της Αθηνάς Καλαϊτζόγλου (www.euro2day)
Μια θλιβερή διάκριση έχει η Ελλάδα. Κατατάσσεται τελευταία στην Ε.Ε. στην υπογειοποίηση του δικτύου διανομής ηλεκτρικής ενέργειας, με συνέπεια να μη διασφαλίζεται όχι μόνον η απρόσκοπτη ηλεκτροδότηση των καταναλωτών, αλλά και η ποιότητα της. Μόνον το 11% του δικτύου των 240.000 χλμ που διαχειρίζεται ο ΔΕΔΔΗΕ είναι σήμερα υπόγειο, όταν η Ολλανδία επιδεικνύει το 100% και άλλες οκτώ ευρωπαϊκές χώρες ποσοστά πάνω από 60%.
Και δεν είναι η μόνη υστέρηση που παρουσιάζει το ελληνικό δίκτυο. Δεν διαθέτει επίσης, δυνατότητα τηλεμέτρησης-τηλεδιαχείρισης μετρητών ηλεκτρικής ενέργειας σε πραγματικό χρόνο, σύστημα εντοπισμού και καταγραφής χρηστών εκτός τάσης, ενώ η αυτοματοποίηση των στοιχείων του εξοπλισμού του δικτύου είναι σχεδόν ανύπαρκτη.
Αυτήν την εικόνα περιγράφει ο ίδιος ο ΔΕΔΔΗΕ στο κείμενο που έχει καταθέσει στη ΡΑΕ για δημόσια διαβούλευση, ενόψει της θέσπισης αποζημίωσης καταναλωτών της χαμηλής και μέσης τάσης από διακοπές ηλεκτροδότησης μεγάλης διάρκειας. Την επικαλείται, μάλιστα, ως αιτιολογία, γιατί, όπως υποστηρίζει, επηρεάζει την ταχύτητα αποκατάστασης βλαβών όχι μόνον σε κανονικές καιρικές συνθήκες, αλλά κυρίως σε έκτακτες. «Τα επιμέρους χαρακτηριστικά του Εθνικού Δικτύου Διανομής Ηλεκτρικής Ενέργειας πρέπει να ληφθούν υπόψη», λέει.
Κοντολογίς, ο Διαχειριστής φαίνεται να επιδιώκει μικρότερες αποζημιώσεις για βλάβες ενός δικτύου που ανήκει στην ευθύνη του, αποδίδοντας στη 10ετή οικονομική κρίση που υφίσταται η χώρα μας την αδυναμία επενδύσεων για την αναβάθμιση του. Τώρα παραθέτει το 5ετές σχέδιο ανάπτυξης του, το οποίο, όπως αναφέρει, προβλέπει υπογειοποίηση δικτύου όπου είναι εφικτό, ενίσχυση δικτύων χαμηλής και μέσης τάσης και αλλαγή υφιστάμενων και μη ευχερώς προσβάσιμων οδεύσεων με νέες πάνω σε οδικούς άξονες.
Σε μια προσπάθεια να εναρμονιστεί και η Ελλάδα με τα ισχύοντα σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες σε ό,τι αφορά την αποζημίωση καταναλωτών από διακοπές ηλεκτροδότησης, η ΡΑΕ θέτει σε δημόσια διαβούλευση μέχρι και την Τρίτη 10 Ιανουαρίου 2023 δύο προτάσεις, η μία του ΔΕΔΔΗΕ και η δεύτερη επιστημονικής ομάδας έργου από το ΑΠΘ, ύστερα από ανάθεση του Ρυθμιστή.
Πολύωρες διακοπές
Σύμφωνα με στοιχεία που περιλαμβάνονται στην πρόταση της ομάδας έργου του ΑΠΘ, στην 3ετία 2019-2021 οι μη προγραμματισμένες διακοπές ηλεκτροδότησης στη μέση τάση υπερβαίνουν τις 11.30 ώρες, ενώ στη χαμηλή τάση φθάνουν τις 7 ώρες.
Μεταφέροντας την εμπειρία άλλων ευρωπαϊκών χωρών, που ορίζουν ένα εύρος 8-12 ωρών για την καταβολή αποζημίωσης, προτείνεται στα καθ’ ημάς να προβλέπεται οικονομικό αντάλλαγμα σε χρήστες δικτύου χαμηλής τάσης όταν η διακοπή υπερβαίνει τις 8 ώρες και σε χρήστες μέσης τάσης όταν η διακοπή είναι πάνω από 12 ώρες.
Για τις προγραμματισμένες διακοπές η εισήγηση προβλέπει ενημέρωση από τον ΔΕΔΔΗΕ των καταναλωτών χαμηλής τάσης 48 ώρες πριν και της μέσης τάσης 5 εργάσιμες ημέρες πριν. Αν δεν τηρούνται οι χρόνοι αυτοί, τότε η διακοπή να εκλαμβάνεται ως μη προγραμματισμένη.
