Την αγωνία της είσπραξης ζουν καθημερινά πλέον οι πάροχοι ηλεκτρισμού, που βλέπουν τα αιτήματα των πελατών τους για διακανονισμούς να αυξάνονται, τη δική τους ρευστότητα να μειώνεται και φοβούνται μέσα στο δίμηνο Φεβρουαρίου-Μαρτίου το ξέσπασμα ενός νέου κύματος ανείσπρακτων οφειλών.
Καθυστερήσεις στις πληρωμές λογαριασμών, πληθώρα αιτημάτων
για ρύθμιση σε δόσεις, αναζήτηση νέων πιστωτικών γραμμών από τις εταιρείες, μαζί με αναγκαστική μείωση των περιθωρίων κέρδους τους, αλλά και αργοπορία από το κράτος να καταβάλει στους παρόχους την επιδότηση, ώστε με τη σειρά τους να την περάσουν στους καταναλωτές, δίνουν τον τόνο μιας οριακής κατάστασης. Είναι οι 5 «πληγές» με τις οποίες καλείται να ζήσει η αγορά ηλεκτρισμού, με τα προβλήματα φυσικά μεγαλύτερα για τους μη καθετοποιημένους προμηθευτές.Τα μηνύματα από νοικοκυριά, καθώς και από μικρομεσαίες επιχειρήσεις που πληρώνουν μέρος του λογαριασμού - π.χ. στα 150 ευρώ, βάζουν τα 100, αφήνοντας ένα υπόλοιπο 50 ευρώ, το οποίο «αυγατίζει» μέχρι τον επόμενο λογαριασμό - πολλά. Ανησυχία και από τη συμπεριφορά μεγαλύτερων πελατών (B2B), όπως σούπερ-μάρκετ, που επίσης εξοφλούν μέρος του λογαριασμού, ακριβώς όμως επειδή πρόκειται για καταναλώσεις υψηλότερες απ’ ότι ενός νοικοκυριού, διογκώνουν ταχυτερα το πρόβλημα ρευστότητας των παρόχων.
Πρόβα τζενεράλε οι εισπράξεις τον Ιανουάριο
Είμαστε μπροστά σε ένα νέο κύμα ανεξόφλητων οφειλών που θα εξελιχθεί σε ντόμινο για όλη την αγορά; Μια πρώτη απάντηση θα δοθεί στα τέλη Φεβρουαρίου όταν και θα έχει φανεί ο βαθμός συνέπειας των καταναλωτών στους λογαριασμούς Δεκεμβρίου και Ιανουαρίου, τους πλέον δύσκολους μέχρι σήμερα μήνες. Ο βαθμός εισπραξιμότητας των λογαριασμών που αποστέλλονται τις ημέρες αυτές, με ενσωματωμένο το 4μηνο Οκτώβριος - Νοέμβριος - Δεκέμβριος - Ιανουάριος, θα αποτελέσει πρόβα τζενεράλε για το μέλλον, αφού τα νούμερα είναι τρομακτικά.
Τετραμελής οικογένεια τον Ιανουάριο έλαβε εκκαθαριστικό για ρεύμα 435 ευρώ έναντι 147 ευρώ τον ίδιο μήνα πέρυσι. Αύξηση 200%. Βιοτεχνία καλείται να πληρώσει 1.165 ευρώ για ρεύμα από 372 ευρώ πέρυσι (+ 213%). Φούρνος γειτονιάς οφείλει για φυσικό αέριο 772 ευρώ, από 115 ευρώ το Γενάρη του 2021, αύξηση 571%. Και όσο οι καταναλωτές ζουν με το άγχος της άφιξης του λογαριασμού τους, άλλο τόσο οι προμηθευτές βιώνουν το φόβο της μη είσπραξης και της μετατροπής του ισολογισμού τους από κόκκινο σε βαθύτερο κόκκινο.
