελληνικών λιγνιτικών
σταθμών, η έκθεση αποκαλύπτει ότι ο μεγαλύτερος λιγνιτικός ΑΗΣ της
Ελλάδας (Αγ. Δημήτριος) είναι από τους πιο ρυπογόνους στην Ευρώπη.
Βρίσκεται στη 13η θέση σε εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα (CO2) και στην 18η θέση
όσον αφορά τις επιπτώσεις του στη δημόσια υγεία εντός και εκτός
συνόρων, καθώς εκτιμάται ότι η λειτουργία του είναι υπεύθυνη για 270
πρόωρους θανάτους, 160 περιστατικά βρογχίτιδας, 280 εισαγωγές σε
νοσοκομείο, 9,500 κρίσεις άσθματος σε παιδιά και €400 εκ σε δαπάνες
υγείας κάθε χρόνο. Όλοι οι λιγνιτικοί σταθμοί της χώρας είναι υπεύθυνοι
για 550 πρόωρους θανάτους τον χρόνο εκ των οποίων οι 160 στην Ελλάδα και οι υπόλοιποι 390 σε γειτονικές χώρες του εξωτερικού.
Παρόμοια είναι τα συμπεράσματα της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Περιβάλλοντος (European Environmental Agency),
η οποία για την περίοδο 2008-2012, εκτίμησε το συνολικό κόστος από τη
λειτουργία όλων των βιομηχανικών μονάδων στην Ευρώπη μεταξύ €329 δις και
€1,053 τρις. Το μεγαλύτερο τμήμα αυτού του κόστους οφείλεται στις
εκπομπές αέριων ρύπων και διοξειδίου του άνθρακα, οι οποίες στο
μεγαλύτερο ποσοστό τους προέρχονται από τη λειτουργία μονάδων καύσης
λιγνίτη και κάρβουνου. Οι ΑΗΣ Μεγαλόπολης Α’ και Αγ.Δημητρίου
συγκαταλέγονται μάλιστα ανάμεσα στους 30 πιο ρυπογόνους στην Ευρώπη με
κόστος την πενταετία 2008-2012 €1,87 δις – €5,1 δις για τον πρώτο και
€1,5 δις – €3,1 δις για τον δεύτερο.
Πολύ
ενδιαφέρουσα είναι τέλος η αναφορά της κα Πέρεζ στις τεχνολογίες
αντιρρύπανσης τις οποίες μπορούν να αξιοποιήσουν οι λιγνιτικές μονάδες
της ΔΕΗ. Αναρωτιέται κανείς γιατί χρειάζονται τέτοιες, αν όντως ο
λιγνίτης δεν βλάπτει την υγεία, όπως ισχυρίζεται η κα Πέρεζ στο υπόλοιπο
άρθρο της. Απορίας άξιο επίσης γιατί οι λιγνιτικές μονάδες στην Ελλάδα
δεν είναι εφοδιασμένες τόσα χρόνια με όλες αυτές τις απαραίτητες
εγκαταστάσεις αντιρρύπανσης. Το αποτέλεσμα αποτυπώνεται κρυστάλλινα στα
επίσημα δεδομένα του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας για τις
εκπομπές λιγνιτικών μονάδων. Δύο μονάδες του ΑΗΣ Καρδιάς εκπέμπουν έως
και 30 φορές περισσότερα σωματίδια από
το ευρωπαϊκό όριο εκπομπών, ο ΑΗΣ Αμυνταίου και οι τρεις καμινάδες του
ΑΗΣ Αγ. Δημητρίου εκπέμπουν 7,5 και 3 έως 6 φορές πάνω από το αντίστοιχο
όριο εκπομπών διοξειδίου του θείου (SO2), ενώ οι ΑΗΣ Καρδιάς και ΑΗΣ Αγ. Δημητρίου εκπέμπουν παραπάνω από 2 φορές περισσότερο οξείδια του αζώτου (ΝΟx)
από το ευρωπαϊκό όριο για υφιστάμενες μονάδες. Κι ας μην λησμονούμε ότι
για χρόνια ο ΑΗΣ Αγ. Δημητρίου έπαιρνε το “χρυσό μετάλλιο” στις
εκπομπές υδραργύρου ανάμεσα σε όλες τις μονάδες κάρβουνου πανευρωπαϊκά
(!) ενώ μόλις το 2013 «κατρακύλησε» στην 7η θέση, σύμφωνα με την ευρωπαϊκή βάση δεδομένων E-PRTR.
Η
κα Πέρεζ πρέπει να καταλάβει ότι ο ελληνικός λιγνίτης δεν έχει άλλο
χρόνο. Οι πρόσφατες εξελίξεις στην ευρωπαϊκή περιβαλλοντική νομοθεσία
και κλιματική πολιτική, τον καθιστούν εκτός από καταστροφικό για το
περιβάλλον και την ανθρώπινη υγεία, και ασύμφορο με
αμιγώς οικονομικούς όρους. Η χώρα και οι λιγνιτικές περιοχές ειδικότερα
πρέπει να σχεδιάσουν τάχιστα τη μετάβαση στην μεταλιγνιτική περίοδο.
