Γιώργος Αλεξάκης - energymag.gr
Με τη μορφή των απευθείας επιδοτήσεων, όπως ήδη δηλαδή έχουν γίνει οι ενισχύσεις των προηγούμενων μηνών, αναμένεται να τρέξει το πρόγραμμα για “αναχώματα” στην ενεργειακή ακρίβεια για το δίμηνο Απριλίου – Μαΐου. Κι αυτό γιατί απαιτείται χρόνος, μέχρι να διαμορφωθεί ο ορίζοντας για τις αποφάσεις της ΕΕ αλλά και για να στηθεί ο νέος μηχανισμός.
“Η κυβέρνηση αξιολογεί και περιμένει πού θα καταλήξει η απόφαση της ΕΕ. Αν ληφθούν τον Ιούνιο οι αποφάσεις θα έχουν δρομολογηθεί, ήδη βέβαια, κάποια πράγματα. Δύσκολο πάντως είναι να αλλάξει δραστικά το σύνολο των επιδοτήσεων.
Θα χρειαστεί χρόνο η όποια άλλη δομική παρέμβαση για να υλοποιηθεί. Δεν ξέρω πώς θα πάμε το Μάιο” ανέφερε χαρακτηριστικά κορυφαίο κυβερνητικό στέλεχος χθες “φωτογραφίζοντας τη δυσκολία του όλου εγχειρήματος αλλά και τη δημοσιονομική μέγγενη στην οποία κινείται η προσπάθεια για εθνική παρέμβαση στη διαμόρφωση της τιμής του φυσικού αερίου.
Ανακοινώσεις για τα “ουρανοκατέβατα” κέρδη
Πάντως το επόμενο διάστημα το οικονομικό επιτελείο θα παρουσιάσει στον πρωθυπουργό όλο το πακέτο μέτρων, από τη φορολόγηση των “ουρανοκατέβατων” κερδών” μέχρι το πώς θα αποσυνδεθεί η τιμή λιανικής του ηλεκτρικού ρεύματος από την τιμή του φυσικού αερίου.
Βέλτιστο πάντως για την κυβέρνηση είναι ένα σενάριο όπου η Ευρωπαϊκή απάντηση θα είναι κυρίαρχη. Να σημειωθεί ότι ήδη ο πήχης για τα “ουρανοκατέβατα” κέρδη έχει χαμηλώσει καθώς, όπως τονίζεται αφορά κύρια τα λιγνιτικά εργοστάσια και τα υδροηλεκτρικά που ανήκουν στη ΔΕΗ, η οποία ήδη εφαρμόζει μια πολιτική εκπτώσεων που έχει αθροιστικά φτάσει σχεδόν το 1 δισεκ.
Το ιδανικό
“Η ιδανική χρήση των 230 δισεκ, από τα αδιάθετα του Ταμείου Ανάκαμψης, θα ήταν να αξιοποιηθούν για σχέδιο κοινής προμήθειας. Εάν γινόταν αυτό θα πήγαιναν κάτω οι τιμές αερίου. Η άλλη εκδοχή είναι να δοθούν στα κράτη μέλη να κάνουν δανεισμό χωρίς επιβαρύνσεις” ανέφερε το ίδιο στέλεχος. “Πάντως το “μέρισμα” από το Ταμείο Ανάκαμψης σε δάνεια για τη χώρα είναι στα 4 δισεκ. κάτι όμως που όπως τονίζεται θα προσμετρηθεί στο έλλειμμα.
Τα σενάρια
Με βάση πάντως τα σημερινά δεδομένα οι εναλλακτικές για τις επιδοτήσεις είναι είτε να συνεχιστεί το ίδιο σχήμα, με απορρόφηση της ρήτρας αναπροσαρμογής που για καταναλώσεις έως 300 κιλοβατώρες τον Απρίλιο φτάνει το 62%, να μπει ένα πλαφόν στο πώς επηρεάζουν οι τιμές αερίου το κόστος ρεύματος, (επιδότηση της διαφοράς αγοράς αερίου και ορίου κόστους παραγωγής των θερμικών μονάδων) κάτι που βέβαια θα έχει οριζόντια διάχυση σε παραγωγή και νοικοκυριά. Αναλυτικά η πρόταση προβλέπει επιβολή πλαφόν στην ανώτατη τιμή του φυσικού αερίου, με το κράτος να επιδοτεί την διαφορά της τρέχουσας τιμής από την ανώτατη που θα ορίσει στους παραγωγούς ενέργειας, ώστε το ρεύμα στην τελική του τιμή να μειωθεί σημαντικά.
Επίσης στο τραπέζι είναι κι ένα μικτό σχήμα με χρήση και των δυο μεθόδων. Πάντως η χρηματοδότηση της όποιας λύσης είναι το μεγάλο θέμα καθώς περίπου μόλις 1,4 δισεκ. είναι άμεσα διαθέσιμα αυτή τη στιγμή με βάση και τον συμπληρωματικό προϋπολογισμό, με βάση πηγές από το οικονομικό επιτελείο.
