Πόλεμος στην Ευρώπη, ενεργειακή κρίση και ανεξέλεγκτος πληθωρισμός παντού στον κόσμο. Από πολλές απόψεις, το 2022 ήταν η χειρότερη χρονιά των τελευταίων τεσσάρων δεκαετιών για πολλά και μεγάλα μέρη του κόσμου. Καθώς οι κεντρικές τράπεζες πατούσαν φρένο απότομα, εάν όχι καθυστερημένα, οι τιμές των μετοχών αλλά και των ομολόγων σημείωναν απώλειες.
Ωστόσο, εάν αφήσουμε τις κακές ειδήσεις, μπορούμε να βρούμε και φωτεινές πλευρές. Δύο ηγέτες του κόσμου, ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν και ο Κινέζος Σι Τζινπίνγκ, δείχνουν απογοητευμένοι.
Αντίθετα με τις γενικότερες εκτιμήσεις, η Ε.Ε. αντιμετωπίζει τις ελλείψεις στις ροές φυσικού αερίου που έρχονται από τη Ρωσία. Για δύο δεκαετίες η Ρωσία προμήθευε το 40%-50% του φυσικού αερίου που κατανάλωνε η Ε.Ε. Και με στόχο να την καταστήσει πιο επιρρεπή στον εκβιασμό, μείωσε τις προμήθειες φυσικού αερίου από τα μέσα του 2021 και μετά.
Το αποτέλεσμα ήταν τα αποθέματα αερίου στην Ε.Ε. να είναι χαμηλότερα του συνήθους κατά 20 ποσοστιαίες μονάδες στην αρχή του 2022 – αλλά μολονότι η Ρωσία έκλεισε οριστικά βασικούς αγωγούς αερίου προς την Ευρώπη στη διάρκεια της χρονιάς, η Ε.Ε. έχει πλέον αυξήσει τα αποθέματά της κατά 10 ποσοστιαίες μονάδες πάνω από το κανονικό. Με αυτή τη στροφή κατά συνολικά 30 ποσοστιαίες μονάδες στο επίπεδο αποθεμάτων μέσα σε έναν χρόνο, η Ευρώπη είναι καλά προετοιμασμένη για την τρέχουσα περίοδο ζήτησης για θέρμανση.
Φυσικά, η αύξηση των εισαγωγών αερίου από πηγές εκτός της Ρωσίας και η μείωση της κατανάλωσης έως 20,1% από τα συνηθισμένα επίπεδα από τον Αύγουστο έως τον Νοέμβριο ήταν ένα πλήγμα. Οι υψηλές τιμές ενέργειας και τροφίμων έχουν μειώσει την αγοραστική δύναμη των καταναλωτών, ενώ την ίδια στιγμή έχουν αυξήσει τα κόστη παραγωγής.
Ενα κομμάτι της Ευρώπης έχει διολισθήσει στην ύφεση. Ωστόσο, καθώς η Ευρώπη έχει φθάσει σε καλά επίπεδα ως προς τα αποθέματα που διατηρεί, οι τιμές των 12μηνων προθεσμιακών συμβολαίων στο φυσικό αέριο μειώθηκαν ξανά από το υψηλό των 300 ευρώ ανά μεγαβατώρα στις 26 Αυγούστου, στα 91 ευρώ. Αυτή η εξέλιξη υποστηρίζει την άποψή μας για μια σταθερή οικονομική ανάκαμψη, όταν η πιθανόν ήπια ύφεση του χειμώνα τελειώσει. Εχοντας ξεκινήσει έναν σκληρό πόλεμο, ο Πούτιν δεν έχει εύκολο τρόπο διαφυγής.
Η Ουκρανία και ελεύθερες χώρες έχουν ορθώσει το ανάστημά τους εναντίον του. Τα έξοδα του πολέμου, η εφαρμογή κυρώσεων και το αυξανόμενο κόστος της καταστολής θα αποτελέσουν ένα βάρος που επιδεινώνεται εφόσον ο Πούτιν παραμείνει στην εξουσία.
* Οι κ. Χόλγκερ Σμίεντινγκ, Κάλουμ Πίκερινγκ και Σάλομον Φίντλερ είναι οικονομολόγοι της Berenberg Bank.