Σε περιπτώσεις έκτακτης ανάγκης ή ανωτέρας βίας και εφόσον επηρεάζουν πάνω από το 5% των χρηστών του διασυνδεδεμένου δικτύου και πάνω από το 20% του μη διασυνδεδεμένου (νησιά), δεν προτείνεται άμεση καταβολή αποζημίωσης, αλλά ο ΔΕΔΔΗΕ να αναλαμβάνει την υποχρέωση να αποκαταστήσει τη βλάβη μέσα σε 5 ημέρες από τη λήξη του συμβάντος. Μόνον αν ξεπεράσει αυτό το χρονικό διάστημα θα υποχρεούται σε καταβολή αποζημίωσης. Επίσης, δεν προβλέπονται αποζημιώσεις στις περιπτώσεις, υποχρεωτικής περικοπής φορτίου ή δικαοπές που αποβλέπουν στην προστασία της ανθρώπινης ζωής.
Το οικονομικό αντάλλαγμα που εισηγείται η ομάδα αφορά σε κάλυψη ποσοστού του ετήσιου ποσού που πληρώνει ο καταναλωτής για τη χρήση του δικτύου του ΔΕΔΔΗΕ, με βάση φόρμουλα που προτείνεται. Ωστόσο, η ομάδα αναδεικνύει ένα γνωστό πρόβλημα που έχει να κάνει με την απουσία βάσης δεδομένων από τον Διαχειριστή για την ταυτότητα των μετρητών όλων των χρηστών του δικτύου του. Επειδή, όπως επισημαίνεται, ο ΔΕΔΔΗΕ δεν έχει κίνητρο να δημιουργήσει μια τέτοια βάση, προτείνεται να ορισθεί αρχικά υψηλότερη αποζημίωση κι όταν ετοιμαστεί η βάση δεδομένων να γίνονται αυτόματα οι καταβολές με μικρότερη αποζημίωση.
Η πρόταση του ΔΕΔΔΗΕ
Ο ΔΕΔΔΗΕ αναφέρει καταρχάς, ότι σχήματα αποζημιώσεων καταναλωτών σε κανονικές καιρικές συνθήκες εφαρμόζονται σε 15 ευρωπαϊκές χώρες, ενώ 9 καλύπτουν οικονομικά τη ζημία των χρηστών και σε ακραίες καιρικές καταστάσεις.
Η πρόταση που καταθέτει αφορά μόνον στην περίπτωση εκτεταμένων διακοπών ηλεκτροδότησης λόγω ακραίων καιρικών συνθηκών. Προτείνει, λοιπόν, να αποζημιώνεται ο πελάτης που μένει εκτός τάσης για περισσότερες από 72 ώρες, με ποσό πολλαπλάσιο των χρεώσεων χρήσης δικτύου που αντιστοιχούν στο χρονικό διάστημα της διακοπής. Η έναρξη της περιόδου διακοπής θα καθορίζεται από τον ΔΕΔΔΗΕ «με βάση τα προσφορότερα διαθέσιμα σε αυτόν αντικειμενικά στοιχεία».
Το μέγιστο ποσό που μπορεί να δικαιούται ένας πελάτης, κατά τον ΔΕΔΔΗΕ, δεν θα πρέπει να υπερβαίνει τα 2.000 ευρώ.
Ζητά, ακόμη, ο Διαχειριστής να καθορισθεί όριο μη καταβολής αποζημίωσης. Αυτό το όριο, που θα προστατεύει ουσιαστικά τον ΔΕΔΔΗΕ από πληρωμή βλαβών σε καταναλωτές, προτείνεται από τον ίδιο να ενεργοποιείται όταν μια κακοκαιρία πλήττει γεωγραφική ή γεωγραφικές περιοχές με συνολικό αριθμό παροχών πάνω από 1.000.000, ανεξάρτητα αν αυτές έμειναν εκτός τάσης ή όχι από το ακραίο καιρικό φαινόμενο σε περιοχή ευθύνης του Διαχειριστή.
Η δε αποζημίωση που θα δίνεται, ζητά ο ΔΕΔΔΗΕ, να μην θεωρείται ανάληψη ή αποδοχή ευθύνης από τον ίδιο, για να μην προκύπτει οποιαδήποτε άλλη υποχρέωση σε βάρος του.
Το οικονομικό αντάλλαγμα δέχεται ο ΔΕΔΔΗΕ να αναπροσαρμόζεται ετησίως αυξητικά, με κριτήριο τον βαθμό αυτοματοποίησης του δικτύου και τον ρυθμό εγκατάστασης έξυπνων μετρητών, με πρόβλεψη ότι τα σχετικά έργα θα ολοκληρωθούν το 2030. Η πρώτη αναπροσαρμογή προτείνεται να γίνει στο τέταρτο τρίμηνο του 2023.