Προς απάντηση στο κείμενο του κ. Μάντζαρη, η κ. Περέζ σημειώνει τα παρακάτω:
«Θα επισημάνω μόνο μερικά πολύ σημαντικά ατοπήματα του κ.Μάντζαρη, που όπως φαίνεται δεν διάβασε προσεκτικά το δικό μου κείμενο.1. Σε ένα επιδημιολογικό ερώτημα που αφορά στην συσχέτιση των λιγνιτικών μονάδων με την υγεία στον γενικό πληθυσμό (και όχι στους άμεσα εργαζόμενους), απαντά επιστημονικά κανείς με επίσημες και αδιάσειστες διεθνείς επιδημιολογικές μελέτες. Η επιστημονική δεοντολογία υπαγορεύει την σύγκριση με χώρες στις οποίες ακολουθείται εδώ και χρόνια η πολιτική της εγκατάστασης πολλών ΑΠΕ, την οποία επικαλούνται διάφοροι, ισχυριζόμενοι ότι με την εγκατάσταση ΑΠΕ θα σώσουμε την Ελλάδα από «αυξημένη» συχνότητα καρκίνων (και πρόωρων θανάτων) λόγω της ηλεκτροπαραγωγής από μονάδες λιγνίτη. Τα διεθνή λοιπόν δεδομένα είναι σαφή, χωρίς κανένα άλμα επιστημονικής σκέψης ή λογικής, ΔΕΝ στηρίζουν την επικαλούμενη αύξηση καρκίνων και πρόωρων θανάτων λόγω της ύπαρξης λιγνιτικών μονάδων στην Ελλάδα.
2. Φαντάζομαι ότι ο κ. Μάντζαρης χαριτολογεί ισχυριζόμενος ότι έγραψα ότι οι ΑΠΕ προκαλούν καρκίνο, αφού γνωρίζοντας ελληνικά μπορεί να διακρίνει τι εννοεί η φράση μου: <<Το σίγουρο συμπέρασμα που προκύπτει από τα παραπάνω είναι ότι οι ΑΠΕ όχι μόνο δεν βελτιώνουν την υγεία, αλλά την βλάπτουν σοβαρά συμβάλλοντας στην επιδείνωση της οικονομικής κατάρρευσης και της φτωχοποίησης του πληθυσμού της χώρας μας>>, σε αναλογία με τις παρατηρήσεις του έγκριτου ιατρικού περιοδικού Lancet, που παραθέτω στο άρθρο μου, ότι η λιτότητα και η οικονομική κρίση στην Ελλάδα έχει αρνητικές (βλαπτικές) επιπτώσεις στη υγεία (τα «μνημόνια» βλάπτουν την υγεία).
3. Πράγματι, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (WHO), όπως και εγώ αναφέρω στο άρθρο μου, επισημαίνει την μικροσωματιδιακή ατμοσφαιρική ρύπανση ως σημαντικό επιβαρυντικό παράγοντα για την ανάπτυξη καρκίνου και άλλων παθήσεων. Όμως ΠΡΟΦΑΝΩΣ αναφέρεται σε όλες τις πηγές εκπομπών μικροσωματιδίων και αφορά βεβαίως ΟΛΕΣ τις βιομηχανικές περιοχές, αλλά κυρίως τις μεγαλουπόλεις όπου συγκεντρώνεται και ο μεγαλύτερος αριθμός του πληθυσμού κάθε χώρας του ανεπτυγμένου κόσμου. Η συνεισφορά των λιγνιτικών μονάδων της χώρας μας ελάχιστα συμμετέχει σε αυτή την ρύπανση, όπως εξαιρετικά αποτυπώνει και ο χάρτης στην σελίδα 14 του πονήματος «Europe’s dark cloud: How coal-burning countries are making their neighbours sick» (https://drive.google.com/file/d/13S0DS8OszAtFMLUzrwTnnQcxlgiJ7OnN/view?usp=sharing).
4. Ένα τελευταίο ατόπημα του κ.Μάντζαρη, πιθανά εκ παραδρομής, αλλά το οποίο μπορεί εύκολα να πλήξει την αξιοπιστία του, είναι ότι μας μεταφέρει: «Όλοι οι λιγνιτικοί σταθμοί της χώρας είναι υπεύθυνοι για 550 πρόωρους θανάτους τον χρόνο εκ των οποίων οι 160 στην Ελλάδα και οι υπόλοιποι 390 σε γειτονικές χώρες του εξωτερικού.», ενώ στην παραπάνω μελέτη, σελίδα 21, αναφέρεται επακριβώς (και αποτυπώνεται στον σχετικό χάρτη), ότι από τους 1050 πρόωρους θανάτους, που κατά την μελέτη αποδίδονται στην καύση άνθρακα, ΜΟΝΟ οι 160 προέρχονται από τις ανθρακικές μονάδες τις χώρας, ενώ οι υπόλοιποι είναι «εισαγόμενοι» από άλλες χώρες (ενδεικτικά αναφέρεται: 310 από Πολωνία, 270 από Ρουμανία και 200 από Βουλγαρία)!!!!
Επειδή δεν θέλω να καταχραστώ παραπάνω την φιλοξενία του World Energy News, θα σταματήσω εδώ. Είμαι στην διάθεση του οποιουδήποτε μου ζητήσει παραπάνω επιστημονική τεκμηρίωση, πέρα από αυτή που έχω συμπεριλάβει στο άρθρο μου».
www.worldenergynews.gr
