Παράλληλα με την προώθηση του νομοθετήματος με το οποίο
αντικαθίσταται η χορήγηση Άδειας Παραγωγής για σταθμούς ΑΠΕ με τη
Βεβαίωση Παραγωγού Ηλεκτρικής Ενέργειας που θα «βγαίνει» σχεδόν
αυτόματα, ξεκινάει η προετοιμασία για το πολύ δύσκολο εγχείρημα που
αφορά την έγκαιρη εξέταση των αιτήσεων Άδειας Παραγωγής που έχουν
σωρευτεί μέχρι τον κύκλο του Δεκεμβρίου στη ΡΑΕ.
Πρόκειται για πάνω από 1.800 αιτήσεις, συνολικής
δυναμικότητας περί τα 29 GW, που εκκρεμούν από παλιά (αξιολογούνται
ακόμα αιτήσεις του 2018) και τώρα θα πρέπει μέχρι τον Ιούνιο που θα
ανοίξει ο νέος κύκλος κατάθεσης αιτήσεων με το νέο σύστημα, να έχουν
αξιολογηθεί, τουλάχιστον κατά το μεγαλύτερό τους μέρος.
Οι παλιές αυτές αιτήσεις είναι βεβαίως «σε χαρτί». Σύμφωνα
με πληροφορίες ΥΠΕΝ και ΡΑΕ βρίσκονται σε συνεννόηση ώστε η Αρχή να
αναθέσει με fast track διαδικασίες ένα ηλεκτρονικό «εργαλείο» που να
αυτοματοποιεί σε ένα βαθμό την αξιολόγηση.
Πάντως οι φάκελοι των επενδυτών θα περνάνε ένας ένας από
αξιολόγηση, με τα νέα όμως κριτήρια. Αυτό που θα εξετάζεται είναι αρχικά
η νομική υπόσταση του αιτούντος (μέσα από το TAXIS NET), αν έχει
καταθέσει το τέλος που προβλέπει ο νέος νόμος (για τις παλιές αιτήσεις
είναι μικρότερο) και αν έχει κωλύματα: αν βρίσκεται σε ζώνη αποκλεισμού
και αν έχει επικαλύψεις με άλλη αίτηση.
Το τελευταίο θεωρείται και το μεγαλύτερο πρόβλημα, το
μέγεθος του οποίου μένει να φανεί όταν αξιολογηθούν οι αιτήσεις. Από
αντιδράσεις όμως που έχουν ήδη υπάρξει, είναι σαφές ότι στους
τελευταίους ειδικά κύκλους (όταν και κατατέθηκαν αιτήσεις πολλών
Γιγαβάτ) έχει καταγραφεί μια άναρχη χωροθέτηση, καθώς πολλοί έχουν
καταθέσει αιτήσεις χωρίς να έχουν κάνει καμία συνεννόηση με τους
ιδιοκτήτες των εκτάσεων για τις οποίες έχουν γίνει αιτήσεις, και χωρίς
βεβαίως να γνωρίζουν αν και κάποιος άλλος έχει κάνει αίτηση.
Για τον τρόπο με τον οποίο θα λύνεται ο γόρδιος δεσμός των
επικαλύψεων θα αποφασίσει στο επόμενο διάστημα το ΥΠΕΝ, αφού ωστόσο
φανεί το εύρος του προβλήματος.
Με ριζικό τρόπο βεβαίως θα λυθεί το θέμα όταν λειτουργήσει
το ολοκληρωμένο πληροφοριακό σύστημα, το οποίο προβλέπεται για το τέλος
του χρόνου. Για την ακρίβεια δημιουργείται το Ηλεκτρονικό Μητρώο ΑΠΕ που
θα υποστηρίξει τη νέα διαδικασία αδειοδότησης. Θα επικοινωνεί με τα
πληροφοριακά συστήματα των άλλων εμπλεκόμενων φορέων (πχ υπηρεσίες
περιβάλλοντος) και τους Διαχειριστές Δικτύων (ΔΕΔΔΗΕ, ΑΔΜΗΕ) και θα
«πετάει» αυτόματα εκτός, όποια αίτηση έχει κάποιο πρόβλημα. Αντίθετα θα
χορηγεί αυτόματα τη Βεβαίωση Παραγωγού σε όποιον δεν έχει κάποιο κώλυμα.
Όπως προαναφέρθηκε, στο μεσοδιάστημα θα χρησιμοποιηθεί και
θα αναβαθμιστεί το υφιστάμενο πληροφοριακό σύστημα της ΡΑΕ, με την
προσθήκη του κατάλληλου ηλεκτρονικού «εργαλείου» ώστε να εκκαθαριστούν
ταχύτερα οι εκκρεμείς αιτήσεις.
Πίεση για να γίνουν τα έργα
Όπως αναφέρουν, αρμόδιες πηγές, το νέο αδειοδοτικό πλαίσιο των ΑΠΕ διέπεται από μια φιλοσοφία:
Από τη μία δημιουργούνται αυτοματοποιημένες διαδικασίες
εξέτασης των αιτήσεων με τρόπο διαφανή, αμερόληπτο και αντικειμενικό.