Η ρευστότητα
Οι πάροχοι αγοράζουν ρεύμα το οποίο πληρώνουν με ζεστό χρήμα, και όσο οι τιμές δεν αποκλιμακώνονται, θα χρειάζονται όλο και περισσότερο ρευστό. Αύξηση όμως των διακανονισμών σημαίνει γι' αυτούς μικρότερη ρευστότητα, με φυσικό επακόλουθο την αναζήτηση νέων πιστωτικών γραμμών, οι οποίες με τη σειρά τους αυξάνουν το κόστος δανεισμού τους και γκριζάρουν την τραπεζική τους εικόνα, ένας δηλαδή φαύλος κύκλος ειδικά για τους μικρότερους. Σε αυτό το αυτοτροφοδοτούμενο σπιράλ, κάποιες εταιρείες έχουν φτάσει στα όριά τους - τα σενάρια για αναγκαστικές συγχωνεύσεις και εξαγορές ποτέ δεν έφυγαν από το τραπέζι - ενώ κάποιοι πάροχοι έχουν αρχίσει να καθυστερούν να εξοφλήσουν οφειλές προς τους Διαχειριστές αλλά και δημοτικά τέλη προς τους Δήμους.
Όλοι ανεξαιρέτως, καθετοποιημένοι και μη, μπροστά στις αντιδράσεις των πελατών τους, αναγκάζονται να μειώνουν περιθώρια κέρδους, γράφοντας ζημιές. Τυχαίο δεν είναι ότι στα αποτελέσματα που έδωσαν μεγάλοι ενεργειακοί όμιλοι, μπορεί στο σκέλος της ηλεκτροπαραγωγής να παρουσιάζουν κέρδη, αλλά στην προμήθεια καταγράφουν ζημιές. Αν οι μεγάλοι μπορούν να ισοφαρίζουν χασούρες από τη λιανική με κέρδη από τη παραγωγή, τα περιθώρια για τους μη καθετοποιημένους που δεν έχουν παρόμοια δυνατότητα, λιγοστεύουν.
Καθυστέρηση με τις επιδοτήσεις
Στα παραπάνω έρχεται να προστεθεί και το γεγονός ότι το ΥΠΕΝ έχει καθυστερήσει να εκδώσει την απαιτούμενη ΚΥΑ για την εξειδίκευση των μέτρων επιδότησης του Ιανουαρίου. Απόρροια του παραπάνω είναι ότι πολλοί πάροχοι "αυτοσχεδιάζουν" με τις επιδοτήσεις του Ιανουαρίου στις καταναλώσεις που τιμολογούν, φοβούμενοι ότι αντίστοιχη καθυστέρηση θα υπάρξει και για το Φεβρουάριο. Ο ΥΠΕΝ Κώστας Σκρέκας φέρεται να έχει ζητήσει από τη ΡΑΕ να συγκεντρώσει τα στοιχεία για το κατά πόσο κάθε προμηθευτής έχει "περάσει" μέχρι σήμερα την επιδότηση στους καταναλωτές, καθώς και για το πως ακριβώς χρεώνει τις ρήτρες αναπροσαρμογής που αποτελούν και τη βασική επιβάρυνση των καταναλωτών.
Καμία κρατική στήριξη πάντως, πόσο μάλλον σε μια χώρα με συγκεκριμένες δημοσιονομικές αντοχές, όπως η Ελλάδα, δεν μπορεί να σβήσει τέτοια «φωτιά». Κανείς δεν μπορεί να διαβεβαιώσει ότι το επόμενο πακέτο επιδοτήσεων θα μπορεί να αντιμετωπίσει έστω και προσωρινά το πρόβλημα. Τα δεδομένα στην ενεργειακή αγορά είναι συγκεκριμένα. Τυχόν μείωση των φόρων που βαρύνουν το φυσικό αέριο και το ηλεκτρικό ρεύμα δεν θα άλλαζε και πολλά, αφού είναι από τους χαμηλότερους πανευρωπαϊκά, σε αντίθεση με εκείνους στα καύσιμα. Ούτε φυσικά θα αποτελούσε λύση, τυχόν αναθεώρηση έστω και εκτάκτως μέχρι να περάσει η καταιγίδα, κάθε τέλους που εισπράττουν πάνω στους λογαριασμούς το κράτος και άλλοι ενεργειακοί φορείς, αφού η προσπάθεια να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα, θα άνοιγε άλλες επικίνδυνες «μαύρες τρύπες».
