Ένα περίπου χρόνο μετά την έλευση των χρωματιστών τιμολογίων και οι διεργασίες γύρω από τα πράσινα και μπλε προιόντα ρεύματος προιδεάζουν ότι ο χάρτης θα ξαναγραφτεί, οι όροι του παιχνιδιού θα αλλάξουν και μαζί του και οι εμπορικές πολιτικές των παρόχων.
Στο πράσινο τιμολόγιο, που θα συνεχίσει φυσικά να διατίθεται από τους παρόχους, το καθεστώς που ίσχυε για όσους εντάχθηκαν σε αυτό, ένα χρόνο πριν, με νόμο, από τους προμηθευτές τους, επειδή δεν είχαν εκφράσει προτίμηση για κάποιο άλλο προϊόν, από το 2025 και μετά, αλλάζει.
Ο λόγος για τους «αδρανείς» πελάτες, όχι μόνο τους μεγάλης ηλικίας που δεν έχουν εξοικείωση με το αντικείμενο, αλλά και όσους ουδέποτε επέλεξαν να μετακινηθούν σε άλλο προϊόν ή πάροχο, αρκετοί με λογαριασμούς σε άλλο όνομα, με συμβόλαια που παλαιά είχαν ρήτρα αναπροσαρμογής, και οι οποίοι επειδή δεν διάλεξαν κάποιο άλλο τιμολόγιο, μετέπεσαν αυτόματα με νόμο του κράτους στο πράσινο.
Το συγκεκριμένο καθεστώς τελειώνει στις 31 Δεκεμβρίου και χωρίς αυτό να σημαίνει ότι ο κάτοχος ενός πράσινου τιμολογίου δεν θα μπορεί να συνεχίσει να το έχει, εντούτοις το πλαίσιο μάλλον θα αντικατασταθεί από κάτι άλλο με τη κυβέρνηση να μην έχει ακόμη καταλήξει ως προς το πως θα κινηθεί.
Η λύση στο «γρίφο» δεν είναι γνωστή, ωστόσο το αρμόδιο υπουργείο ανησυχεί ότι αν από τον Ιανουάριο του 2025, αφήσει το θέμα στη διακριτική ευχέρεια των παρόχων, εκείνοι θα μετακινήσουν τους πελάτες τους σε προϊόντα που λανσάρονται ως «φθηνότερα», χωρίς πάντα να είναι.
Το νούμερο των λεγόμενων «αδρανών» πελατών δεν είναι διόλου ευκαταφρόνητο και κάποιοι τους υπολογίζουν σε 4-5 εκατομμύρια, καθώς από τα συνολικά 7 εκατομμύρια των παροχών στη χαμηλή τάση, ένα ποσοστό 70% εκτιμάται ότι έχει παραμείνει στο πράσινο. Ενα ερώτημα είναι τι τιμολόγιο και με τι όρους θα έχει μετά την ολοκλήρωση του ενός έτους που προέβλεπε ο νόμος.
Στην αγορά, μια άποψη είναι ότι θα πρέπει να ισχύσουν οι γενικοί όροι των πράσινων συμβολαίων και εμπάσει περιπτώσει να αποφασίσουν οι ίδιες οι εταιρείες σε ποιο τιμολόγιο θα τους μετακινήσουν, ωστόσο το ΥΠΕΝ έχει άλλη άποψη.
Το μόνο βέβαιο είναι ότι τα σενάρια που θέλουν την υποχρεωτική μετακίνηση από τα πράσινα στα μπλε σταθερά τιμολόγια απορρίπτονται από το υπουργείο στη λογική ότι μια τέτοια ρύθμιση θα ήταν αντίθετη με τη νομοθεσία περί ελεύθερης αγοράς. Η μετάπτωση δια νόμου στο ειδικό τιμολόγιο έγινε άπαξ, το υπαγόρευε μια συγκεκριμένη ανάγκη, έκτοτε ο καθένας μπορεί να επιλέξει άλλο προϊόν, όπως λένε αρμόδιες πηγές.
