Ακόμα ένα μπλακ-άουτ, αυτήν τη φορά στην Κρήτη, προ
ημερών, ήρθε να υπενθυμίσει με τον πιο οδυνηρό τρόπο τα προβλήματα που
αντιμετωπίζει το δίκτυο ηλεκτρισμού στη χώρα. Ειδικά στο δίκτυο
διανομής, η εικόνα που μεταφέρουν πηγές των εργαζομένων είναι
χαρακτηριστική: υποσταθμοί σε κακή κατάσταση, πεπαλαιωμένος εξοπλισμός,
χωρίς επαρκή συντήρηση, αλλά και πάγωμα επενδύσεων, ελλείψεις σε υλικά,
προβλήματα με τους υπεργολάβους.
Αποτέλεσμα, με μεγάλη συχνότητα να εκδηλώνονται σοβαρά
προβλήματα στην ηλεκτροδότηση, με διακοπές ρεύματος, βλάβες δικτύου αλλά
και χαμηλή ποιότητα ηλεκτροδότησης (αστάθεια τάσης). Τα προβλήματα
είναι ακόμα πιο έντονα στις νησιωτικές και τουριστικές περιοχές, όπου τα
πεπαλαιωμένα και ασυντήρητα δίκτυα καλούνται να αντέξουν την αυξημένη
ζήτηση που προκύπτει από τις χιλιάδες των επισκεπτών. Είναι
χαρακτηριστικό ότι, εκτός από το μεγάλο μπλακ-άουτ στην Ύδρα, που άφησε
το νησί χωρίς ρεύμα για 36 ώρες, πέρυσι είχαν εκδηλωθεί σοβαρά
προβλήματα και σε άλλα νησιά, όπως τη Μύκονο, την Τήνο και τη Σκόπελο.
Μεγάλο μπλακ-άουτ σε νησί είχαμε και το 2013, όταν είχε
εκδηλωθεί το σοβαρό πρόβλημα ηλεκτροδότησης στη ναυαρχίδα του ελληνικού
τουρισμού, τη Σαντορίνη, οπότε σημειώθηκε έκρηξη στη μονάδα παραγωγής
του νησιού, ενώ από τα μεγαλύτερα μπλακ-άουτ που εκδηλώθηκαν σε νησί
ήταν και η διακοπή της ηλεκτροδότησης στην Αίγινα το 2010, λόγω βλάβης
στα καλώδια που συνδέουν το νησί με το ηπειρωτικό σύστημα ηλεκτρισμού.
Εκτός των νησιών, στην Αττική είχαμε πέρυσι τα συμβάντα σε Άγιο Στέφανο
και Παλλήνη (αφορούσαν το δίκτυο μεταφοράς του ΑΔΜΗΕ), ενώ μικρότερα
προβλήματα διακοπών ήταν αρκετά συχνά και σε άλλες περιοχές.
Αξίζει να αναφερθεί ότι λίγες ημέρες πριν από το νέο
πρόβλημα στην Κρήτη είχε εκφράσει την ανησυχία του για την επάρκεια
ρεύματος το καλοκαίρι στους νησιωτικούς προορισμούς ο πρόεδρος του ΣΕΤΕ,
Γιάννης Ρέτσος.
Οι επενδύσεις
Πράγματι υπάρχουν σοβαροί λόγοι ανησυχίας, καθώς η εικόνα
που παρουσιάζει το δίκτυο διανομής σχετίζεται άμεσα με τις επενδύσεις
για τη συντήρηση των γραμμών και την αντικατάσταση του εξοπλισμού.
Σύμφωνα με τα πορίσματα των ερευνών για τα μπλακ-άουτ, από τις
κυριότερες αιτίες είναι τα προβλήματα σε μετασχηματιστές ή σε γραμμές
διανομής. Με βάση, λοιπόν, τα επίσημα στοιχεία από τους ισολογισμούς του
ΔΕΔΔΗΕ, είναι φανερό ότι υπάρχει σημαντικό πρόβλημα, καθώς έχουν
περιοριστεί δραστικά οι επενδύσεις στο δίκτυο.
Πριν από 10 χρόνια, το 2009, είχαν δαπανηθεί σε επενδύσεις
για το δίκτυο διανομής 523,9 εκατ. ευρώ και είχαν εγκατασταθεί 3.200
νέοι μετασχηματιστές. Το 2017 οι επενδύσεις είχαν μειωθεί κατά 73,2%,
στα 140 εκατ. ευρώ, και εγκαταστάθηκαν μόλις 658 μετασχηματιστές.