Βέβαια η πορεία εκτέλεσης του κρατικού προϋπολογισμού στο πρώτο τρίμηνο του έτους δίνει ένα περιθώριο το οποίο ωστόσο δεν είναι μεγάλο, εκτός βέβαια αν κάνει την έκπληξη ο τουρισμός.
Παράλληλα το διαθέσιμο ποσό στο Ταμείο Ενεργειακής Μετάβασης (μέσω του οποίου επιδοτούνται μέχρι τώρα οι λογαριασμοί ηλεκτρικού ρεύματος) μπορεί να φτάσει έως το τέλος του χρόνου ακόμη και στα 3,5 δισ. ευρώ αν διατηρηθούν αυτές οι τιμές χονδρικής στο ηλεκτρικό ρεύμα, κάτι που δίνει περαιτέρω χώρο για κινήσεις.
Μοίρασμα δαπανών
Ένα “δημοσιονομικό τέχνασμα” πάντως που υπάρχει στο τραπέζι και αφορά το δημοσιονομικό κόστος του μηχανισμού, είναι το μοίρασμα του πιθανού ποσού που θα απαιτηθεί και φτάνει τα 4 δισ. ευρώ, σε δυο οικονομικές χρήσεις καθώς όπως ανέφερε αρμόδιο κυβερνητικό στέλεχος, αυτό το ποσό αφορά ένα ολόκληρο δωδεκάμηνο.
Έρχεται δύσκολος Απρίλιος για τα νοικοκυριά
Στο μεταξύ ιδιαίτερα φορτωμένοι αναμένονται οι λογαριασμοί για τα νοικοκυριά για τον Απρίλιο καθώς τώρα τιμολογείται η λιανική με βάση τις υψηλές τιμές που είχε η χονδρική το Μάρτιο.
“Οι τιμές του ηλεκτρικού αυτό το μήνα θα είναι οι χειρότερες, έχουμε βέβαια μεγαλύτερη παρέμβαση αλλά ο Απρίλιος τιμολογείται με τιμές Μαρτίου, άρα τώρα έχουμε τις χειρότερες τιμολογήσεις” ανέφερε το ίδιο κορυφαίο κυβερνητικό στέλεχος που σημείωσε ότι “σε προηγούμενη φάση είχαμε χαμηλότερες τιμές το Φεβρουάριο”. “Από το Μάιο και μετά πέφτουμε” τόνισε ενώ για τη χονδρική αγορά υπογράμμισε ότι “στις τιμές Απριλίου όπως θυμόμαστε από την εικόνα είναι καλύτερη από το Μάρτιο. Τώρα στο φυσικό αέριο η εικόνα είναι κοντά στα 100 ευρώ ανά θερμική MW, το Μάρτιο είναι 130 ευρώ”. Βέβαια και τον Απρίλιο παρά την αποκλιμάκωση της τιμής στη χονδρική του φυσικού αερίου δεν αποκλείονται δευτερογενείς επιπτώσεις στον πληθωρισμό.
Η “ευλογημένη” Άνοιξη
Η ελπίδα πάντως έρχεται από την Άνοιξη. “Θα έχουμε μια ύφεση στην πίεση στα νοικοκυριά γιατί έρχεται η “ευλογημένη” ελληνική άνοιξη, τελειώνει το κόστος θέρμανσης, δεν έχει μπει το air condition οπότε στην πράξη έχει περιορισμένη κατανάλωση ηλεκτρικού.
Ακόμη και στο αγροτικό ρεύμα και το πότισμα δεν έχει την ένταση Ιουλίου- Αυγούστου. και στις επιχειρήσεις δεν λειτουργεί κατ΄αναγκη κλιματισμό τώρα. Επίσης, τα ψυγεία δε φτάνουν ένταση καλοκαιριου” τόνισε ο ίδιος κορυφαίος παράγων.
Οι τιμές
Υπενθυμίζεται ότι μείωση 6,6% που καταγράφεται σήμερα στη μέση τιμή της Προημερήσιας Αγοράς του Ελληνικού Χρηματιστηρίου Ενέργειας (ΕΧΕ) που διαμορφώνεται στα 268,48 ευρώ/MWh (έναντι 287,45 ευρώ χθες), η χώρα διατηρεί τον τίτλο της ακριβότερης πανευρωπαϊκά (στον αντίποδα βρέθηκαν Ισπανία και Πορτογαλία με μέση τιμή 85,19 ευρώ/MWh λόγω μεγάλης συμμετοχής των ΑΠΕ).
Η μέση χονδρεμπορική τιμή ηλεκτρισμού είναι η υψηλότερη πανευρωπαϊκά στην Ελλάδα για ολόκληρο τον Απρίλιο -μέχρι στιγμής-, έχοντας διαμορφωθεί στα 251,12 ευρώ/ MWh. Από την αρχή του 2022, η μέση χονδρεμπορική τιμή διαμορφώνεται στα 240,44 ευρώ/ MW, που είναι η τρίτη υψηλότερη μετά την Ιταλία και την Ελβετία.
