Ο μεγάλος φόβος της κυβέρνησης ενόψει φθινοπώρου είναι οι τιμές. Η απειλή περαιτέρω μείωσης των ρωσικών ροών προς Ευρώπη και ενός νέου τσουνάμι ανατιμήσεων σε καύσιμα, αέριο και ρεύμα τον Σεπτέμβριο, με υπαρκτό το σενάριο πρόωρων εκλογών, κάνει την κυβέρνηση να αναζητά εναγωνίως νέα κονδύλια για επιδοτήσεις.
Τα 3,2 δισ ευρώ του τρέχοντος πακέτου στήριξης νοικοκυριών και επιχειρήσεων, εκ των οποίων 1,1 δισ από τον προϋπολογισμό, προφανώς και δεν φτάνουν στο σενάριο ενός νέου σπιράλ αυξήσεων.
Η κυβέρνηση εξετάζει να ρίξει στην μάχη των επιδοτήσεων νέα κεφάλαια από κάθε διαθέσιμο ευρωπαϊκό πρόγραμμα. Στο μικροσκόπιο μπαίνουν ένας - ένας όλοι οι κωδικοί του ΕΣΠΑ, του Ταμείου Ανάκαμψης, του REPower Eu, ώστε να διαπιστωθούν τα περιθώρια. Κατά πόσο μέρος από τα κοινοτικά κονδύλια μπορεί να λειτουργήσει ως «μαξιλάρι» απέναντι στις ανατιμήσεις αν ενταθεί η μείωση των ρωσικών ροών. Στο τραπέζι βρίσκονται ενισχυμένες παροχές από τον προϋπολογισμό και μέτρα ανακούφισης των ευάλωτων για να μετριαστούν οι συνέπειες μιας νέας έκρηξης.
Η τακτική του συνδυασμού κονδυλίων από ευρωπαϊκές πηγές και κρατικό προϋπολογισμό είναι συνταγή που έχει δοκιμαστεί και στο παρελθόν. Τώρα αποτελεί μονόδρομο, με την ακρίβεια, η οποία και θα κρίνει τις επόμενες εκλογές, να σαρώνει, και το σενάριο μιας νέας περικοπής της τροφοδοσίας από Ρωσία το φθινόπωρο, δηλαδή σε συνθήκες υψηλής ζήτησης, να πυροδοτεί προβλέψεις για αέριο ακόμη και στα 300- 400 ευρώ/ MWh. Στην πολύ αρνητική αυτή εξέλιξη, υπολογίζεται ότι η Ελλάδα μπορεί να κληθεί να πληρώσει φέτος για ρεύμα, το θηριώδες ποσό των 14-15 δισ ευρω, από 5 δισ. τα προηγούμενα χρόνια.
Σημειωτέον ότι κάθε αύξηση 10 ευρώ του φυσικού αερίου, «τρώει» 500-600 εκατ. ευρώ από το ΑΕΠ της χώρας. Και για κάθε 10 ευρώ αύξηση της τιμής του αερίου, ο προϋπολογισμός χρειάζεται να βάζει 300-400 εκατ. ευρώ για να ισορροπεί τις τιμές στο ρεύμα.
«Πανδημία» αιτήσεων
Κατά πόσο αρκούν τα εθνικά σχέδια να επιδοτήσουν μια τέτοια νέα έκρηξη τιμών, που δυσκολεύονται να αντιμετωπίσουν ακόμη και χώρες, όπως οι ΗΠΑ και η Αυστραλία, μένει να φανεί. Το μόνο βέβαιο είναι ότι μπαίνουμε σε μια περίοδο «πανδημίας» ηλεκτρονικών αιτήσεων. Μόνο μέσα στο επόμενο 15νθήμερο, αυτές ίσως και να ξεπεράσουν τα 12 εκατομμύρια. Στα μεν αναδρομικά του ρεύματος, οι δικαιούχοι εκτιμάται ότι θα υπερβούν τα 6 εκατομμύρια, στη δε, επιδότηση για τα καύσιμα, είναι πιθανό να φτάσουν πάνω από 2,5 εκατομμύρια. Η χώρα θα κινείται από εδώ και πέρα μόνιμα στον «αστερισμό της πλατφόρμας», χωρίς να αποκλείεται δίπλα στα power pass και fuel pass, αναλόγως των εξελίξεων στο Ουκρανικό, να προστεθούν από φθινόπωρο και νέες εφαρμογές. Σημειωτέον ότι σήμερα αναμένεται να ανακοινωθεί πως ξεκινούν να κάνουν αιτήσεις για το power pass οι δικαιούχοι με ΑΦΜ που τελειώνει σε τρία, ενώ στο μέτωπο των καυσίμων, επίσης σήμερα, οριστικοποιούνται σε συνάντηση του Κυρ.Μητσοτάκη με τον Χρ. Σταικούρα οι όροι και οι προϋποθέσεις του νέου fuel pass.
Υπάρχει κίνδυνος επάρκειας;
Στο μέτωπο της επάρκειας, οι ειδήσεις για νέα μείωση ρωσικών ροών μέσω του Nord Stream προς Ιταλία, Γερμανία, Αυστρία και Τσεχία, επαναφέρουν το ερώτημα για τους κινδύνους που διατρέχει η Ελλάδα. Οι εμπλεκόμενοι με το αντικείμενο, προς το παρόν καθησυχάζουν.
Καταρχήν, η χώρα τροφοδοτείται από τον Turk Stream, για τον οποίο εκτιμάται ότι η Μόσχα, λόγω των φιλικών σχέσεων με Αγκυρα, θα είναι ο τελευταίος αγωγός που θα πειράξει. Στο μέτωπο του λιγνίτη, η ΔΕΗ αυξάνει καθημερινά τα αποθέματα στα ορυχεία της Δ.Μακεδονίας και της Μεγαλόπολης, με στόχο τα 16,5 εκατομμύρια τόνους ως την άνοιξη του 2023. Στόχος είναι στο χειρότερο σενάριο που θα κοπεί το ρωσικό αέριο προς την Ελλάδα, οι λιγνιτικές μονάδες να καλύψουν μέρος του φυσικού αερίου, το οποίο σήμερα τροφοδοτεί σε ποσοστό 60% την ηλεκτροπαραγωγή. Από την άλλη πλευρά, στην Ρεβυθούσα πρόκειται ως το τέλος του μήνα να έχουν «δέσει» 11 πλοία με LNG. Η αναβάθμιση του τερματικού με το FSU στα 355.000 κυβικά μέτρα, ο αγωγός TAP που συνεισφέρει με 1 bcm και η αναλογικά μικρότερη ετήσια κατανάλωση αερίου (7 bcm) έναντι άλλων χωρών, όπως η Γερμανία (96 bcm, χωρίς μεγάλο LNG terminal), μας φέρνει σε καλύτερη θέση από άλλες μεγαλύτερες οικονομίες.
Τίποτα βέβαια δεν αποκλείει το ρωσικό καθεστώς να αποφασίσει κάποια στιγμή να κόψει από την Ελλάδα το αέριο, τιμωρώντας την για τη μέχρι τώρα στάση της στην Ουκρανία. Η ελληνική επάρκεια εξαρτάται επίσης από τους γείτονές μας και κατά πόσο θα χρειαστεί να τους βοηθήσουμε τους επόμενους μήνες, όπως κάνουμε ήδη με τη Βουλγαρία. Διαφορετικές αντοχές έχει το σύστημα της χώρας όταν περιμένει 1.500 MW από εισαγωγές, και διαφορετικές όταν υποχρεούται να εξάγει 1500 ΜW.