Σημειώνεται ότι η μεγαλύτερη μείωση των επενδύσεων έγινε το
2015, οπότε και οι επενδύσεις έπεσαν στα 185 εκατ. ευρώ και
εγκαταστάθηκαν μόλις 450 μετασχηματιστές μέσης και χαμηλής τάσης. Ωστόσο
είναι σαφές ότι εν μέσω κρίσης υπάρχει διαχρονική μείωση των επενδύσεων
στα δίκτυα και μόνο στο πρώτο εξάμηνο του 2018 (ακόμη δεν έχουν
δημοσιευτεί πλήρη στοιχεία για το έτος) καταγράφεται μια μικρή αύξηση.
Με βάση τα στοιχεία εξαμήνου, οι συνολικές επενδύσεις για το 2018
αναμένεται να φτάσουν τα 150 εκατ. ευρώ. Πάντως, ένα μέρος της μείωσης
των επενδύσεων οφείλεται όχι μόνο στην υποχώρηση των επενδύσεων
συντήρησης, αλλά και στη μείωση της δραστηριότητας των φωτοβολταϊκών και
τη μείωση της οικοδομικής δραστηριότητας. Σε κάθε περίπτωση, τα νούμερα
δείχνουν ότι τα υλικά παλιώνουν, ο εξοπλισμός δεν αλλάζει, ενώ υπάρχουν
προβλήματα στις συντηρήσεις, αναφέρουν πηγές των εργαζομένων.
Οι δείκτες
Όπως δείχνουν οι δείκτες μέτρησης των διακοπών ρεύματος, το
ελληνικό δίκτυο διανομής βρίσκεται διαχρονικά σε κακή κατάσταση και οι
Έλληνες καταναλωτές απολαμβάνουν υπηρεσίες κακής ποιότητας.
Με βάση τη διεθνή πρακτική υπάρχουν δύο δείκτες μέτρησης, ο
δείκτης SAIFI (System Average Interruption Frequency Index), που μετρά
τη συχνότητα των διακοπών, και ο δείκτης SAIDI (System Average
Interruption Duration Index), που μετρά τη χρονική διάρκειά τους.
Το 2017, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία του ΔΕΔΔΗΕ, κατά
μέσο όρο ο κάθε πελάτης του δικτύου είχε 1,5 διακοπή ρεύματος, μέσης
χρονικής διάρκειας 98 λεπτών. Μάλιστα, τα νούμερα αυτά εμφανίζονται
ελαφρώς βελτιωμένα με βάση την καταγραφή του ΔΕΔΔΗΕ. Συγκεκριμένα, το
2012 ο μέσος όρος ήταν κατά 3 λεπτά υψηλότερος, στα 101 λεπτά, ενώ ο
αριθμός των διακοπών ήταν 1,8 ανά πελάτη. Ωστόσο, με βάση την έκθεση των
ευρωπαϊκών ρυθμιστικών αρχών ACER, η Ελλάδα παρουσιάζει τον πιο υψηλό
δείκτη έκτακτων διακοπών για το 2016.
Σοβαρές ελλείψεις
Δεν είναι, όμως, μόνο οι διακοπές ρεύματος. Ο μέσος χρόνος
εξυπηρέτησης για νέες συνδέσεις το 2014 ήταν 13 ημέρες, ενώ το 2017
έφτασε τις 29 ημέρες. Παράλληλα, παρατηρείται σημαντική μείωση στις
επεκτάσεις δικτύου διανομής τόσο στη μέση όσο και στη χαμηλή τάση. Το
2017 σημειώθηκε αρνητικό ρεκόρ, καθώς τα δίκτυα μέσης τάσης αυξήθηκαν
κατά 300 χιλιόμετρα και τα χαμηλής τάσης κατά 562 χιλιόμετρα, όταν το
2009 τα αντίστοιχα νούμερα ήταν 1.900 και 2.200 χιλιόμετρα αντίστοιχα.
Ειδικά την τελευταία διετία 2017-2018, το πάγωμα των
επενδύσεων εξηγείται και από τα προβλήματα που αντιμετώπισε ο ΔΕΔΔΗΕ με
έναν από τους κυριότερους υπεργολάβους του, την εταιρεία Τοξότης
(Καλογρίτσας). Η εν λόγω εταιρεία τον Ιανουάριο του 2015 είχε αναλάβει
11 εργολαβίες του ΔΕΔΔΗΕ, ενώ ακολούθησαν ακόμα 5 εργολαβίες το 2018,
παρά τις δυσλειτουργίες και τα προβλήματα εκτέλεσης. Τελικά τον
περασμένο Αύγουστο η εταιρεία τέθηκε οριστικά εκτός των εργολαβιών,
καθώς, σύμφωνα με την επίσημη διατύπωση, "έπαψε να αποδίδει ως
εργολάβος". Τέλος, εκτός από το πάγωμα των επενδύσεων και τα προβλήματα
με τους εργολάβους, τα προβλήματα του δικτύου είναι αποτέλεσμα και των
σοβαρών ελλείψεων σε τεχνικό προσωπικό.
(του Χάρη Φλουδόπουλου, capital.gr)