Υποχρεωτικά τα 12μηνα σταθερά
Η δεύτερη αλλαγή που επίσης θα επηρεάσει το χάρτη της αγοράς αφορά την κοινοτική Οδηγία για τα σταθερά τιμολόγια.
Το καλοκαίρι πήρε το πράσινο φως των Βρυξελλών και δημοσιεύτηκε στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης η υποχρεωτική προσφορά από τους παρόχους σταθερών τιμολογίων δωδεκάμηνης διάρκειας.
Η Οδηγία δεν έχει ακόμη ενσωματωθεί στο εθνικό Δίκαιο, κάτι που θα πρέπει να έχει γίνει μέχρι τις 17 Ιανουαρίου 2024, όπως έχει γράψει το Energypress (https://energypress.gr/news/me-sfragida-komision-ypohreotika-ta-12mina-stathera-timologia-reymatos-mehri-tis-arhes-toy) και η ψήφισή της βοηθά τη στόχευση της κυβέρνησης να ενισχύσει τη στροφή των καταναλωτών στα σταθερά τιμολόγια, τα οποία θωρακίζουν απέναντι στις ακραίες τιμές. Είναι συχνές οι αναφορές της πολιτικής ηγεσίας του ΥΠΕΝ για τη ψαλίδα που χωρίζει την Ελλάδα από άλλες χώρες, όπου το μερίδιο των μπλε είναι πολύ υψηλότερο.
Οι εταιρείες θέλουν να έχουν μπλε τιμολόγια καθώς αυτό τους δίνει πιο σαφή ορίζοντα απ’ ότι ένα κυμαινόμενο, όπου ουδείς ξέρει αν η αγορά θα κινηθεί ανοδικά ή πτωτικά, και το ενδιαφέρον των παρόχων φαίνεται από το γεγονός ότι αρκετοί κρατούν χαμηλότερα τις τιμές των μπλε σε σχέση με τα πράσινα.
Στην αγορά κυκλοφορούν εκτός από τα 12μηνης και τα 6μηνης διάρκειας σταθερά τα οποία και κυριαρχούν πλέον στην κατηγορία των μπλε τιμολογίων, ενώ πρόσφατα κυκλοφόρησαν και καινούργια τέτοια προιόντα.
Η ψήφιση ωστόσο της Οδηγίας θα εισάγει την υποχρεωτικότητα, δηλαδή ότι ο κάθε πάροχος θα οφείλει στο εξής να διαθέτει στο χαρτοφυλάκιο του και τέτοια προϊόντα, κίνηση που αναμένεται να ενισχύσει τις υφιστάμενες τάσεις.
«Χετζάρισμα» από όλους και stress tests
Αυτό με τη σειρά του θα βάλει στο παιχνίδι ένα ακόμη στοιχείο. Ο κάθε προμηθευτής θα πρέπει να μπορεί και να καλύψει τα κόστη του και να έχει υποχρεωτικά «χετζάρει» την αντίστοιχη ποσότητα ρεύματος που πουλάει μέσω των σταθερών συμβολαίων.
Και σύμφωνα με την Οδηγία ο έλεγχος των παρόχων ότι κάνουν hedging για τις ποσότητες ρεύματος που πωλούν μέσω των σταθερών τους τιμολογίων θα διασφαλίζεται με ένα είδος stress tests, τα οποία θα αποδεικνύουν το εύρος των στρατηγικών αντιστάθμισης στην αγορά. Τα τεστ αντοχής θα λειτουργούν ως εργαλείο αξιολόγησης των προμηθευτών.
Στη περίπτωση της ελληνικής αγοράς ρεύματος μπορεί αυτό να μοιάζει με εικόνα από το μέλλον, ωστόσο αποτελεί ήδη κοινοτική νομοθεσία. Είναι προφανές ότι κάτι τέτοιο, εφόσον εφαρμοστεί υποχρεωτικά θα εισάγει νέες παραμέτρους στη συγκεκριμένη επιχειρηματική δραστηριότητα, θα αλλάξει τους κανόνες και θα δείξει ποιοι πάροχοι μπορούν πραγματικά να μείνουν στο παιχνίδι και ποιοι όχι.