Βασικό εργαλείο είναι το νέο Πληροφοριακό Σύστημα του Ηλεκτρονικού
Μητρώου ΑΠΕ, το οποίο μάλιστα στην πορεία θα γίνει διαλειτουργικό και με
τα επόμενα στάδια της αδειοδότησης.
Από την άλλη όμως, παύει η επ΄ αόριστον δέσμευση του
φυσικού και ηλεκτρικού χώρου. Όσοι επενδυτές δεν επιδεικνύουν την
επιμέλεια να προχωρήσουν ένα βήμα παραπέρα εντός κάποιου εύλογου
διαστήματος, θα παύει αυτοδίκαια η ισχύς της άδειας (βεβαίωσης πλέον)
και θα απελευθερώνεται ο χώρος.
Με αυτή τη λογική, η νέα Βεβαίωση αποτελεί μεν δικλείδα
ασφαλείας για τον επενδυτή, κατοχυρώνοντας τη θέση του σταθμού του, αλλά
και μοχλό πίεσης προς αυτόν, προκειμένου να υλοποιήσει το έργο λόγω των
προθεσμιών που τίθενται για τα επόμενα βήματα της αδειοδοτικής
διαδικασίας, προκειμένου να διατηρήσει την ισχύ της Βεβαίωσής του.
«Θέλουμε σοβαρούς επενδυτές, ώριμα έργα, ταχύτερη διείσδυση
ΑΠΕ στο ενεργειακό μείγμα, μείωση του κόστους ηλεκτρικού ρεύματος για
τους καταναλωτές» λέγεται χαρακτηριστικά από αρμόδια χείλη.
Το νέο σύστημα
Σύμφωνα με όσα αναφέρονται στο ενημερωτικό σημείωμα του
ΥΠΕΝ, η αδειοδότηση για έργα ΑΠΕ διαρκεί σήμερα 3-4 έτη για φωτοβολταϊκά
και 6-8 έτη για αιολικά. Μόνο για την Άδεια Παραγωγής, το πρώτο στάδιο
της διαδικασίας, χρειάζονται 18-24 μήνες μέχρι να εκδοθεί από τη ΡΑΕ (με
απόφαση Ολομέλειας). Σήμερα απαιτούνται 29 βήματα από την Άδεια
Παραγωγής μέχρι τη Σύμβαση Πώλησης ηλεκτρικού ρεύματος με το ΔΑΠΕΕΠ.
Με τις παρεμβάσεις που προβλέπει το νομοσχέδιο, μειώνονται
άμεσα οι χρόνοι αδειοδοτήσεων. Αντικαθίσταται η Άδεια Παραγωγής με τη
Βεβαίωση Παραγωγού Ηλεκτρικής Ενέργειας, ενώ δεν θα απαιτείται έκδοση
απόφασης της Ολομέλειας της ΡΑΕ.
Η Βεβαίωση θα προκύπτει μετά από μια σύντομη και
αυτοματοποιημένη διαδικασία ελέγχου της αίτησης, με μείωση στο ελάχιστο
των δικαιολογητικών που απαιτούνται. Το νέο αδειοδοτικό πλαίσιο θα
καταλαμβάνει τόσο τις νέες αιτήσεις όσο και τις εκκρεμείς, ώστε η
εκκαθάριση των συσσωρευμένων εκκρεμών αιτήσεων να γίνεται σε χρονικό
διάστημα λίγων μηνών. Θα υπάρχουν άμεσα ορατά αποτελέσματα στους χρόνους
έκδοσης των Βεβαιώσεων (λιγότερο από 6 μήνες).
Επιπλέον, καταργείται η υποχρέωση καταβολής Τέλους
Διατήρησης από 1.1.2020. Στο εξής θα υπάρχει εφάπαξ καταβολή Ειδικού
Τέλους υπέρ ΕΛΑΠΕ (ευρώ/ΜW) για την έκδοση της Βεβαίωσης.
Υπάρχουν συγκεκριμένα χρονικά ορόσημα για τους κατόχους της
Βεβαίωσης, ώστε όσο «γρήγορα» αποκτούν το δικαίωμα για παραγωγή
ενέργειας από σταθμούς ΑΠΕ και ΣΗΘΥΑ τόσο «γρήγορα» να το χάνουν αν δεν
προχωρούν την ωρίμανση του έργου τους.
Η παρέμβαση συνοδεύει και λειτουργεί παράλληλα με την
απλοποίηση στην περιβαλλοντική αδειοδότηση. Σε δεύτερη φάση θα
ακολουθήσουν παρεμβάσεις στα επόμενα στάδια της διαδικασίας μέχρι τη
Σύμβαση Πώλησης ηλεκτρικού ρεύματος. Στόχος είναι στο τέλος του 2021 οι
επενδύσεις σε ΑΠΕ να αδειοδοτούνται σε 2 χρόνια (+1 για εξαιρετικές
περιστάσεις - Οδηγία 2018/2001)
